‘Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından cumhurbaşkanlığında düzenlenen toplantıyla, kamuoyu ile paylaşıldı.
Tasarruf paketinin üç yıl süreyle yürürlükte olacağının altı çizildi. Bu sürede kamuda yeni bina, taşı alınmayacak; vergi daireleri ile deftardarlık birleştirilecek; sözleşme bitiminde kamu personelinin servisleri tümden kaldırılacak, lojman devri sona erecek, varolanların kirası artırılacak; esnek çalışma yaygınlaştırılacak… Bütçeye büyük yük oluşturan Kamu-Özel Sektör İşbirliği (KÖİ) projeleri, günlük 15 milyon liranın üzerinde gideri olan cumhurbaşkanlığı (beştepe) harcamaları ve parasal olarak ne kadar tasarruf edileceği ise es geçildi.
Toplantıda önce Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz ön bir konuşma yaptı. Yılmaz, özetle şunları söyledi:
BÜTÜNCÜL BİR YAKLAŞIM OLACAK: Kamuda tasarruf programımız ile sadece zorunlu olmayan harcamaları azaltmakla kalmıyor, aynı zamanda kamu tüketim ve yatırım harcamalarında verimliliği esas alıyoruz. Bu bütüncül bir çerçeve ortaya koyduğumuz birbirini destekler mahiyette diğer paketler ile birlikte anlam ifade ediyor.
DEPREM HARCAMALARINI KAPSAMAYACAK: Kamu hizmetlerini aksatmadan, güncel ihtiyaçlara odaklanıp önceliklendirme yaparak, birim kaynaklı daha fazla sonuç üretmeyi hedeliyoruz. Deprem harcamalarında en küçük bir fedakarlık yapmayacağız. Kamunun tasarruf yapması daha az bütçe açığına, daha az kamu borçlanmasına ve faiz yüküne, daha az cari açığa yol açacak.
ENFLASYONU DÜŞÜRMEYE KATKI SUNACAK: OVP’nin enflasyonu düşürmeye yönelik politikalarının yıllık bazda belirgin sonuçlarını bu yılın ikinci yarısında görmeye başlayacağız. Gelecek yıl yüzde 20’nin altında, 2026 yılında ise tek haneli enflasyona ulaşmakta kararlıyız. Ortaya koyduğumuz yeni paketimiz bir yandan deprem bağlantılı çalışmalara güç verirken, diğer yandan halkımızın temel sorun olarak gördüğü enflasyon konusunda yürüttüğümüz kararlı mücadeleye katkı sunmaktadır.
PAKET İKİ AŞAMALI OLACAK: Tasarruf tedbirleri iki aşamalı olacak. Kanuni ve idari. İdari tasarruflar için, genelge yayınlayacağız. Bu hafta genelgenin tamamlanmasını planlıyoruz. Cumhurbaşkanımızın onayıyla genelgeyi sunacağız. Kanuni düzenlemeler için de meclisimizde yasa çıkaracağız.
ERDOĞAN’IN ONAYINA BU HAFTA SUNULACAK: Kanun gerektirmeyen hususlar konusunda hazırlıkları son aşamaya gelmiş olan Genelge taslağını Cumhurbaşkanımızın onayına bu hafta içinde sunacağız. Kanun gerektiren hususlarda ise hazırlıklar Meclisin takdirine arz edilecektir. Yapılacak idari düzenlemeler tüm kamu kurum ve kuruluşlarını kapsayacak bir anlayışla hazırlanmıştır. Parti farkı gözetmeksizin tüm grupların desteğini beklediğimizi ifade etmek istiyorum. En önemli önceliğimiz hayat pahalılığını bir sorun olmaktan çıkartmak. Enflasyonu tek hanelere düşürmek. Enflasyonla mücadelede para politikası, gelirler politikası, yapısal reformlar uyum içinde yürütülüyor. Geçen sene aldığımız tedbirlerle bütçe açığını yüzde 9-10’kara çıkabilecekken yüzde 5’lere çekebildik. Bu bizim ilk tasarruf çabamız da değil son da olmayacak.
Şimşek, 8 maddelik planı anlattı
Bakan Şimşek ise ‘tasarruf paketi’ni 8 madde halinde anlattı. Şimşek’in konuşmasında öne çıkan başlıklar şöyle:
ÖNCELİĞİMİZ ENFLASYON: En önemli önceliğimiz hayat pahalılığını bir sorun olmaktan çıkartmak. Enflasyonu tek hanelere düşürmek. Enflasyonla mücadelede para politikası, gelirler politikası, yapısal reformlar uyum içinde yürütülüyor. Deprem yaralarını sardığımız dönemde kamu olarak tasarrufa gidiyoruz, harcamaları disipline alıyoruz. Geçen sene aldığımız tedbirlerle bütçe açığını yüzde 9-10’lara çıkabilecekken yüzde 5’lere çekebildik.
GEÇMİŞTEN FARKLI 3 HUSUS VAR: Kamunun tamamını kapsayacak bir paket olacak, Bugünkü tedbir setini geçmişten farklı kılan 3 husus var. Orta Vadeli Program’ın (OVP) özüne uygun olarak kamuda verimliliği artırmayı hedefliyoruz. Denetleme, raporlama modelini hayata geçiyoruz. Tedbirler tüm kamuyu kapsayacak şekilde hayata geçirilecektir.
KAMU MALİYESİNDE REFORM YAPACAĞIZ: Yeşil dönüşüme kaynak aktarmamız lazım. Yaklaşımımız mali disiplini sağlayarak ülkemizin dengelerini sağlamlaştırmak istiyoruz. Yatırımların öncelikli alanlara yönlendirilmesi ülke geleceği açısından kritik bir değişken. Kamu maliyesinde önümüzdeki dönem bir çok alanda reform yapacağız. Harcama tedbirlerinin üç temel ekseni var; kamuda tasarruf, bütçe disiplini ve kamu yatırımlarında verimlilik.
YENİ ARAÇ ALIMI VE KİRALAMA 3 YIL DURDURULACAK: Ambulans, savunma, güvenlik gibi zorunlu ihtiyaçlar hariç yeni araç almayı ve kiralamayı üç yıl süreyle durduruyoruz. Bütçe dışı kaynaklardan taşıt kullanımının izne tabi tutulması ve kanunla izin verilenler hariç yabancı menşeli araç kullanımına son veriyoruz. İhtiyaç fazlası olan taşıtları tasfiye edeceğiz. Özelleştirme idaresini görevlendireceğiz.
SERVİSLER KALDIRILIYOR: Toplu taşıma olan yerlerde kamuda personel servisi hzimetini sonlandırmayı hedefliyoruz.
LOJMAN SÜRESİZ KALDIRILDI: Lojman alımı, yapımı kiralanmasını süresiz kaldırıyoruz. Deprem riski olanlar hariç yeni bina yapımını 3 yıl süreyle donduruyoruz. Yeni bina kiralanmasına izin vermeyeceğiz. Doğal afet olanlar hariç yeni lojman alımı, yapımı kiralanmasını süresiz olarak kaldırıyoruz. Lojman kiralarını ve sosyal tesis ücretlerini gözden geçireceğiz.
EMEKLİ OLANLAR KADAR PERSONEL ALINACAK: 3 yıl boyunca emekli olanlar kadar yeni personel istihdamı sağlayacağız. Destek personel sayısını zaman içinde azaltmayı hedefliyoruz.
ESNEK ÇALIŞMA YAYGINLAŞTIRILACAK: Kamuda esnek ve uzaktan çalışma modellerini daha geliştireceğiz. Kamu çalışanlarının yönetim kurulu üyelik ücretlerine üst sınır getireceğiz. Bazı hususlar yasal düzenleme gerektiriyor.
KAMUDA YENİ KURUMLAR KURULMAYACAK: Kamuda yeni kurumlar kurulmasının önüne geçeceğiz. Bakanlıkların yurtdışı teşkilatlarını faaliyet yoğunluklarına göre gözden geçireceğiz. Hizmet içi eğitimler kamu tesislerinde yapılacak, otellerde değil. Yurtdışı görevlendirmeleri sınırlandırıyoruz.
DEFTERDARLIK VE VERGİ DAİRELERİ BİRLEŞECEK: İdari yapılanmada etkinliği esas alacak kapsamlı bir çalışmayı başlatıyoruz. Mükerrer yapılanmalarını önleyeceğiz. Örneğin defterdarlıklarla, vergi dairelerini birleştireceğiz.
CADDE, SOKAK AYDINLATMASI AZALTILACAK: Kamuda enerji verimliliğini daha da arttıracağız. 2024’te sokak ve cadde aydınlatması için öngördüğümüz ödenek 35 milyar lira. Bu alanda kayda değer tasarruf yapabileceğimizi düşünüyoruz. Dijitalleşme yoluyla tasarrufa gidiyoruz. Elektronik haberleşmeye geçiyoruz. Kurumsal arşivleri elektronik ortama taşıyoruz. Yayınları basmak yerine elektronik ortamda yayılmasını sağlayacağız.
DEMİRBAŞ HARCAMALARI KISITLANACAK: Temsilde yüzde 25 kesinti yapıyoruz. Uluslararası toplantılar gezi, kokteyl düzenlenemeyecek. Kamu kurumlarının ajanda, takvim vermesini yasaklıyoruz. Zorunlu haller hariç mobilya gibi demirbaş alımlarını 3 yıl süreyle durduruyoruz. Kamu alımlarının DMO aracılığıyla yapılmasını esas hale getireceğiz. 2024’te tüm harcama alanlarını gözden geçireceğiz. Önümüzdeki yıldan itibaren verimsiz olanları sonlandıracağız.
ZORUNLU HALLER DIŞINDA KAMUDA YENİ YATIRIM YAPILMAYACAK: Kamuda tasarruftan sonra bir diğer alan bütçede harcama disiplini. Mal ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10’luk kesinti, yatırım ödeneklerinde yüzde 15’lik kesinti yapıyoruz. Fiziki ilerlemesi yüzde 75’in üzerinde olan projeleri, deprem riski nedeniyle yatırım projelerini, gıda arzını arttıracak projeleri önceliklendireceğiz. Zorunlu haller dışında kamu yatırımına yeni projeler almayacağız. 2024 yılında harcamalar gözden geçirilecek ve bu çerçevede verimsiz harcamalar 2025 yılından itibaren sonlandırılacak.
