İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, 2024 yılı şubat ayına ilişkin iş cinayetleri raporunu açıkladı. Rapora göre şubat ayında en az 144 işçi çalışırken hayatını kaybetti.
Rapor, İliç’te göçük altında kalan maden işçileri ve Marmara Denizi’nde batan Batuhan A gemisindeki deniz işçileri şahsında bugüne kadar iş cinayetlerinde hayatını kaybeden ve cenazelerine dahi ulaşılamayan işçilere adandı.
“Maden işçileri güvensiz, güvencesiz, önlemsiz çalıştırılmaktadır”
Kanada ve ABD kökenli Anagold Madencilik’e ait Çöpler Altın Madeni’nde 10 milyon ton siyanürlü toprağın 800 metre kayması sonucu 9 işçinin göçük altında kaldığı belirtilerek Bağımsız Maden-İş Sendikasının “Anagold Gözlem Raporu – Öncesi ve Sonrasıyla 13 Şubat” başlığı ile hazırladığı rapordan öne çıkanlar paylaşıldı: “Maden işçileri Türkiye’de güvensiz, güvencesiz, önlemsiz, düşük ücretli ve baskı altında çalıştırılmaktadır. Benzer şekilde çevreye verilen zararla ilgili de ABD ve Avrupa’da çok daha sıkı önlemler gündeme gelirken Türkiye’de bu önlemler aşılması gereken yasal engeller olarak görülmektedir. Ayrıca Kanada ve ABD şirketi olması yerel ortaklıkların üstünü örtmemelidir. Şirketin Türk ortağı Çalık Holding’tir. Bu holdingin siyaset-bürokasi-idare ilişkileri malumdur.”
İSİG verilerine göre, şubat ayında en az 144, her gün “en az” 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. En çok ölüm inşaat işkolunda meydana geldi.
Deniz işçilerinin ölümleri iş cinayeti olarak görülmüyor!
“Türkiye’de son dönemde de deniz işçilerinin ölümlerini sıkça duymaya başladık. 19 Kasım’da Karadeniz’de Kafkametler ve 15 Şubat’ta da Batuhan A yük gemisi Marmara’da battı. Bu ölümler aynı trafik kazaları gibi iş cinayeti olarak görülmemektedir. Oysa can kayıplarımızın boyutu devasadır ve bu ölümler alınmayan önlemler nedeniyle meydana gelmektedir.
• Türkiye Deniz Ticaret Filosunda bulunan ve Gemi Sicili ve TUGS’a kayıtlı gemi/deniz taşıtlarının yaşlıdır. Zira Avrupa’da 12 yaş ve üzeri gemiler “yaşlı” sayılırken, ülkemizde 150 GT ve üzerinde toplam 2149 adet gemi/deniz aracı bulunuyor. Bu gemi ve deniz araçlarının 268’i 0-5 yaş, 307’si 6-10 yaş ve geriye kalan 1574’ü ise 11-31 yaş ve 31 yaş üzeri aralığında bulunuyor.
• Sözkonusu gemilerin “belirli aralıklarla ulusal ve uluslararası kurallara uygunluklarının devam edip etmediklerinin tespiti için” Bakanlığın Gemi Denetim Uzmanları tarafından Ön Sörvey adı verilen denetimlere tabi tutulduğu belirtiliyor. Yapılan denetimler sonucunda ulusal ve uluslararası gerekleri sağlayan gemiler belgelendirilerek seyirlerine izin veriliyor. Ama buna karşın Bakanlık verilerine göre 2023 yılında Türkiye’de 240 deniz aracı kazası oldu. Bu kazalarda 19 kişi öldü, 727 kişi sağ kurtarıldı ve 42 kişi kayboldu.
Son olarak hatırlatalım: Batuhan A gemisi “53 yaşındaydı” ve ölen 6 deniz işçisinin şu ana kadar ikisinin cenazesine ulaşıldı. Kafkametler gemisinde ise ölen 12 deniz işçisinin yedisinin cenazesi bulunamadı. Bakan’ın Kafkametler’in batmasından iki ay önce mevzuat kapsamında denetime tabi tutulduğunu ancak herhangi bir eksiklik/uygunsuzluk tespit edilmediğini açıkladığını da hatırlatalım. Oysa fırtınaya rağmen Kafkametler’in neden sefere çıkarıldığı, arama kurtarma faaliyetlerinin neden geç başladığı, yaklaşık bir ay önce Romanya’nın Sulina Limanı açıklarında karinasında (alt sacında) mayın patlaması meydana gelmesine rağmen “herhangi bir hasar oluşmadı” denilerek geminin seyrine ve sonrasında rutin seferlerine neden müsaade edildiği, denetimlerin ne derece ciddi yapıldığı soruları ise hala cevapsız olarak duruyor.”
İşçi cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı
İnşaat, yol işkolunda 39 işçi; taşımacılık işkolunda 17 işçi; madencilik işkolunda 13 işçi; tarım, orman işkolunda 12 emekçi (5 işçi ve 7 çiftçi); metal işkolunda 11 işçi; belediye, genel işler işkolunda 8 işçi; gemi, tersane, deniz, liman işkolunda 7 işçi; konaklama, eğlence işkolunda 6 işçi; tekstil, deri işkolunda 4 işçi; ağaç, kağıt işkolunda 4 işçi; ticaret, büro, eğitim, sinema işkolunda 4 işçi; çimento, toprak, cam işkolunda 3 işçi; sağlık, sosyal hizmetler işkolunda 3 işçi; gıda, şeker işkolunda 2 işçi; petro-kimya, lastik işkolunda 2 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 9 işçi hayatını kaybetti.
İşçi cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı
Yüksekten düşme nedeniyle 31 işçi; ezilme, göçük nedeniyle 31 işçi; trafik, servis kazası nedeniyle 25 işçi; kalp krizi, beyin kanaması nedeniyle 14 işçi; zehirlenme, boğulma nedeniyle 11 işçi; şiddet nedeniyle 6 işçi; patlama, yanma nedeniyle 5 işçi; nesne çarpması, düşmesi nedeniyle 4 işçi; intihar nedeniyle 3 işçi; elektrik çarpması nedeniyle 1 işçi; diğer nedenlerden dolayı 13 işçi hayatını kaybetti.
