Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ), Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) de aralarında olduğu 22 örgüt, ‘Sansür Yasası’nın serbest bilgi akışını suç hâline getireceği uyarısında bulunarak TBMM’deki milletvekillerini ret oyu vermeye çağırdı.
Gelecek hafta Ankara ve İstanbul’da bir basın özgürlüğü misyonu düzenleyecek uluslararası gazetecilik ve ifade özgürlüğü örgütlerinin bugün açıklanan ortak bildirisi şöyle:
“İlk olarak haziranda meclise sunulan ancak iktidar bloğundaki iki parti arasında yaşanan görüş ayrılıkları nedeniyle komisyon aşamasından sonra ertelenen tasarı, sivil toplum ve gazetecilik camiasından gelen sert eleştirilere rağmen bu hafta hiçbir değişiklik yapılmadan yeniden Meclis Genel Kurulu’na getirildi.
Habercilik faaliyetlerinin suç sayılması için çerçeve sunuyor
Tasarı, Türkiye’de 2023 yılında yapılacak genel seçimler öncesinde hükûmetin kamusal tartışmayı daha da bastırmasına ve kontrol etmesine olanak sağlayacak şekilde, çevrimiçi bilginin kapsamlı bir şekilde sansürlenmesi ve habercilik faaliyetlerinin kriminalize edilmesi için bir çerçeve sunuyor. Tasarı şunları öngörüyor:
- Korku veya panik yaratmak; ülkenin iç veya dış güvenliğini, kamu düzenini ve toplumun genel sağlığını tehlikeye atmak amacıyla kasıtlı olarak “dezenformasyon ve yalan haber” yayımlamaktan suçlu bulunan kişiler için üç yıla kadar hapis cezası
- Bilginin anonim hesaplardan, kimliğini gizleyen bir kişi tarafından ya da bir örgütün faaliyetlerinin bir parçası olarak yayımlanması durumunda cezanın %50 oranında artırılması
- Basın Kanunu’nun internet haber sitelerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi. Bu sayede hükûmet, Basın İlan Kurumu’nun (BİK) genişletilmiş rolünü kullanarak, yazılı basında olduğu gibi eleştirel yayın organlarını dışlarken internet üzerinden propagandayı finanse edebilecek.
Seçim öncesinde kapsamlı bir sansüre ve otosansüre yol açabilir
Muğlak bir ifadeyle oluşturulmuş olan dezenformasyon ve “kasıt” tanımlarıyla, Türkiye’nin son derece siyasallaşmış yargısı tarafından denetlenen tasarı, milyonlarca internet kullanıcısını da cezai yaptırım riskiyle karşı karşıya bırakacak ve 2023 seçimleri öncesinde kapsamlı bir sansüre ve otosansüre yol açabilecektir.”
Medya özgürlüğü ve insan hakları örgütlerinden oluşan bir konsorsiyum, dezenformasyon yasa tasarısının sonuçlarını siyasetçiler ve medya paydaşlarıyla tartışıp bağımsız gazetecilerin özgür ve adil seçim ilkelerine uygun olarak kamu meselelerini haberleştirmede karşılaştıkları zorlukları ele almak üzere 12-14 Ekim tarihleri arasında Türkiye’yi ziyaret edecek.
İmzacılar:
- Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)
- Amerika PEN
- Article 19
- Articolo 21
- Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)
- Avrupa Gazeteciler Derneği (AEJ)
- Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ)
- Bağımsız Gazetecilik Platformu P24
- Cartoonists Rights Network International (CRNI)
- Danimarka PEN
- Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ)
- Gazetecilikte Kadınlar Koalisyonu (CFWIJ)
- Güneydoğu Avrupa Medya Kurumu (SEEMO)
- Norveç PEN
- Osservatorio Balcani Caucaso Transeuropa (OBCT)
- Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF)
- Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ)
- Uluslararası PEN
- Uluslararası İfade Hürriyeti Ağı (IFEX)
- Özgürlük Evi – Freedom House (FH)
- İngiltere PEN
- İsveç PEN
