Sudan’da ordunun yönetime el koyması sonrasında darbe karşıtlarının eylemleri sürüyor. Hartum’dan gelen haberlere göre, askerlerin ateş açması sonucu en az 10 kişi öldü.
Sudan’da ordunun dün yönetime el koymasının ardından başkent Hartum’da başlayan protesto gösterileri bugün de sürüyor. Hartum’da ve ülkenin diğer bölgelerinde yolları kapatan protestocular, “Geçmişe dönmek bir seçenek değil” ve “Askeri yönetime hayır” sloganları attı.
Ülkede dün düzenlenen eylemlerde askerlerin kalabalığa ateş açması sonucu en az 10 kişinin öldüğü, 140’tan fazla kişinin yaralandığı belirtilmişti. Yaralı bir gösterici gazetecilere askeri karargâhın dışında ordu tarafından bacağından vurulduğunu söylerken, bir başka kişi ise askerlerin önce ses bombası, ardından gerçek mühimmat ateşlediğini anlattı. Göstericilerden El-Tayeb Muhammed Ahmed, “İki kişi öldü, onları kendi gözlerimle gördüm” dedi. Sudan Doktorlar Birliği ve Enformasyon Bakanlığı da Facebook’ta askeri karargâhın dışında ateş açıldığını ve ölenler olduğunu yazdı. Şehirdeki bir hastanede çekilen fotoğraflarda kanlı giysiler içerisinde yaralı insanlar görülüyor.
Pazartesi günü Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı General Abdulfettah el-Burhan sivil yönetimi feshetmiş, ve olağanüstü hâl ilan etmişti. El-Burhan, siyasetçiler arasındaki mücadelenin ve bazı siyasetçilerin halkı şiddete teşvik etmesinin orduyu harekete geçmek zorunda bıraktığını savunmuştu. El-Burhan ayrıca Temmuz 2023’te yapılması planlanan seçimlerle birlikte Sudan’ı sivil yönetime geçirme konusunda kararlı olduğunu söylemişti. Gözaltına alınanlar arasında ise Başbakan Abdullah Hamduk ve eşi ile kabine üyeleri ve bazı partilerin liderleri de var.
‘Askerler ev ev dolaşıyor’
Başkent Hartum’dan gelen bir diğer bilgiye göre askerler protestoları düzenleyenleri tutuklamak için ev ev dolaşıyor. Hartum Uluslararası Havalimanı kapatıldı, ülkede uluslararası uçuşlar askıya alındı. İnternet ve telefon hatlarının da çoğunlukla erişim dışı olduğu bildiriliyor. Merkez Bankası personelinin greve gittiği ve ülke genelinde doktorların acil durumlar dışında askeri hastanelerde çalışmayı reddettiği de gelen haberler arasında.
BM Güvenlik Konseyi toplanıyor
Sudan’daki gelişmelere uluslararası toplum da tepki gösterdi. Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan diplomatlar, BM Güvenlik Konseyi’nin krizi görüşmek üzere Salı günü toplanacağını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ordunun eylemlerinin “Sudan’ın barışçıl devrimine ihanet olduğunu” söyledi. Sudan’ın sivil yönetime geçişini destekleyen Washington, 700 milyon dolarlık yardımı durdurdu. ABD, AB, İngiltere ve Birleşmiş Milletler ile Sudan’ın üyesi olduğu Afrika Birliği, şu anda bilinmeyen bir yerde gözaltında tutulan liderlerin serbest bırakılması çağrısı yaptı.
Sivil ve askeri liderler arasında 2019’da imzalanan anlaşma, Sudan’ı demokrasiye taşıma amacı taşıyordu. Fakat ülkedeki darbe girişimleri bu hedefin ne kadar zorlu olduğunu gözler önüne serdi. Son darbe girişimi bir aydan biraz daha uzun bir süre önce gerçekleşmişti. Hartum’da bu ay düzenlenen bir protesto gösterisinde orduya, iktidara el koyması çağrısı yapılmıştı.
Sudan’da 30 yıl iktidarda kalan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir 2019’da halk isyanı sonrası ordu tarafından görevden alınmış ve geçici bir hükümet kurulmuştu. Fakat geçici hükümette askerler ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin bir süredir anlaşmazlık yaşadıkları biliniyordu. Varılan mutabakata göre geçici yönetim bir yıl daha ülkeyi yönetecek, daha sonra da genel seçim yapılacaktı.
