İSİG meclisleri ve Eğitim-Sen Kocaeli 1. nolu Şubesi İzmit Endüstri Meslek Lisesi önünde Saray Rejimi’nin hayata geçirdiği Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) uygulamasına ilişkin açıklamada bulundu. Basın açıklamasına CHP Kocaeli Milletvekili Muhip Kanko, EMEP Kocaeli Büyükşehir Belediyesi adayı Arzu Erkan, TİP İzmit Belediye Başkan adayı Çiğdem Kandemir, sendika yöneticileri ve üyeleri katıldı.
18 yaş altında 1.5 milyon öğrenci
AKP iktidarının MESEN politikasına ilişkin basın açıklamasını okuyan İSİG Meclisi Yürütme Kurulu Üyesi Selçuk Karstarlı konuşmasında şunları söyledi, “22 yıllık iktidarı boyunca AKP’nin hayata geçirdiği tarım, sanayi, eğitim ve sosyal politikalar her geçen gün daha fazla çocuğun işçileşmesi beraberinde getirdi. Yürüttüğü politikalar ile çocuk emeğinin sömürüsünde yaygın bir şekilde kullanılan temel yasal model olan çıraklığı ortadan kaldırmak ya da azaltmak üzere değil tam tersine mevcut yeni piyasa koşullarına ya da yasal değişikliklere uyum sağlamak üzere geliştirilmiştir. Mevcut çıraklık sisteminin devamı niteliğindeki MESEM için ilki 2016 ikincisi 2021 yılında yapılan değişiklikler ile 4+4+4 eğitim sisteminin içine entegre edilmiş ve kitleselleştirilmiş bir çocuk işçilik sistemi kurulmuştur. MESEM kapsamında yaklaşık 300 bini 18 yaş altında 1,5 milyon öğrencinin olduğu açıklandı.
Sistemde çocuk işçilik meşrulaştırılmaya çalışılıyor
Sistemde çocuk işçilik ‘bir gün okulda dört gün işyerinde eğitim alma’ diye tarif edilerek meşrulaştırılmaya çalışılıyor. MESEM internet sayfasında MESEM şu şekilde tarif ediliyor: “34 Alan ve 184 meslek dalı. 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine asgari ücretin en az %30’u, 12. sınıftaki kalfalara asgari ücretin en az %50’si kadar maaş. İş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sigorta.” Buradaki maliyetler ise işveren tarafından değil işsizlik sigortasından karşılanıyor. Ülkemizdeki iş yaşamına ilişkin birkaç veriyi hatırlatmak isteriz; Ülke genelinde 2023 yılında 54’ü çocuk en az 1929 işçinin iş cinayetlerine hayatını kaybetti. Son 10 yılda ise en az 684 çocuk iş cinayetlerine kurban edildi. Sadece Eylül ayından bu yana en az 8 çocuk MESEM kapsamındaki işlerde çalışırken hayatını kaybetti. Bu acı tabloya rağmen büyük çoğunluğu yetişkinler için bile riskli olan işyerlerinde hiçbir denetim yapılmaksızın çocuk yaşta öğrenciler çalıştırılıyor.
Çocuk işçilik teşvik ediliyor
AKP iktidarının tercihi çocukların çalışmasının önlenmesi ve yaşamlarının güvence altına alınması yerine doğrudan devlet eli ile çocuk işçiliğin teşvik edildiği ve finansal olarak desteklendiği sistem olan MESEM ‘i teşvik etmek oldu. MESEM düzenlemesi sayesinde hem çocuk işçiliğine yasal kılıf getirilmiş oluyor hem de programın maliyetlerinin işsizlik sigortası fonundan karşılanarak işverene maliyeti sıfır olan iş gücü sağlanmış oluyor, Bu da işyerlerinin yetişkinler yerine çocukları çalıştırmasını teşvik ediyor. Bu düzen anne-babaları işsiz kalan ama kendisi çalışmak zorunda olan yoksul çocuklar ordusu yaratıyor. MESEM ile çocuklar 4 gün işyerinde çalışarak örgün eğitimden uzaklaştırılıyor. Emek sömürüsü ile istismar edildiği gibi kimi öğrencilerin tacize uğradıkları ve şiddet gördüklerine dair haberlerde basına yansıyor. Bugüne kadar yaşananlara ilişkin bir çok kitle örgütü, sendika ve meslek örgütü basın yolu ile çağrılarda bulunsa da iktidar MESEM uygulamasında ısrarcı görünüyor.
“Meslek liseleri çocuk emeği pazarlayan kurumlara dönüştürülmeye çalışılıyor”
Çocukların mesleki eğitim iddiası ile haftada 4 gün gönderildikleri iş yerlerinde eğitimleri işverene veya onun emri altındaki bir başka çalışana havale ediliyor. Ancak mesleki eğitimin emanet edildiği kişiler mesleki ve pedagojik eğitim almış kişiler değil, sadece 40 saatlik bir kurs ile belge almış usta öğreticilerdir. Bu yolla meslek liseleri eğitim kurumu olmaktan çıkarılıp çocuk emeği pazarlayan kurumlara dönüştürülmeye çalışılıyor. Mesleki öğrenim, çocuk gelişimine uygun bir biçimde planlanmalı ve kamusal kurallar çerçevesi içinde okullarda gerçekleştirilmelidir.
Denetlemeler yapılarak uygun hale getirilmeli
Bu gerekçelerle; MESEM projesinden vazgeçilmelidir. 12 yıllık örgün eğitim esas alınmalıdır. Tüm işyerleri işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından denetlenmesi zaruri olmakla birlikte. Öğrencilerin staj yapabileceği işyerleri iş müfettişleri tarafından denetlenerek uygun olmayan işyerlerinin stajyer kabul etmesine izin verilmemelidir. Meslek okullarındaki atölye ve uygulama alanları meslek eğitimine uygun hale getirilmelidir. Çocuk işçiliği derin yoksulluğun yarattığı koşullar üzerinde yükselmektedir. Her çocuğun temel ihtiyaçları devlet güvencesine kavuşturulmalıdır. Tüm bunların hayata geçebilmesi için ise tüm emek ve demokrasiden yana güçlerin ortak mücadelesi ile mümkündür. Kocaeli halkını ve emekçileri iş cinayetlerini ve çocuk emeğinin sömürülmesini engellemek için mücadeleye çağırıyoruz”
