12 Eylül darbe döneminde zorla kaybettirilen insanları unutmadıklarını belirten Cumartesi Anneleri, herkesi 12 Eylül ile yüzleşmeye ve hesaplaşmaya çağırdı.
Cumartesi Anneleri, kayıplarının akıbetini sormak ve faillerinin açığa çıkartılarak yargılanması talebiyle başlattıkları eylemin 911’incisini İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şube binasında gerçekleştirdi.
Cumartesi Anneleri bu haftaki eylemde, 12 Eylül askeri darbe döneminde zorla kaybettirilenlere dikkat çekti.
Açıklamayı 12 Eylül döneminde gözaltında kaybettirilen Hayrettin Eren’in kardeşi İkbal Eren okudu. Darbe döneminde “işkencehanelerde” kaybettirilen insanları unutmadıklarını belirten Eren, 12 Eylül darbe sürecinde insan yaşamının, onurunun, hak ve özgürlüklerinin “ayaklar altına” alındığını söyledi.
Ağır suçlar işlendi
Ağır suçların işlendiğini hatırlatan Eren, Türkiye’de darbe dönemlerinin fiili olarak kısa sürdüğünü fakat darbecilerin kurdukları sistemin yönetimler tarafından sürdürülerek bugüne kadar getirildiğini vurguladı. Eren, “Öyle ki ülkemizin siyasal tarihi sıkıyönetimler ve olağanüstü haller tarihi olarak şekillendi. Bu durum insan hakları, demokrasi ve hukuk devleti değerlerine dayanan bir siyasal kültür ve sistem inşasını da imkansız kıldı” dedi.
“Darbeciler yaptıklarının hesabını vermedi”
Türkiye’de darbecilerin hiçbir zaman yaptıklarının hesabını vermediğini anımsatan Eren, 12 Eylül darbesinin yüzleşilmemiş, hesaplaşılmamış ve yaraları sarılmamış bir “toplumsal travma” olarak kaldığını ifade etti. Eren, “Kars’ta Cemil Kırbayır ve Mahmut Kaya, Bingöl’de Hüseyin Morsümbül, Ankara’da Nurettin Öztürk, Yalova’da Zeki Altunbaş, İstanbul’da Hayrettin Eren, Nurettin Yedigöl, Süleyman Cihan, Mustafa Hayrullahoğlu ve Maksut Tepeli 12 Eylül işkencehanelerinde kaybedildiler” diye belirtti. Eren, Süleyman Cihan ve Mustafa Hayrullahoğlu’nun cansız bedenlerine, “kimliği meçhul kişi” olarak gömüldükleri kimsesizler mezarlığında ulaşıldığını fakat diğer kaybedilenlere hala ulaşılamadığını aktardı.
“12 Eylül’ün gözaltında kayıpları inkâr eden ve kaybedenleri cezasız bırakan zihniyeti bugün de sürüyor”
Tanıklara, Adli Tıp raporlarına, belgelere, Meclis raporuna ve tüm hukuki yolları kullanmalarına rağmen 42 yıldır adalet sağlanamadığını ifade eden Eren, buna tepki göstererek, “12 Eylül’ün gözaltında kayıpları inkâr eden ve kaybedenleri cezasız bırakan zihniyeti bugün de sürüyor” dedi. Eren, kaybedenleri, kaybedenleri cezasızlıkla koruyanları affetmeyeceklerinin altını çizdi.
Hesaplaşma çağrısı
Eren, konuşmasını şu sözlerle sonlandırdı: “12 Eylül rejimi anayasası, yasaları, kurumları ve zihniyetiyle bugün de devam eden eşitlik, özgürlük ve demokrasi karşıtı bir düzen yarattı. 12 Eylül’ü aşmak ancak bütün bir 12 Eylül anlayışıyla, anayasası, yasaları ve kurumlarıyla yüzleşmek, hesaplaşmakla mümkündür. Bu yüzden herkesi 12 Eylül’le yüzleşmek ve hesaplaşmak konusunda talepkar olmaya çağırıyoruz.”
