Yani şimdi şu yazdıklarım, şaka falan değil ya da absürt bir filmden ya da romandan alınma değil. Bakın, 2023 Temmuzunda hep beraber yaşadık bunları.
Temmuz ayı, ücretlere zam yapılan bir ay oldu. Asgari ücretin açıklandığı 20 Haziran günü dolar kuru 23,64 TL idi. 11.402 TL olan yeni asgari ücretle 482 dolar alınabiliyordu. Bizler asgari ücreti alana kadar dolar kuru 27 TL oldu ve alınabilir dolar miktarı 422 dolara düştü. Yani, daha maaşı alamadan 60 dolar gitti. Bu yazı yazılırken Türk Lirası olarak 1.620 TL değer kaybetmiş oldu.
En düşük emekli aylığı, yüzde 25 artarak 7.500 liradan 7.500 liraya yükseldi! Emeklilerin dolarla işi yok diyelim ve hiç hesaba girmeyelim.
İsterseniz alınacak benzin-motorin miktarına bakalım mı? Neyse, devreleri daha fazla yakmayalım.
Temmuzda en çok konuşulan sebze, kilosu 100 TL olan kılçıksız boncuk Ayşe… Meyve cinsi olarak ise kilosu 10 lirayı geçen karpuz oldu. Simit 10 liraya yükseldi ve nasıl yoksulluğa itildiğimizi yüzümüze vurdu!..
Aile Desteği Programı’ndan yardım alanların sayısı Haziran’da 3,5 milyona, Temmuz’da 3,6 milyona çıktı. Bu sayı geçen yıl Haziran’da 2.5 milyondu. Elektrik faturasını sosyal yardımla ödeyebilen hane sayısı 4,1 milyon, bakılamadığından ailesinin yanından alınma riski olan çocuk sayısı 168 bine çıktı.
Kredi ve kredi kartı borçları, icra dosyaları ve miktarları rekor kırdı.
Ama kimilerinin de keyfi yerinde. Akaryakıttan sigaraya, içeceklerden dayanıklı tüketim mallarına kadar milyonlarca insanın her alışverişte ödediği dolaylı vergi; Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirleri ilk altı ayda yüzde 96 arttı. KDV ‘ye getirilen yüzde 2’lik artışları da ekleyelim.
Tüm bu yoklukta, yoksullukta Borsa İstanbul’daki yatırımcıların keyfi yerinde. BİST 100 endeksi Temmuz’da yüzde 25 prim yaptı. Bir ayda Emek Elektrik yüzde 221, Oyak Yatırım yüzde 214, Edip Gayrimenkul yüzde 212 gibi spekülatif kazançlar getirdi.
Bir de en büyük 500 firma açıklandı. Yerimiz dar. Meraklısına internetten bakmasını öneririm. Ama bir çarpıcı rakam vermeden geçmeyelim. En büyük yine TÜPRAŞ oldu. Hani şu Koç Holdingin neredeyse bedavaya getirdiği Tüpraş. Yaptığı ciro 2022 yılında 481.765.000.000 TL. Yazıyla, dört yüz seksen bir milyar yedi yüz altmış beş milyon!.. Bu ciroyu sadece 6.112 işçiyle yapmışlar. Üç kuruşluk zammı yapmamak için bin türlü eziyet ettiği 6.112 işçiyle…
Evet bu yaz çok yoksul hale geldik. Bu unutulmaz. Ama bu yazı unutulmaz kılacak esas şey, işçi ve emekçilerin örgütlü bir direniş ile bu ekonomik şiddete karşı mücadele etmesi olacaktır.
*İşçi Gazetesi’nin 210. sayısında alınmıştır.
