Türkiye’deki ilk vakanın üzerinden geçen bir yılı değerlendiren TTB, önlemlerin geç alındığına, sürecin şeffaf yürütülmediğine ve aşı konusunda bir muamma yaşandığına dikkat çekti.
Türk Tabipleri Birliği (TBB) Covid-19 İzleme Kurulu, Türkiye’de ilk vakanın resmi olarak açıklanmasının ardından geçen bir yıllık süreyi değerlendirdi.
Türkiye’de ilk Coronavirus vakası resmi olarak 11 Mart 2019 tarihinde açıklandı. TTB, online düzenlediği bir toplantı ile 1 yıllık süreci değerlendirdi. TTB Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut, değerlendirme raporunu paylaştı.
Bir yılı bitirirken 192 ülkede, 117 milyon 764 bin 619 kişinin hastalığa yakalandığını açıklayan Bulut, 2 milyon 613 bin 743 kişinin yaşamını yitirdiğini ifade etti. Bulut, Türkiye’de ise 1 yıl içerisinde 2 milyon 800 vaka tespit edildiğini, 29 bin 160 yurttaşın ise yaşamını yitirdiğini paylaştı.
‘3-4 BİNLİK KİTLERLE BU İŞİN BAŞARILI OLAMAYACAĞI BELLİYDİ’
Alınması gereken önlemlerde en baştan beri geç kalındığını vurgulayan Bulut, şunları ifade etti:
“12 Şubat’ta yerli kit oluşturuldu ve bu kitlerin kullanılması mecbur oldu. Kit sayıları öncelikle 3 bin 4 bin testlerle daha sonra 240 merkeze ulaşarak çoğaldı. Türkiye’deki temel hatalardan biri çok az sayıda testle tarama yapıldığı için pozitif kişiler sistemden kaçtı ve izole edilemedikleri için de hastalığın boyutları yükseldi. Daha sonra 2 Mart’ta yeni koronavirüs için tanı testlerinin yaygınlaştırılması gerekildiği belirlendi. 3 bin 4 binlik kitlerle bu işin başarılı olamayacağı belliydi.”
Vakalar açıklandıktan sonra, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Hiçbir virüs bizim tedbirlerimizden güçlü değildir” dediğini hatırlatan Bulut, 17 Mart’ta ilk ölüm vakasının açıklandığını ve daha bu sonra bu verilerin de şeffaf olmadığını öğrendiklerini dile getirdi.
GEÇ KALINMIŞ ÖNLEMLER VE EĞİTİM ALANINDAKİ EŞİTSİZLİK
Gerekli önlemler alınamadığı için 16 Mart’ta okulların kapatıldığını ifade eden Bulut, “Uzaktan eğitim süreciyle birlikte eğitim alanındaki eşitsizlik ve krizlere de bu şekilde şahit olduk. Geç kalınmış ve yetersiz önlemler ile Haziran ayında 180 bin rakamını gördük” dedi.
‘SAĞLIKÇILARIN HAKKINI ÖDEYEMEYİZ DEDİLER, ÖDEMEDİLER’
1 yıl içerisinde dünya genelinde 380 bin sağlık çalışanının da gerekli önlem alınmadığı için yaşamını yitirdiğini ifade eden Bulut, “Sağlık çalışanlarının Risk Değerlendirme anketini 20 Mart tarihinde yayınladık. Bunun üzerine balkonlarda sağlık çalışanlarını alkışladılar haklarını ödeyemeyiz dediler, zaten ödemediler” diye konuştu.
22 Mart’ta kısmi olarak kapanmaya girildiğini ve ilk olarak 65 yaş üzeri yurttaşlara sokağa çıkma yasağının getirildiğini hatırlatan Bulut, şöyle devam etti:
“Biz TTB olarak Sağlık Bakanlığına ‘Tanısı doğrulanmış olguların ikamet ettikleri il ve ilçelere göre yaş ve cinsiyete göre dağılımları nasıldır’ diye soru yönelttik. Fakat hiçbir zaman yaş gruplarına göre bir dağılım yayınlanmadı. Sağlık çalışanların malzemeleri hala giderilmemişti. 24 Mart’a geldiğimizde de Sağlık Bakanlığı hala dökümantasyonlar yayınlamaya devam ediyordu. Bütün uyarılara rağmen 1 Nisan tarihinde ilk meslektaşımız Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu’nu kaybettik.”
‘İŞÇİ SAĞLIĞI ÖNEMLİ DEĞİLDİ’
3 Nisan’da 20 yaş altı yurttaşlara sokağa çıkma yasağı getirildiğini hatırlatan Bulut, “İşçi olan 20 yaş altı sokağa çıkabiliyordu. Yani işçi olanların sağlığı önemli değildi ama çalışmayan 20 yaş altındaki yurttaşların sağlıkları için sokağa çıkması yasaklandı” dedi.
GEÇ DUYURULAN SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI
Bulut, 10 Nisan günü ise ilan edilen sokağa çıkma yasağının gece saat 23.00’da duyurulduğunu hatırlatarak, “Gece 00:00’dan sonra evinde kalacak insanlarımızın panikle fırınlara, marketlere yığılmasıyla süreç başladı. Bu hastalıkta önemli bir hataydı” dedi.
NORMALLEŞME KARARI
Hastalık açısından bir diğer kritik noktanın 4 Aşamalı Normalleşme Takviminin 4 Mayıs’ta açıklanması olduğuna dikkati çeken Bulut, “1 Haziran’da normalleşme kararı alındığını ve günlük vakaların binin üzerinde olduğunu öğrendik. Bu rakamların da sonradan gerçeği yansıtmadığı ortaya çıktı” dedi.
AŞI MUAMMASI
Çin’den “11 Aralık tarihinde 50 milyon aşı geleceğinin” 26 Kasım’da duyurulduğunu hatırlatan Bulut, “Ancak bu aşı 31 Aralık’a kadar getirilemedi. 31 Aralık’ta gelen aşı 11 Ocaktan itibaren yurttaşlara uygulanmaya başlandı. Türkiye’de şu anda aşı çalışmaları devam ediyor” diye konuştu. Bulut, son olarak 27 Şubat itibariyle normalleşme kararıyla beraber vakaların artmaya başladığını ifade etti.
FİNCANCI: SÜREÇ ŞEFFAF YÜRÜTÜLMEDİ
Raporun ardından söz alan TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Kovid-19 hastalığının etkisini değerlendirebilmek için olguların saptanması ve tedavisinin yapılması, hastalığın daha fazla yayılmasını önlemek, yaşam kalitesine ilişkin veriler ve göstergelerin şeffaf bir şekilde yayınlanması gerektiğini söyledi. Fincancı, ancak sürecin şeffaf yürütülemediğini belirtti.
Sağlık çalışanları ve hekimlerin yüzde 91 oranla sorunlara çözüm üretilebileceğini düşündüğünü ifade eden Fincancı, “Öncelikle sağlık sisteminde düzenleme yapılması gerektiğini söylüyorlar. Bizim temel önerimiz veri şeffaflığı veriler şeffaf olmadığında bir sonuca ulaşabileceğine inanmıyoruz” şeklinde konuştu.
‘BOL MİKTARDA LAF VE GAF’
Prof. Dr. Esin Şenol ise bütün 1 yıl içinde yapılan toplantı ve basın açıklamalarına baktıklarında sanki bir bilim kurgu filminin karesine düşmüş gibi olduklarını belirterek, “Çok bol miktarda laf ve gaf var dediğimiz bir süreç geçirmişiz” dedi.
Aşıların bugün geldiği nokta itibariyle aşıların doğru yapılabilmesi koşuluyla sağlıkta büyük bir yol alınabileceğini söyleyen Şenol, “Aşı önümüzde önemli bir umut olarak duruyor. Aşı ile toplum arasında önemli bir strateji var. Bu stratejinin doğru kurgulanabilmesi önümüzdeki kritik dönemde en önemli silahımız” diye konuştu.
