Sudan’da 30 yıllık diktatör Ömer Beşir’in halk isyanı sonrası ordu tarafından görevden alınmasının ardından, geçiş hükümetinden laik yönetime geçiş hamlesi geldi.
Kuzey Afrika ülkesi Sudan’da, Ömer Beşir’in devrilmesi sonrası laisizm ve demokrasi yönünde çarpıcı bir adım atılıyor. Geçiş hükümetiyle Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) örgütü arasında yapılan barış görüşmeleri kapsamında, ülkede laisizmin benimsenmesi kararı alındı.
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk ile SPLM-N liderlerinden Abdül Aziz Hilu’nun perşembe günü komşu Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da imzaladığı deklarasyonla, Sudan’da din ile devlet işlerinin resmen ayrılması üzerinde uzlaşıldı. Böylece, ülkede Beşir döneminde geçilen İslami yönetim 30 yıl sonra son buldu.
‘Kaderini tayin hakkı’ vurgusu
Deklarasyonda, “Sudan’ın tüm vatandaşların haklarının gözetildiği demokratik bir ülke haline gelebilmesi için anayasanın din ile devlet işlerinin ayrılması ilkesine dayalı olması gerekir; bu ilkenin yokluğunda ise kendi kaderini tayin hakkına saygı duyulmalıdır” denildi.
SPLM-N baskı yaptı
Söz konusu deklarasyon, hükümetin iç savaşa son verme amacıyla silahlı gruplarla barış anlaşması yapmak için geçtiğimiz hafta somutlaşan girişiminin ardından geldi. SPLM-N örgütünün içindeki iki büyük fraksiyon, laik sistemi garanti etmeyen bir barış anlaşmasını imzalamayacaklarını açıklamıştı.
Ömer Beşir’in darbeyle görevine son verilmesinin ardından kurulan, geçiş hükümeti, 9 Temmuz’da insan hakları, kadın ve dini konularda yeni düzenlemelere gitmişti.
Düzenlemelere göre kadın sünneti yasaklanmış, alkollü içki tüketimi gayrimüslimlere serbest bırakılmış, din değiştirenlere yönelik idam cezası kararı kaldırılmıştı. Düzenleme ile kadınlar çocuklarıyla seyahat ederken eşlerinin ya da eski eşlerinin iznine ihtiyaç duymayacak. Tekfirciliğin de yasaklandığı Sudan’da bir kişiyi kafir olmakla itham edene 10 yıl hapis cezası verilebilecek. Ayrıca yasayla zinanın tanımında da bazı değişikliklere gidildi.
Sudan’da Ömer Beşir’in devrilmesi sonrası darbecilere karşı “sivil yönetim” talebiyle süren halk protestoları darbecilere de geri adım attırmıştı. Halk eylemlerinin ön saflarında yer alan kadınlar, ayrımcı uygulamaların ve yasaların değiştirilmesini talep ediyor, cinsiyet eşitliğini savunuyordu.
