Sri Lanka’daki ekonomik kriz nedeniyle kitlesel protestolar nedeniyle başkent Kolombo’da sokağa çıkma yasağı ilan edilmişti. Devlet Başkanı Rajapaksa, ülkede OHAL ilan etti.
Sri Lanka’daki ekonomik kriz nedeniyle kitlesel protestolar devam ediyor. Borçlarını ödeyemeyen hükümet nedeniyle ithal ürünler bulunamıyor, saatlerce süren elektrik kesintileri yaşanıyor. Protestoların Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’nın özel konutuna yönelmesinin ardından önceki gece başkent Kolombo’da sokağa çıkma yasağı ilan edilmişti. Bu akşam saatlerinde ise Devlet Başkanı Rajapaksa’nın ülkede OHAL ilan ettiği duyuruldu.
Aljazeera’nin haberine göre, Sri Lanka’da halk, bir süredir etkisini sürdüren ekonomik krizin yaklaşık 13 saatlik varan elektrik kesintilerine kadar varmasının ardından perşembe günü halk, Rajapaksa’nın konutu yakınlarından toplanmaya başladı.
Öfkeli kalabalığın Rajapaksa’nın konutuna girmeye çalışması ve taş atması gerekçesiyle polis, akşam saatlerinden itibaren geçerli olmak üzere Kolombo’nun bazı bölgelerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini açıkladı. “Diktatör Gota” sloganları atarak Rajapaksa’yı istifaya çağıran kitleye ise gaz bombaları atıldı ve tazyikli su sıkıldı. Bazı göstericiler ise bir otobüs ve polis aracını ateşe verdi. Çıkan arbedede en az 50 kişi yaralandı. Yaralananların arasında gazetecilerin de olduğu bildirildi.
Protestolara katılanlardan biri olan Ajith Perera (26), dayanılmaz hayat pahalılığını, petrol kıtlığı ve elektrik kesintilerini protesto etmek için toplandıklarını söyledi. Perera, ülkede yaşanan tüm “yıkımların” mesuliyetinin Rajapaksa’ya ait olduğunu belirtti.
Hükümet protestoları “terör eylemi” olarak niteledi
Sri Lanka hükümeti, Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’yı ve ekonomi politikalarını protesto eden halkı “terör eylemi” nitelemesiyle suçladı.
India Today’in haberine göre, hükümetten yapılan açıklamada, Rajapaksa’nın özel konutunun yakınında gerçekleştirilen protestolar “terör eylemi” olarak nitelendirildi ve yaşananlardan “aşırılıkçı güçler” sorumlu tutuldu.
Devlet Başkanı’nın istifasını talep eden eylemlerde en az 54 kişi gözaltına alınmıştı, ilerleyen saatlerde bu sayının yüzü aştığı tahmin ediliyor.
Asian News International’ın (ANI) haberine göre, Rajapaksa’nın OHAL ilan kararı, cuma akşamı resmi gazetenin ek baskısında yayınlandı.
OHAL’in, ülkedeki mevcut durum ve kamu güvenliği, kamu düzeninin korunması ve toplumun yaşamı için gerekli malzeme ve hizmetlerin idamesi göz önünde bulundurularak ilan edildiği bildirildi.
Polis ayrıca Batı eyaletinde sokağa çıkma yasağı başlattı. Sokağa çıkma yasağının gece yarısı başlayacağı ve yerel saatle 06.00’ya kadar devam edeceği belirtildi
Ne olmuştu?
7,3 milyar dolar borcu olan Sri Lanka’nın 1,6 milyar dolarlık rezerve sahip olduğu ve iflas edebileceği uyarıları yapılıyor. Sri Lanka’nın başkenti Kolombo’da binlerce kişi, 28 Ocak’ta kötüleşen ekonomik koşulları ve yakıt sıkıntısını protesto etti.
Halk, Rajapaksa yönetiminin yanlış uygulamalarının döviz rezervlerinin erimesine, temel gıda fiyatlarının artmasına neden olduğunu söylüyor. Ülke tarihindeki en derin ekonomik krizi yaşayan Sri Lanka halkı, yemek pişirmek için gaz, ilaç, yakıt ve süt gibi temel gıda maddelerini bulamıyor.
Guardian’ın haberine göre sıcakta klimasız, vantilatörsüz bir şekilde 10-12 saatlik elektrik kesintilerine maruz kalan insanlar bunalmış durumda. Hastaneler elektrik kesintilerinde yedek görevi gören jeneratörleri çalıştıracak yakıtları olmadığı için ameliyatları iptal ediyor.
Hükümet ise santrallerin ihtiyaç duyduğu yakıtı ödeyecek parası olmadığını söylüyor. Tasarruf adı altında sokak aydınlatmaları dahi kapatılmış durumda. Telefon baz istasyonlarında kullanılan yedek jeneratörlerin dizelinin bitmesi nedeniyle cep telefonları etkilendi.
Turizm yetkilisi Zainoor Adnan, WhatsApp bağlantısı kesilmeden önce Guardian’a verdiği demeçte, “Telefonlarımızı elektriğin olduğu saatlerde şarj etmeye özen gösteriyoruz ama internet çok bozuk çünkü kuleler düzgün çalışmıyor” dedi: “Elektrik olmadığı için aydınlatma veya dondurucu bölmeleri çalıştıramayan süpermarketler kapalı ve temel gıda maddeleri için normal fiyatın iki ila üç katını ödüyoruz”
Öte yandan hükümetin geçen yıl organik tarıma başlama kararı da felaketle sonuçlanmış. Çiftçileri hazırlamadan tüm kimyasal gübrelerin yasaklanması, fiyatların ve gıda kıtlığının artmasına neden olduğu belirtiliyor.
Emekli diplomat Neelam Deo, “Tarım ciddi anlamda sıkıntılı. Şimdi gübre ithal etmek istiyorlar, ancak Ukrayna’daki savaşla birlikte gübre mevcut değil çünkü diğer ülkelerin arzı bağlayan uzun vadeli sözleşmeleri var” diyor.
Hükümet borcu borçla kapatmaya çalışıyor
Bu yıl Sri Lanka, süt tozu ithal edecek dövizi olmamasına rağmen 7 milyar dolarlık dış borcunu ödemek zorunda. Bu borcun yaklaşık yüzde 10’u ise Çin’e olan borcu.
Bu arada Hindistan, Sri Lanka’ya gıda ve yakıt satın alması için yakın zamanda 912 milyon dolarlık bir kredinin yanı sıra 1 milyar dolarlık bir kredi daha verdi. Sri Lanka hükümeti ise Çin’den daha fazla kredi arıyor. Hükümet, IMF’den de “kurtarma paketi” istiyor.
Ülkeyi başkanın ailesi yönetiyor
Sri Lanka “Rajapaksa ailesi” tarafından yönetiliyor. Gotaya Rajapaksa Kasım 2019 seçimlerinde iktidara geldi. Maliye bakanı, başbakan ve tarım bakanı da devlet başkanının kardeşleri. Rajapaksa’nın yeğeni ise spor bakanlığı yapıyor. 2005 ile 2015 yılları arasında devlet başkanlığı görevini yürüten Mahinda Rajapaksa da Gotabaya Rajapaksa’nın ağabeyiydi.
Öte yandan kitle örgütleri ve muhalif siyasi partiler, pazar günü için yeniden protesto çağrısı yaptı.
