İSİG Meclisi, son on yılda (2013-2022) en az 828 göçmen/mültecinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Raporda “Yoksulluğun nedeni sermaye iktidarıdır” vurgusu yapıldı.
İşçi Sağlığı ve İş güvenliği (İSİG) Meclisi Göçmen/Mülteci İşçiler İş Cinayeti Raporu’nu yayınladı. Bugünün, 18 Aralık Uluslararası Göçmenler Günü olduğunu hatırlatan İSİG Meclisi, hazırladıkları raporu başta Katar olmak üzere tüm ülkelerde iş cinayetlerinde hayatını kaybeden işçilere adadı.
“AKP iktidarının AB ile yaptığı anlaşmalar sonucu ‘açık hava hapishanesine’ dönen Türkiye’de de işgücü piyasasına katılan göçmenlerin/mültecilerin sayısı hızla çoğalıyor. Bu durumun bir yansıması olarak da göçmenlerin/mültecilerin maruz kaldığı iş cinayetleri artış ivmesi gösteriyor.” diyen İSİG Meclisi 2016’dan bu yana göçmen ve mülteci işçilerin işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında raporlama faaliyeti başlattıklarını belirtti.
Son on yılda “en az” 828 göçmen/mülteci iş cinayetinde hayatını kaybetti
İSİG Meclisi 2022 Aralık ayı haricinde, yüzde 84’ü ulusal basından; yüzde 16’sı ise İSİG Meclisi gönüllülerinden, göçmen derneklerinden ve yerel basından edindiği bilgilere göre son on yılda “en az” 828 göçmen/mülteci işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini açıkladı.
Raporda şu veriler yer aldı:
1- Öncelikle raporlarımızda göçmen/mülteci işçi olarak birleşik bir olgu kullanıyoruz. Çünkü emek hareketinin kullandığı geleneksel olgu “göçmen işçi” iken günümüz Türkiye’sinde (ve Avrupa’da) bu durumun temel belirleyeni savaşlar (Suriye, Afganistan ve Avrupa için Ukrayna) sonucu gerçekleşen “mültecilik”tir. Bu anlamda tek başına göçmen işçi ya da mülteci işçi olgularının eksik kalacağını düşünüyoruz…
2- Yıllara göre baktığımızda her yıl ortalama 83 göçmen/mülteci iş cinayeti tespit edebildik. Tüm iş cinayetlerine baktığımızda ise oransal olarak ölümlerin yüzde 4,41’i. Yani yaklaşık olarak her yirmi iş cinayetinin biri göçmen/mülteci işçi…
3- İş cinayetlerinde ölen göçmen/mülteci işçilerin geldikleri ülkelere baktığımızda yüzde 51’i Suriyeli ve yüzde 18’i Afganistanlı. Yani her on ölümün yedisinin savaşlardan dolayı mülteci konumuna gelen işçilerden oluşması ‘savaşların milyonlarca insanı yerinden yurdundan etmesi yanında işçileştirdiği’ni de gösteriyor…
4- Çalıştıkları işkollarına göre baktığımızda göçmen/mülteci iş cinayetlerinin tarım (yüzde 29) ve inşaat (yüzde 25) işkollarında yoğunlaştığını görüyoruz. Patronlar tarafından “harcanabilir işçiler” olarak görülen göçmen/mülteciler hemen hemen hiçbir kural olmadan uzun çalışma saatlerinde, en düşük ücretle, işçi sağlığı ve güvenliği önlemleri alınmadan ‘en dipte koşullarda’ çalıştırılmaktadır. Keza bu iki işkoluna genel işleri (hurda ve atık kağıt toplama, ev işçiliği vb) eklemeliyiz. Tabi tüm sanayi işkollarında da (yüzde 21) ölümler oldukça fazladır (özellikle tekstil, metal, gıda). Sanayide de benzer güvencesiz çalışma koşulları hakimdir.
Diğer yandan taşımacılık ve gemi/tersane işkollarında meydana gelen ölümler için bir parantez açalım. Bu iki işkolundaki ölümleri Türkiye topraklarında, tersanelerinde veya karasularında ya da Türkiye hukukunun geçerli olduğu taşımacılık aracında (gemi, tır) olduğu için kayıt altına alıyoruz. Ancak tam anlamıyla işçilerin hukuki durumlarını (ölümlerin hangi ülkeye tabi olacağını) tespit edemiyoruz…
5- Tarım işkolunda uygun olmayan minibüslerde ve insan taşımacılığının yapılmaması gereken traktör römorklarında aşırı sayıda işçinin taşınması ve yollara savrulması; inşaatlarda alınmayan önlemler sonucu yüksekten düşmeler; sanayide patlamalar, yanmalar, ezilmeler ve zehirlenmeler ile göçmen/mülteci işçilere dönük şiddetler (bazen işyerlerinde göçmenler arası) başlıca ölüm nedenleri…
6- Göçmen/mülteci işçilerde çocuk işçilerin ve kadın işçilerin ölüm oranı yüzde 9. Tüm iş cinayetleri ile karşılaştırdığımızda çocuk işçi ölümleri iki katı aşkın kadın işçi ölümleri yarım kat fazla. Yani göçmen/mülteci çocuk ve kadın işçiler güvencesiz çalışma havuzunun en önemli kaynakları ve iş cinayetlerine daha fazla maruz kalıyorlar. Burada bir ekleme daha yapmak gerekiyor. 51 yaş ve üstü işçi ölümlerinin oranı ise yüzde 9, yani tüm iş cinayetlerindeki oranı Türkiye ortalamasının üçte biri kadar. Yani göçmen/mülteci nüfusu genç…
7- Şehirlere göre baktığımızda ise en çok ölüm sırasıyla İstanbul, Şanlıurfa, Konya, Gaziantep, Kocaeli, Ankara, Bursa, İzmir, Antalya ve Mersin’de. Bu şehirler sanayinin ve tarımın merkezleri olmanın yanı sıra yoğun bir yapı inşaasının olduğu yerler. Diğer yandan Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa, Hatay vd. bölgesinde sanayinin Suriye’nin kuzeyi ile entegre edildiğini (ve hatta Azez’de, Afrin’de; PTT, sağlık ocağı, meslek yüksek okulu vb. açıldığını) unutmayalım…
Ortak mücadele, ortak örgütlenme çağrısı
Aliağa Petkim Star Rafinerisi’nde çalışan Hindistanlı işçilerin “beslenme hakkı” direnişini, Torbalı’da çalışan Türkiyeli ve Suriyeli tarım işçilerinin tarım işçilerinin yevmiyelerin artırılması için kurdukları birliğin kısmi zam getirdiğini, Adana’da saya işçilerinin ve Gaziantep’te tekstil işçilerinin ortak mücadelelerini hatırlatan İSİG Meclisi “Bizleri yoksullaştıran, işsizliğe neden olan patronlardır ve iktidar politikalarıdır! Göçmen/mülteci işçiler Türkiye işçi sınıfının bir parçasıdır. Ortak mücadele ortak örgütlenme!” çağrısında bulundu.
