SMDD: Mülteci işçiler ucuz ve esnek iş gücü olarak görülüyor

Suriyeli Mültecilerle Dayanışma Derneği, yürüttüğü saha çalışmalarından derlediği bilgileri paylaştı. Mültecilerin sektör fark etmeksizin “ucuz ve esnek işgücü” olarak görüldüğü vurgulandı
İzmir’de Suriyeli Mültecilerle Dayanışma Derneği, Avrupa Birliği tarafından desteklenen STGM STÖ-Akademi Destek Programının desteği ile Suriyeli mültecilerin istihdam süreçlerine katılımlarıyla ilgili bir politika belgesi hazırladı. Çalışma ile birlikte yerelde mültecilerin istihdam ve kalkınma sürecine katılımları, mevcut durumları ve olası öneriler ile mülteci alanında çalışan kişi ve kurumların savunuculuk kapasitelerinin artırılması gerektiği düşüncesi paylaşıldı.
İzmir’de mültecilerin yoğun olarak yaşadıkları Konak ve Karabağlar ilçelerinde yaşayan 18-45 yaş arası 144 mülteci bireyin istihdam ve kalkınma sürecine katılımlarının analiz edildiği saha çalışması, mülteci işçi ve işsizler hakkında dikkat çekici veriler ortaya koydu.
144 Suriyeli mültecinin 23’ü işsiz
Ankete katılan mülteci işçilerin 33’ü serbest meslekte çalışırken, 7’si öğretmenliğe devam etmiş, 15’i ev emekçisi, 56’sı ise işçi olarak hayata devam ediyor. 121 mülteci istihdama katılmaktayken 23’ü anket yapıldığı sırada işsiz olduğunu ifade etti.
İstihdam edilenlerin 65’i ücretliyken, 45’i yevmiyeli, 11’i de dönemsel olarak istihdam ediliyor. Önemli bir kısmı belli bir iş yerinde ücret karşılığı çalışmaktayken, diğer kısmı geçici ve daha az güvenceli işlerde çalışıyor. Bununla beraber, ücretli çalışanlarda tıpkı yevmiyeli çalışanlar gibi benzer sorunlara sahip.
Problemler: Düşük ücret, uzun çalışma saatleri, ayrımcılık
Ankete katılan mülteci işçilere, işe giriş esnasında yaşadıkları temel problemler soruldu. Buna göre alınan cevaplar içerisinde 49 işçi düşük ücret, 32’si çalışma saatlerinin uzunluğunu, 19’u ayrımcılığa uğradığını, 21’i ise yan haklarının olmaması şeklinde cevap verdi. Mülteci bireylerin sadece yüzde 10’una yakın bir bölümü işverenleri tarafından sigortalarının yapıldığını, 112’si ise sigortalarının yapılmadığını belirtti.
Mülteci işçilere, işyerlerinin yan haklarını verip vermediği de soruldu. Çalışanlarının yüzde 69’u yemek hakkına erişebildiğini, 34’ü yol parası alabildiğini, 3 kişi de yardımlardan faydalandığını belirtti. Yan haklar içerisinde yemek ön plana çıkarken diğer konular geri planda kalıyor. Çalışma, ekonomi içerisindeki farklı sektörlerden, mültecilere yönelik benzer tutum ve davranışların hâkim olduğunu ortaya koyuyor. Mülteciler sektör fark etmeksizin “ucuz ve esnek işgücü” olarak görülüyor.
“İstihdama yönelik kapsamlı politikalar geliştirilmeli”
Bilgi notunun öneriler kısmında, mültecilerin istihdam ve kalkınma sürecine yönelik kapsamlı politikalar geliştirilmesi gerektiği ifade edildi. Mültecilerin sahip oldukları mesleki becerinin, Türkiye’de ekonomik süreçlere eklemlenerek katkı sağlaması yönünde çalışmalar gerçekleştirilmesi gerektiğinin belirtildiği bilgi notunda, “Özellikle kalifiye mülteciler, Türkiye’de farklı sektörlerde dinamizm yaratarak, katma değer yaratmaları teşvik edilmelidir. Bu kapsamda becerinin ulusal ölçüde tanınırlığını sağlayabilecek sınavlar ile merkezler açılmalıdır” denildi.