Saldırı ve iç savaş örgütü NATO’nun ABD’de gerçekleştirilen 75. NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin sonuç bildirgesinden Rusya’ya karşı Ukrayna’ya daha fazla destek sözü ve başta Çin olmak üzere Ukrayna’da Rusya’ya destek veren ülkelerin desteğini sonlandırma çağrısı çıktı. Washington’da 2 gündür devam eden NATO zirvesinin sonuç bildirgesi yayımlandı.
Ukrayna’ya NATO’ya katılma daveti
Bildirgede, ittifakın Ukrayna’yı “NATO üyeliği de dahil olmak üzere tam Avrupa-Atlantik entegrasyonuna giden geri dönüşü olmayan yolda” desteklemeye devam edeceği belirtilerek, müttefiklerin gelecek yıl içinde Ukrayna’ya asgari 40 milyar euroluk (43,28 milyar dolar) askeri yardım finansmanı sağlamayı planladığı kaydedildi. Müttefikler kabul ettiğinde ve koşullar karşılandığında Ukrayna’ya İttifak’a katılma davetini gönderileceği teyit edilen bildirgede, “Ukrayna’nın kendi güvenlik düzenlemelerini seçme ve dış müdahale olmadan kendi geleceğine karar verme hakkını tam olarak destekliyoruz. Ukrayna’nın geleceği NATO’dadır. Ukrayna giderek daha fazla birlikte çalışabilir hale geldi ve İttifak ile siyasi açıdan bütünleşti” ifadeleri paylaşıldı.
“Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını kolaylaştıran herkesi kınıyoruz”
Bildirgede, Rusya’nın, BM Şartı da dahil olmak üzere “uluslararası hukukun bariz bir ihlali” olarak Ukrayna’daki savaşın tek sorumlusu olduğu, Rus kuvvetlerinin ve yetkililerinin insan hakları ihlalleri, savaş suçları ve diğer uluslararası hukuk ihlalleri için cezasız kalmasının söz konusu olamayacağı kaydedildi.
Tüm ülkelere Ukrayna’da Rusya’ya hiçbir şekilde yardım etmeme çağrısı yapılan bildirgede, -Türkiye olmadan- Belarus, Kuzey Kore, İran ve Çin’in isimleri zikredilerek, “Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını kolaylaştıran ve dolayısıyla uzatan herkesi kınıyoruz” denildi. Bildirgede, Çin, Rusya’nın Ukrayna’daki savaş çabalarının “kesin olarak kolaylaştırıcısı” şeklinde nitelendirilirken, Pekin’in Avrupa-Atlantik güvenliğine sistemik zorluklar yaratmaya devam ettiğine dikkat çekildi.
Çin’e “Rusya’ya her türlü desteği kes” uyarısı
Çin’e, Rusya’nın Ukrayna’daki mücadelesine maddi ve siyasi desteği durdurması çağrısında bulunulurken, aynı zamanda Çin’in uzay yetenekleri ve nükleer cephaneliğinin hızla genişlemesiyle ilgili endişeler dile getirildi. Pekin’e stratejik risk azaltma görüşmelerine katılma çağrısı yapılan bildirgede, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı mücadelesinde verdiği tüm desteği durdurması istendi. Bildirgede, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olarak BM Şartı’nın amaç ve ilkelerini destekleme konusunda özel bir sorumluluğa sahip olan Çin Halk Cumhuriyeti’ne, Rusya’nın savaş çabalarına her türlü maddi ve siyasi desteği durdurması çağrısında bulunuyoruz” ifadesi paylaşıldı.
Balkanlar ve Karadeniz (Kafkasya) hedefte
“Terörle mücadelenin”, NATO’nun kolektif savunması açısından vazgeçilmez olmaya devam ettiği ifade edilen bildirgede, “Teröristler ve terör örgütleri tarafından ortaya konan tehdit ve zorluklara kararlılıkla karşı koymaya devam edeceğiz.” denildi. Bildirgede, Batı Balkanlar ve Karadeniz bölgeleri İttifak açısından stratejik öneme sahip olduğuna da vurgu yapılarak, NATO’nun bölgenin güvenliğine ve istikrarına güçlü bir şekilde bağlı olduğunun altı çizildi.
2026’daki zirve Türkiye’de
Bölgesel barış ve güvenliği desteklemek amacıyla Batı Balkanlar ile siyasi diyaloğun ve pratik işbirliğinin geliştirilmeye devam edileceği kaydedilen bildirgede, 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesine de atıf yapılarak, Müttefiklerin Karadeniz bölgesinin güvenliği, emniyeti, istikrarı ve seyrüsefer özgürlüğünü korumaya yönelik çabalarına destek teyit edildi. 75. NATO Zirvesine ev sahipliği için ABD’ye teşekkür edilirken, 2025’te Hollanda’da gerçekleşecek zirvenin ardından bir sonraki zirvenin Türkiye’de yapılacağı duyuruldu.
2025’teki Gayriresmi Dışişleri Bakanları toplantısı da Türkiye’de gerçekleştirilecek.
