H&M şirketinin Gordion Alışveriş Merkezi’nde çalışan Mehmet Ali İlhan, 2016 yılında girdiği iş yerinden 2 buçuk sene önce çıkarıldı. Bu süreçte yoğun olarak mobbinge maruz kalan İlhan, H&M’e açtığı davayı kazanıp alacaklarının bir kısmını aldı. Ancak mahkeme sonrasında şirket İlhan’ın işten çıkış kodunu farklı girerek işsizlik maaşı almasının önünde geçti. İlhan, yaşadığı mobbingi, işten çıkarılma sürecini ve izleyeceği dava sürecini Sendika.Org’a anlattı
“Çok çabuk iyileştin, sahte rapor mu alıyorsun?”
İlhan maruz kaldığı mobbingi 23 Haziran 2017 tarihinde e-posta aracılığıyla İnsan Kaynakları bölümüne bildirdi. Eylül 2017’ye gelindiğinde yeni gelen mağaza müdürü, İlhan’ın çok fazla rapor aldığına ilişkin imalarda bulunmaya başladı. Yeni mağaza müdürünün geldiği tarihin kendisinin çok az sayıda rapor aldığı günlere denk geldiğini ekleyen İlhan, şunları kaydetti:
“Mağaza müdürü bu tanışma sürecinde direkt olarak bana gelip, daha yeni tanışmamıza rağmen çok rapor aldığım imasında bulundu. “Doktor ne ilaç yazdı?”, “Bu hastalık böyle hemen geçiyor mu ki?”, “Bu kadar çabuk iyileştin?” diyerek benim sahte rapor aldığım imalarında bulundu. Mağazadaki kişilerin çoğuna göre daha az rapor almama rağmen çok sık rapor aldığım imasında bulundu.”
“İsterseniz işten ayrılın; H&M artık değişti”
Mağaza müdürünün mobbingi yalnızca İlhan’la sınırlı da kalmadı. Sabah toplantılarında, gün içinde çalışanlara sık sık “İsterseniz işten ayrılın; H&M artık değişti” şeklinde ifadeler kullanmaya başladı. İlhan bu tür baskıların özellikle eski çalışanlar üzerinde kurulduğuna, “Eski müdürün döneminde çalışan çoğu iş arkadaşımız bu baskıya maruz kaldık” sözleriyle değindi.
“Hasta olduğum halde işe çağırıldım”
İlhan boyun tutulması rahatsızlığı sonrasında fizik tedavi hastanesinden rapor aldığı sırada işe çağrıldığını da ekledi:
“Hasta olduğumu rapor aldığımı söylememe rağmen, rapor alamazsam işe gelmem konusunda ısrarcı oldular ve mağaza müdür yardımcısı ile telefonda tartıştım böyle bir baskı yapamayacağını hasta olduğumu ilettim, bu sırada doktor rapor yazmak için öğle sonrasını bekledi ve ben de mağazayı arayarak raporu zaten alacağımı ilettim. Hastalığımı ispatlamam için rapor almam gerektiğini söylediler.”
“Tutanağı zorla imzalatmaya çalıştılar, imzalamayınca yırttılar”
Bu tartışmanın yaşandığının ertesi günü mağaza müdürü ve yardımcısının kendisini ofise çektiğini ifade eden İlhan yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Birbirlerine sahte şekilde destek çıktılar, ben telefona ilk olarak mağaza müdürünü istemiştim ama burada yok denmişti. Daha sonra ofiste, bana tutanak yazılmıştı ve hakaret ettiğim söylendi. Yan yana olduklarını ve birbirlerini duyduklarını söylediler. Halbuki bir önceki gün yan yana olmadıkları için telefonu veremeyeceklerini söylemişlerdi. Aldığım raporları liste haline getirip önüme bir dosyada sundular. Sözde her “off” günüm öncesi veya sonrası rapor aldığım imasında bulundular; fakat böyle bir durum yoktu. Tutanağı zorla imzalatmaya çalıştılar, imzalamayınca yırttılar.”
“Toprak rengi değil, koyu antrasit”
Devam eden süreçte iş yükünün arttırıldığını, yetiştiremeyeceği tarzda işlerin verilmeye başladığını belirten İlhan, “Yaptığım işler önceden takdir edilirken; yetersiz bulunmaya başlandı” dedi.
İlhan, mağaza müdürünün bir diğer baskısını şöyle aktardı:
“Müşteri ürünün rengini sorduğunda toprak rengi olduğunu söyledim. mağaza müdürü bu süreçte sürekli eksiğimi aradığı için etrafımda oluyordu. Müşteri teşekkür etmesine rağmen, müdür araya girdi ve rengin toprak rengi değil, ‘koyu antrasit’ olduğunu söyleyerek beni küçük düşürmeye çalıştı. Müşteri dahil bu durumla dalga geçti. Fakat müdür çok yetersiz bir çalışan oluğumu kendimi hiç geliştirmediğimi vb. ifadeleri sundu. İş arkadaşlarımın da bu rengi bilemeyeceğini söyleyerek, çoğu iş arkadaşıma sordum ve müdüre de iletmelerini istedim. Kendisi bu durumdan dolayı çok sinirlendi.”
“Aynı masayı 2 kez yeniden topladım”
Baskının katlanarak arttığını ifade eden İlhan, bir indirim gününde yarı yarıya az sayıda çalıştırıldıklarını ifade ederek şunları kaydetti:
“İndirim günü olmasına rağmen kapanışa 4 kişi yazılmamız (normalde 7-8 kişi çalışılan bir dönem) sebebiyle işlerin yetişmemesi sonrası, her yeri ‘mükemmel’ derece düzenli istemeleri; ve hiçbir işimimizi beğenmemeleri durumuyla karşı karşıya kaldım. Aynı masayı 2 kez yeniden topladım. Daha sonra, ‘Toplamamışsın yeniden topla’ dediğinde zaten topladığımı isterse kameradan bakabileceğini söyledim. Fakat kameraya bakmayacağını, yeniden toplamamı söyledi. Ben de isterse kendisi toplayabileceğini zaten elimden gelenin en iyisini yaptığımı söyledim. Mağaza içinde bağırarak yine iyi çalışmadığım gibi ifadeleri bağırarak kullandı.”
“Rotasyon talep ettim ancak karşılık alamadım”
Rotasyon talebinin de geri çevrildiğini ifade eden İlhan, daha sonra İnsan Kaynakları’na e-posta atmasının da hatalı bulunduğunu ifade etti. Kendisine randevu alması gerektiğinin söylendiğini belirten İlhan sonrasında yaşadığı mobbingi şöyle sıraladı:
“Topladığım reyonlar başka yöneticiler tarafından beğenilirken, müdür her zaman baskıya devam etti.
İşimi beğenmeme, sürekli tutanak imzalatılmaya çalışılma bu süreçlerde devam etti.
Mola saatimde kimseye sorulmazken, özellikle bana molamın kaçta bittiği gibi sorular soruldu.
Shift saatim değiştirilerek, geç kaldığım ima edildi ve tutanak imzalatılmaya çalışıldı.
İşten çıkarılmamdan 2 hafta önce; müdürün baskısından bunalmam sebebiyle kendisiyle konuşmak istedim ve yine ofiste uzun bir süre tartıştık.”
Ofis görüşmesinde arkadaşlarının hiçbirinin içeriye alınmadığını da aktaran İlhan işten çıkarılmasını da şöyle anlattı:
“İçeride daima hakaret etmem ve sinirlenmem için tüm yöneticiler tarafından üzerime gelindi. Özellikle önceki mağaza müdürlerimizden Başak’ın davasına şahit olmam sonrasında bu baskı gözle görünür şekilde arttı. Başak ile arkadaş olmamama rağmen arkadaşı olduğum bu sebeple önceden hiçbir iş yapmadığım imalarında bulunuldu. Son dönemde yine baskının devam etmesi sebebiyle; rotasyonumu istediğimde, rotasyon kağıdında haksız bir sürü iftirada bulunuldu ve buna imza atmam istendi. 6’ya yakın tutanak yazıldı ve imzalamadığım bölge müdürüne söylendiğinde işten çıkarıldığımı söylediler.”
“Şirket avukatından yanıt alamazsak dava açacağız”
İlhan, “istifa” şeklinde gösterilmesinin ardından şirket avukatıyla bir görüşme yapılacağını, bunun olumlu sonuçlanmaması durumunda yeni bir dava açacaklarını da belirtti. H&M ile davası devam eden çok sayıda arkadaşının olduğunu da belirten İlhan son olarak şunları ekledi:
“Benim durumumda işten çıkış koduna örneğin istifa gibi farklı bir kod girilen işçi arkadaşların şirkete dava açması gerekiyor. Çoğu işçi bu konuda ne yazık ki nereye başvuracaklarını bilmiyor, kendilerine bildirilmiyor. Yani iş kodu yanlış giriliyorsa SGK ile değil, şirket ile” yeniden dava sürecine girilmesi gerekiyor.
