Mali’de Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’nın askeri darbeyle devrilmesinin ardından binlerce kişi, muhalefetin çağrısıyla meydanlara çıktı.
Muhalefet platformu M5 RFP’nin çağrısıyla başkent Bamako’da düzenlenen gösteride, binlerce kişi, Keita’nın devrilişini kutlamak ve Halkın Kurtuluşu Ulusal Komitesine (CNSP) teşekkür etmek için Bağımsızlık Meydanı’nı doldurdu.
Askeri cunta CNSP’nin önemli isimlerinin de bulunduğu gösteride, CNPS sözcüsü İsmael Wague de kürsüye çıktı. Wague, halka teşekkür ederek, “Sizin mücadelenizi tamamladık” ifadesini kullandı.
Gösteride M5 RFP platformunun liderlerinin yanı sıra kanaat önderi İmam Mahmud Dicko da söz aldı. İmam Dicko, Mali’nin dayanma gücünün bir sınırı olduğunu ve sınırı aşanların başına gelenlerin görüldüğünü söyledi. İntikam hissini bir kenara bırakarak birlik olunması gerektiğine vurgu yapan Dicko, hakkında çok merak edilen bir soruya da cevap verdi. Muhalefetin öne çıkan en önemli figürlerinden olan ve geçiş döneminde yer alıp almayacağı merak edilen Dicko, “Ben bir imamım, camiye döneceğim. Bu mücadeleye, kendime bir makam bulmak için katılmadım” dedi.
Mali’de binlerce kişi muhalefetin çağrısıyla meydanları doldurduhttps://t.co/9FLDzvEHRk pic.twitter.com/Un3GHzT60h
— Sputnik Türkiye (@sputnik_TR) August 21, 2020
Askeri darbe
Başkent Bamako’ya 15 kilometre mesafede bulunan ve 2012’de dönemin Cumhurbaşkanı Amadou Toumani Toure’nin devrilmesinde de önemli rol oynayan Kati garnizonunda ayaklanan bir grup asker, araçlarla başkente gelmişti. Bazı bakanlarla, yüksek rütbeli bazı askerler alıkonulurken, hükümet binaları ve resmi kurumlar boşaltılmıştı. Keita, öğleden sonra konutundan askerler tarafından alınarak Kati kışlasına götürülmüş, gece yarısı da devlet televizyonundan istifa ettiğini duyurmuştu. Keita’nın istifasından birkaç saat sonra aynı kanala çıkan darbeciler, seçimlerin kısa sürede yapılacağını belirterek, siyasi ve sivil bir geçiş döneminin yaşanacağını dile getirmişti. CNSP’ye darbecilerin komutanı Assimi Goita’nın liderlik yaptığı duyurulmuştu.
En sert tepki ECOWAS’tan
Darbenin ardından başta Birlemiş Milletler, Avrupa Birliği, Afrika Birliği olmak üzere birçok uluslararası kurumdan tepki gelse de en sert açıklamayı Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) yapmıştı.
ECOWAS, 15 üye devletin hava ve kara sınırlarının Mali’ye kapatıldığını ve tüm ticari ve ekonomik ilişkilerin durdurulduğunu açıklamıştı. Darbecilere Keita’yı serbest bırakmaları çağrısında bulunan ECOWAS, Keita’nın cumhurbaşkanlığı görevine devam etmesi talebinde bulunmuştu.
Geçiş süreci
Darbe gecesi en uygun zamanda seçim sözü veren askeri cunta ise geçiş dönemine ilişkin bir yol haritası yayınlamıştı. CNSP’den yapılan açıklamada, 6 asker, 18 sivilden oluşan 24 üyeli bir Geçiş Konseyi oluşturulacağı ve konseyin 9 ay görev yapacağı belirtilmişti. Konsey üyeleri tarafından bir başbakan seçileceği kaydedilen açıklamada, 15 bakandan oluşan sınırlandırılmış ulusal birlik hükümetinin de kurulacağı bilgisi paylaşılmıştı. Açıklamada, nisanda genel ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yanı sıra bir referandum yapılacağı kaydedilmişti.
Bu planın duyurulmasından hemen sonra CNSP Sözcüsü İsmael Wague, France24 kanalına yaptığı açıklamada, geçiş dönemine liderlik edecek ismin sivil ya da asker olabileceğini söylemişti.
Mali’deki siyasi kriz
Ülkede mayıstan bu yana düzenlenen Keita karşıtı gösterileri, Anayasa Mahkemesinin mart ve nisanda düzenlenen 2 turlu genel seçimin resmi sonuçlarını açıklarken, geçici sonuçlara göre seçilemeyen 31 vekilin kazandığını duyurması tetiklemişti.
Eski Yüksek İslam Konseyi (HCIM) Başkanı İmam Dicko’nun başını çektiği, muhalif siyasi partiler ve çok sayıda sivil toplum örgütünün oluşturduğu M5 RFP platformu, 5 ve 19 Haziran’da yüz binlerce kişinin katılımıyla geniş çaplı protesto düzenlemişti.
M5 RFP platformu, Keita’nın istifa etmeyeceğini duyurması üzerine “gösteri ve sivil itaatsizlik” çağrısında bulunmuştu.
Göstericiler, 10 Temmuz’da başlayan protestolarda, ulusal radyo ve televizyon binasını işgal ederek kentin ana yollarını kapatmış, çıkan olaylarda 11 kişi yaşamını yitirmiş, en az 124 kişi yaralanmıştı.
