Haziran 2020’de GlobeScan tarafından salgının yüksek olduğu 27 ülkede BBC Dünya Servisi için yapılan bir anket, koronavirüs salgınının yoksul ülkeleri dünyanın geri kalanına göre daha fazla etkilediğini gösterdi.
Salgının altıncı ayında yayımlanan ankete toplamda 27 binden fazla kişi katıldı. Ankete katılanlarla Covid-19 ve bunun yaşamları üzerindeki etkisi üzerine konuşuldu.
Pandemi sonrasındaki kilitlenmelerin ekonomilere verdiği zarar büyük oldu.
Anket sonuçlarına göre ise yoksul ülkelerdeki halk ve genç insanlar en büyük zorluklarla karşı karşıya olduklarını söyledi.
Ankete katılan daha yoksul ülkelerdeki insanların yüzde 69’u gelirlerinde bir düşüşün olduğunu söyledi. Daha varlıklı olan ülkelerde ise bu oran yüzde 45.
Anket sonuçları ırk ve cinsiyet temelli farklılıkların olduğunu da gösterdi. Ankete göre kadınlar erkeklere göre daha kötü durumda. ABD’de ise siyah insanlar beyazlara göre daha fazla koronavirüse yakalandı.
GlobeScan’ın CEO’su Chris Coulter BBC’ye verdiği demeçte, “Bu salgının ana anlatılarından biri, hepimizin bu işte birlikte olduğudur” dedi.
Coulter ancak gerçeğin daha farklı olduğunu söyledi: “Sonuçlar, sistematik olarak en dezavantajlı ülkelerin salgından en çok etkilenen ülkeler olduğunu gösteriyor.”
Eşitsiz bir dünya
Ankete göre, pandeminin yoksul ülkelerdeki insanlar üzerinde daha şiddetli bir etkisi oldu ve mevcut eşitsizlikleri daha da kötüleştirdi.
Dünyanın en müreffeh ekonomileri arasında yer alan 37 ülkeden oluşan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyeleri ile üye olmayan ülkeler arasında önemli bir uçurum var.
Avrupa ve Kuzey Amerika daha az etkilendi
Anket, OECD ülkelerinde yaşayan insanların yüzde 45’i, OECD dışındaki ülkelerdeki insanların ise yüzde 69’unun pandemi nedeniyle gelirlerini etkilediğini gösteriyor.
Araştırma genel olarak Latin Amerika, Asya ve Afrika’daki insanların virüsten Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaşayanlara göre daha fazla etkilendiğini ortaya koydu.
İnsanların, Kenya’da yüzde 91’i, Tayland’da yüzde 81’i, Nijerya’da yüzde 80’i, Güney Afrika’da yüzde 77’i, Endonezya’da yüzde 76’sı ve Vietnam’da ise yüzde 74’ü pandemi sebebiyle mali açıdan etkilendiler.
Bu ülkelerdeki daha düşük gelirli insanların şu anda geçmişe göre daha zor durumda olduğunu söylemeleri mümkün.
Ama bu öngörünün tersine Avustralya, Kanada, Japonya, Rusya ve Birleşik Krallık’ta yüksek gelirli insanlar, en az kazananlara göre pandemiden finansal olarak daha fazla etkilendiler.
Nesiller arası farklılık
Anket sonuçlarına göre salgın gençler ve yaşlılar arasında da bir uçurum yarattı.
Genç nesiller, eski nesillere göre daha zor zamanlar yaşadıklarını söylüyor. Bunun nedeni, pandemi sırasında çalışma, sosyalleşme ve eğitim alma fırsatlarının daha az olması olabilir.
Z kuşağından ankete katılanların yaklaşık yüzde 55’i (1990’ların ortası ile 2010’ların başları arasında doğanlar) ve Y kuşağının yüzde 56’sı (1980’lerin başı ile 1990’ların ortası arasında doğan insanlar) salgının hayatlarını büyük ölçüde etkilediğini düşünüyor.
Buna karşılık, X kuşağından insanların (1965 ile 1980 arası doğanlar) sadece yüzde 49’u ve 1946’dan ile 1964 arası doğanların yüzde 39’u hayatlarında bir değişiklik olmadığını söyledi.
Anket sonuçlarına göre Z kuşağı katılımcılarının yüzde 63’ü mali olarak hayatlarının değiştiğini ifade etti. 1946-1964 arası kuşağın ise yalnızca yüzde 42’si mali olarak pandemiden etkilendi.
Daha yaşlı nesillerin pandeminde dolayı fiziksel veya finansal zararlardan kurtulma olasılığı daha yüksek. 1946-1964 arası kuşağın yüzde 56’sı fiziksel ya da mali olarak bir etki bildirmedi. Küresel ortalama ise yüzde 39.
Anketten elde edilen diğer önemli bulgular şöyle:
10 kişiden yaklaşık altısı (yüzde 57) pandemiden finansal olarak etkilendiğini söylüyor
Kadınlar, erkeklerden daha büyük bir finansal etkiyle karşı karşıya olduklarını söylüyor. En büyük eşitsizlikler Almanya’da (kadınların yüzde 32’sine karşı erkeklerin yüzde 24’ü), İtalya’da (yüzde 50’ye karşı yüzde 43) ve Birleşik Krallık’ta (yüzde 45’e karşı yüzde 38) raporlandı.
ABD’de siyah Amerikalıların yüzde 14’ü kendilerine veya bir aile üyesine Covid-19 bulaştığını söylerken, bu durum beyaz Amerikalılarda yüzde 7.
Pandemi ayrıca ebeveynleri daha çok ektiledi. Çocuk sahibi olanların yüzde 57’si pandemiden daha çok etkilenirken, çocuk sahibi olmayanlarda bu oran yüzde 41.
