Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 19 Mart’ta istifa etti. Nazarbayev, Kazakistan Güvenlik Konseyi Başkanı ve Nur Otan Partisi Genel Başkanı olarak görev yapacağını söyledi. Nazabayev’in neden istifa ettiği netleşmezken yapılan yorumlarda savunma konseyi ve mecliste gücünü koruyacağının altı çiziliyor.
Nursultan Nazarbayev, Kazakistan 1991’de Sovyetler Birliği’nden ayrılıp bağımsızlığını ilan ettiğinden beri 30 yıllık iktidarı boyunca çok sorun yaşamadı. Kazak halkı arasında popülerliğini her zaman koruyan Nazarbayev iktidarı boyunca ekonomik reformlara odaklandı.
Ülkede Nazarbayev’i destekleyenler, 1990’lardaki uygulamaya sokulan reformlar boyunca etnik gruplar arasındaki uyumu koruduğunu, yeni bin yılın ilk on yılında ülkenin ekonomik büyümesi için önemli bir rol üstlendiğini belirtiyorlar.
Muhalefet, Nazarbayev’i iktidarı boyunca geniş güçleri kendi elinde toplamakla ve karşıtlarını bastırmakla suçlandı. Nazarbayev ise demokrasiyi uzun vadeli bir amaç olarak savunduğunu söylese de, değişimin çok hızlı olması durumunda istikrarın riske atılacağını iddia etti.
Kazakistan Komünist Partisi’nde ilk resmi görev
1940 yılında doğan Nazarbayev, 1989 yılında Kazakistan Komünist Partisi’nin ilk sekreteri olarak göreve geldi. Ertesi yıl, 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Cumhurbaşkanı olarak seçildi.
1999’da, 2005’de, 2011’de ve 2015 tarihlerindeki seçimlerde geniş çaplı muhalefete rağmen yeniden seçildi. Yabancı gözlemcilerinin seçimleri her fırsatta eleştirmesine karşın her seçimde Nazarbayev oylarını yükseltti. Hatta en son seçimde yüzde 97’inin üzerinde oy aldı.
2007 seçimlerinde meclisteki milletvekillerinin hepsini kazanan iktidar partisi Cumhurbaşkanının sınırsız bir süre yönetimde kalmasının oyladı ve kabul etti. 2010’da milletvekilleri Nazarbayev’e yaşam boyu “milletin lideri” unvanını verdi.
Nazarbayev istifasının ipuçlarını verdi
2011 yılında kazandığı başarıdan sonra hakimler anayasaya aykırı davranarak Nazarbayev’in 2020’ye kadar seçimlerle yüzleşmeden iktidarda kalmasına izin verilip verilmeyeceği konusunda referandum düzenlenmesine karar verdiler. Nazarbayev bunun üzerine birçok seçmenin ve milletvekilinin desteklediği referandumu reddettiğini açıkladı.
Nazarbayev cumhurbaşkanlığından istifa ettiğinde de savunma konseyi üzerinde kalıcı bir sandalyeye sahip olacak. 2007 referandumunda onaylanan bir yasaya göre, farklı etnik grupların üyelerini birleştiren halk meclisinin başı olarak bir rol üstlenecek.
