Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) raporuna göre, tüm dünyada 73 milyonu “tehlikeli” işlerde olmak üzere halen 152 milyon çocuk işçi bulunuyor. Çocuk işçilerin en yoğun çalıştırıldıkları sektör yüzde 70,9’luk oranla Tarım olurken, tarımı sırasıyla hizmet ve sanayi sektörü izliyor.
Çocuk işçiliği; “Çocukları, çocukluklarını yaşamaktan alıkoyan, potansiyellerini ve saygınlıklarını eksilten, fiziksel ve zihinsel gelişimleri açısından zararlı işler” olarak tanımlanıyor.
Tabi ki bu tanımlamada yer almayan, kapitalist sömürünün ucuz işgücü temini için çocuk işçilerin de kanını emdiği gerçekliğini eklemeliyiz.
Her 10 çocuktan biri çalışıyor
ILO tarafından hazırlanan “Çocuk İşçiliği Küresel Tahminler Raporu”na göre, tüm dünyada 73 milyonu “tehlikeli” işlerde olmak üzere halen 152 milyon çocuk işçinin (her 10 çocuktan biri) olduğu dikkati çekiyor. Bu çocukların 88 milyonu erkek, 64 milyonu ise kızdan oluşuyor.
Afrika, bölgesel yoğunluk bakımından yüzde 19,6 oranı ile çocuk işçiliğinin en yoğun olduğu bölge. Afrika’yı sırasıyla yüzde 7,4 ile Asya ve Pasifik bölgesi, yüzde 5,3 ile Amerika, yüzde 4,1 ile Avrupa ve yüzde 2,9 ile Orta Asya ve Arap ülkeleri izledi.
Sektörel dağılıma bakıldığında çocuk işçiler yüzde 70,9 oranında tarım sektöründe, yüzde 17,2 oranında hizmet sektöründe ve yüzde 11,9 oranında sanayide çalışıyor.
Çocuk işçiliğini temel politika alanlarından biri olarak gören ILO, 2025 hedefine yönelik politika ve programlara ilişkin raporunda, çocuk işçiliğinin yasal düzenlemeler ve standartlar, sosyal koruma, eğitim ve insana yakışır iş olanaklarıyla sonlandırılacağına işaret ediyor.
Türkiye’de 2 milyon çocuk işçi
AKP hükümetinin Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, çocuk işçiliğiyle ilgili sorunları ortadan kaldırmak iddiasıyla 2018 yılını “Çocuk İşçiliği ile Mücadele Yılı” ilan ederken, aynı yıl Türkiye’deki çocuk işçi sayısı 2 milyona ulaştı, çocuk işçiler iş cinayetlerinde can vermeye devam etti.
2018 yılında, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı vesilesiyle, “Çocuklarımız ve Gerçekler Raporu” yayımlayan Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen), yaptıkları araştırmada Türkiye’deki çocuk işçi sayısının 2 milyona yaklaştığını açıklamıştı.
Eğitim Sen’in Türkiye’deki çocuk işçilerinin durumuna dair bazı verileri de şöyle idi:
“Çocuk işçi sayısı 2018 itibarıyla 2 milyona yaklaştı. 2012’de 601 bin olan 15-17 yaş arası çocuk işçi sayısı, 2016 yılına gelindiğinde 709 bine ulaştı. Çalışan her 10 çocuktan 8’inin kayıt dışı olduğu bildirildi. TÜİK’in 2016 yılı verilerine göre çocuk işçilerin yüzde 78’i kayıt dışı çalıştı. 2018 yılında yaşları 15,16 ve 17 olan üç çocuk çalışırken hayatını kaybetti. Mesleki eğitim alan ve özellikle turizm sektöründe çalıştırılan stajyerler, resmi kayıtlara “çocuk işçi” olarak geçmedi.”
5 yılda 319 çocuk işçi hayatını kaybetti
Yine aynı yıl, “Türkiye’de Çocuk İşçiliği ve Çocuk İş Cinayetleri Raporu” yayımlayan Ankara İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (Ankara-İSİG) 2013 ile 2018’in ilk 5 ayına kadar geçen sürede 319 çocuk işçinin iş cinayetleri nedeniyle yaşamını yitirdiğini açıkladı.
2014-2016 yılları arasında 13 bin 616 sigortalı çocuk işçinin iş kazası geçirdiğini belirten Ankara-İSİG, çocuk işçi ölümlerinin en çok, mülteci nüfusunun yoğun olduğu Adana, Urfa ve Antep illerinde yaşandığını, ölümlerin en çok yaşandığı işkolunun ise tarım-ormancılık işkolu olduğuna dikkat çekmişti.
