Tel Aviv yönetimi, Hamas’ın Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Witkoff’un ateşkes taslağını kabul etmediğini ileri sürdü. Hamas’ın açıklamasında, İsrail’in kararının ‘savaş suçu’ olduğu belirtildi.
İsrail, Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasının birinci aşamasının sona ermesinin ardından Gazze Şeridi’ne insani yardım girişlerini durdurdu. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun bu sabah itibariyle Gazze Şeridi’ne her türlü insani yardım malzemesinin girişinin durdurulmasına karar verdiği kaydedildi.
İnsani yardımların durdurulmasına, anlaşmanın 42 günlük birinci aşamasının dün itibariyle sona ermiş olması, İsrail’in ikinci aşamaya geçmek yerine birinci aşamayı uzatacak ateşkesi uzatma ve esirleri alarak savaşa geri dönme politikasını Hamas’ın reddetmesini gerekçe gösterdi. Görünürdeki gerekçe ise İsrail’in kabul ettiği görüşmelere devam edilmesine ilişkin ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un taslağını kabul etmemesi gerekçe gösterildi.
İsrail, esirlerin serbest bırakılması sağlanmadan ateşkese devam etmeyeceği tehdidinde bulundu.
Hamas: İsrail’in kararı savaş suçudur
Hamas, İsrail’in Gazze Şeridi’ne insani yardım girişini durdurma kararına sert tepki göstererek, bunun bir savaş suçu olduğunu ve ateşkes anlaşmasına açık bir darbe niteliği taşıdığını belirtti.
Hamas’tan yapılan yazılı açıklamada, “(İsrail Başbakan Binyamin) Netanyahu’nun insani yardımı durdurma kararı ucuz bir şantaj, bu bir savaş suçu ve anlaşmaya karşı bariz bir darbedir. Arabulucular ve uluslararası toplum, işgale baskı yapmalı ve Gazze Şeridi’ndeki 2 milyondan fazla insana yönelik cezai ve ahlaksız uygulamaları durdurmak için harekete geçmelidir” ifadeleri kullanıldı.
Netanyahu’nun Gazze’deki ateşkes anlaşmasına aykırı olarak ABD’nin önerilerini kabul ettiğine ilişkin beyanının, anlaşmayı inkar etme ve ikinci aşama için müzakerelere girmekten kaçınmaya yönelik açık bir girişim olduğu vurgulanan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Savaş suçlusu Netanyahu, faşist ordusunun 15 aydan fazla süren saldırılarıyla sahada tesis edemediği siyasi gerçekleri dayatmaya çalışıyor. Kendi iç siyasi çıkarları için anlaşmayı bozarak, Gazze’deki esirler ile sivil halkın canı pahasına yeni bir kriz yaratmayı hedefliyor.”
İsrail’in, Hamas’ın ateşkes anlaşmasını ihlal ettiği yönündeki iddialarının yanıltıcı ve temelsiz olduğu belirtilen açıklamada, “Bu iddialar, Gazze’de yüzden fazla insanın ölümüne yol açan, insani protokolü bozan, barınma ve yardım araçlarının girişini engelleyen, Gazze’deki insani felaketi derinleştiren günlük ve sistematik anlaşma ihlallerini örtbas etmeye yönelik başarısız bir girişimdir” denildi.
Açıklamada, Netanyahu ve hükümetinin tutumunun, anlaşmanın 14. maddesine (ilk aşamaya ilişkin tüm prosedürlerin ikinci aşamada da devam edeceği) aykırı olduğu ve bu maddenin, garantör ülkelerin ikinci aşamanın uygulanmasına yönelik çabalarını sürdürmesi gerektiğini açıkça belirttiği ifade edilerek, “ABD yönetimini, Netanyahu’nun Filistin halkına yönelik faşist planlarını desteklemekten vazgeçmeye çağırıyoruz” denildi.
‘Anlaşmanın üç aşamalı uygulamasına bağlıyız’
“İmzalanan anlaşmayı üç aşamada uygulama taahhüdümüzü yineliyoruz ve anlaşmanın ikinci aşaması için müzakerelere başlamaya hazır olduğumuzu defalarca duyurduk” denilen Hamas açıklamasında, arabuluculara, anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini tüm aşamalarında yerine getirmeleri, insani protokolü uygulamaya koymaları ve Gazze Şeridi’ne barınak ve kurtarma ekipmanlarının ulaştırılması için İsrail’e baskı yapmaları çağrısında bulunuldu.
İkinci aşamaya geçmek istemeyen Tel Aviv yönetimi, ABD’nin ‘Gazze Planı’nı kabul etmişti
Geçtiğimiz saatlerde yapılan açıklamada Tel Aviv yönetiminin, Witkoff’un ramazan ayı ve Hamursuz (Pesah) Bayramı (12-20 Nisan) boyunca Gazze Şeridi’nde geçici ateşkes uygulanmasını öngören planının ana hatlarını kabul ettiği bildirilmişti.
İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, Netanyahu başkanlığında İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz’ın, üst düzey askeri komutanlar ve müzakere heyetinin katılımıyla güvenlik toplantısı yapıldığı belirtildi.
‘Mevcut koşullar savaşı sona erdirmek bir anlaşmaya uygun değil’
Plana göre önerilen ateşkesin ilk gününde Gazze’deki İsrailli esirlerin yarısının ölü veya sağ olarak serbest bırakılacağına dikkati çekilen açıklamada, “Kalıcı bir ateşkes sağlanması halinde ise Gazze’deki esirlerin diğer yarısı serbest bırakılacak” ifadelerine yer verildi. Açıklamada, “Witkoff’un mevcut koşulların savaşı sona erdirmek için nihai bir anlaşmaya varılmasına izin vermediğini, uzun vadeli bir ateşkes için müzakerelerin yürütülmesinin daha fazla zaman gerektirdiğini göz önünde bulundurarak planının ateşkesi uzatmayı amaçladığını söylediği” bilgisi paylaşıldı.
‘Hamas kabul etmedi’ iddiası
Planın, müzakerelerin ilerlememesi halinde İsrail’e, 42 gün sonra savaşa yeniden başlama hakkı verdiğine işaret edilen açıklamada, “İsrail, esirleri kurtarmak amacıyla ABD önerisini kabul etti ancak Hamas henüz bunu kabul etmedi” iddiasına yer verildi. Açıklamada, Hamas’ın tutumunu değiştirmesi ve Witkoff planını kabul etmesi halinde İsrail’in derhal planın detayları hakkında müzakerelere başlayacağı vurgulandı.
Ne olmuştu?
Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkes ve esir takası anlaşması 19 Ocak Pazar günü TSİ 12.15’te yürürlüğe girmişti. Anlaşma kapsamında 27 Ocak Pazartesi günü, Netzarim Koridoru Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilerin güneyden kuzeye geçişine açılmış, İsrail ordusu 9 Şubat’ta Netzarim Koridoru’ndan çekilmişti.
Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı, İsrail ordusunun 8 ay süren işgalinin ardından 1 Şubat’ta hasta ve yaralıların tahliyesi için açılmıştı.
Anlaşmanın birinci aşamadaki esir takaslarında, İsrail hapishanelerindeki 1700’ün üzerinde Filistinli esir serbest bırakılırken Gazze’deki 25’i sağ 8’i ölü olmak üzere 33 İsrailli esir teslim edildi. Ayrıca Gazze’deki 5 Taylandlı esir de serbest kaldı. Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasının 42 günlük birinci aşaması dün sona erdi.
