N.V.Turkse Perenco adlı petrol şirketi 1959 yılından bu yana Diyarbakır ve çevresinde sondaj yapmak amacıyla devasa büyüklükte arazileri ele geçirmiş durumda. Satın alamadığı arazileri ise kamulaştırma zoruyla alıyor
Kamulaştırma adı altında halkın tapulu arazisini zorla alma işlemi artık yabancı şirketlerce de gerçekleştirilmeye başlandı. Hollanda merkezli petrol üretim ve arama şirketi NV Turkse sahipleriyle anlaşamadığı Diyarbakır ili Sur ilçesi Alçık köyündeki taşınmazların kamulaştırılmasını istedi. N.V.Turkse Perenco Şti., 1959 yılından bu yana Türkiye’de petrol arama faaliyet yürütüyor. Şirket, Diyarbakır il sınırları içerisinde sahip olduğu petrol işletme ruhsat sahasında bulunan Kayaköy-6 lokasyonu ve ulaşım yolunun üzerinde bulunan araziler için, arazi sahiplerinin görüşmelere gelmemesi nedeniyle anlaşma yoluyla satın alınması mümkün olmadığı ve bu nedenle kamulaştırma yapılmasını istedi. Dicle Nehri kıyısında birçok noktada arama ve üretim yapan şirket aynı zamanda hem nehri hem de 1. sınıf tarım arazilerini geri dönülmez biçimde kirletmeyi sürdürüyor.
Halkın arazisine fiili el konuyor
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır eski milletvekili Nursel Aydoğan mahkeme kararına rağmen Diyarbakır’ın Sur ilçesine bağlı Alçık köyünde petrol aranmasıyla ilgili dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın yanıtlaması istemiyle 2015 yıllında Meclis’e soru önergesi vermişti. Soru önergesinde şirketin 1. sınıf tarım arazilerini halkın onayı olmadan işlediği konusunda sorular sormuştu. Alçık köyünde arazisinde arama yapan şirket için arazi sahibi Kasım Çetinkaya, şirketin kendileri ile bir anlaşma yapmadan arazilerinde petrol araması yaptığına dair şikâyetlerde bulunmuştu.
Dicle Nehri de petrole bulandı
Şirket tarafından petrol üretimi sırasında bölgenin yaşam kaynağı Dicle Nehri’ne petrol salınmıştı. Diyarbakır’a 26 kilometre uzaklıkta bulunan Sivritepe köyü kıyısında bulunan petrol kuyusundan çıkan ham petrol atıkları Dicle Nehri’nde çevre felaketine yol açtı. 2012 yılında yaşanan olay sonrası köylüler petrol şirketine tepki göstermişti. Sivritepe köyünde yaşayan bir çiftçi, “Şirket 50 yıldan beri bu bölgede petrol çıkarıyor. Sözleşmenin bitmesine 5-6 ay kaldı ve bitecek. Sözleşmemize göre yeni bir kuyu açılması için arazi sahibinin izni alınmalı ve ortaya çıkan kirlilik nedeniyle tazminatların ödenmesi gerekiyor. Bunu da yapmıyorlar. Bunlar zorbalık yapıyorlar” açıklamasında bulunmuştu.
Diyarbakır’ın ağası gibi
Diyarbakır ve çevresindeki devasa büyüklükte araziler, halkın kabul etmemesine karşın devlet eliyle ve kamulaştırma zoruyla el konuluyor. Şirket geçtiğimiz Ocak ayında da kamulaştırma talebinde bulunmuştu. Talep yine aynı gerekçeyle ortaya kondu; ‘Arazi sahiplerinin görüşmeye gelmemesi’! Yenişehir ilçesi Sivritepe köyünde toplam 7 bin 89 m2 arazi için kamulaştırma istemesine karşın bölgede birçok noktada faaliyetlerini sürdürmeye devam ediyor. 2014 yılında Alçık köyünde daha öncede aynı gerekçeyle 100 bin m2 arazi kamulaştırılması talep edilmişti.
Şirket dünya da ‘iyi’ tanınıyor
Şirket, Guatemala’da Laguna del Tigre Peten’de yarattığı petrol kirliliği ile gündeme gelmiş ve bölge halkı tarafından protesto edilip kınanmıştı. Dünyanın birçok yerinde benzer sorunları yaşatan şirketin icraatları için internette ve Facebook’ta onlarca video yayınlamış. Perenco, Diyarbakır çevresinde, Güney Doğu Türkiye’deki petrol sahalarını devraldı. 10.000 varil / d (1.600 m 3 / d) (net share) günlük üretimi ile Perenco Türkiye’deki en büyük yabancı petrol üreticisi olarak biliniyor. Perenco’nun en az 200 kuyu ile 100 km uzunluğundaki bölgede yedi üretim ve toplama istasyonları var. Perenco, ham petrol ihracatını ise Pirinçlik’te bulunan terminalden yapıyor.
Kaynak: Yeni Yaşam
