Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, Meclis’te yaptığı basın toplantısı ile gündemdeki gelişmeleri değerlendirdi. Kayyım atamasına tepki gösteren Koçyiğit, buna karşı başlattıkları eylemleri sürdüreceklerini belirtti. Amed ve Mêrdîn’deki yangınlara, yaşamını yitiren ve hala tedavi gören yaralılara yanı sıra yaşamını yitiren hayvanlara dikkat çekti.
Türkiye’de yurttaşın canının bir kıymeti olmadığını dile getiren Koçyiğit, “Bu ülkede yurttaşı düşünen bir iktidar ve devlet aklı ne yazık ki yoktur. Bu nedenle insanları yaşamı canlıları ekolojik dengeyi öncelemeyen varsa yoksa kendi iktidarını ayakta tutmaya çalışan bir iktidarla karşı karşıyayız. Bu ülkede 10 yurttaş toplansa demokratik protesto hakkını kullansa orada devletin TOMA’sını jopunu, polisini gazını çok hızlı bir şekilde görürüz. Ama ortada bir felaket varsa bir yangın çıkmışsa, deprem olmuşsa, sel olmuşsa, gerçekten yurttaşın yardımına koşması gereken devletin orada olmadığını görüyoruz. Halk kendi kaderine terk edilir ve kendi imkanlarıyla kendi yarasını sarmaya çalışan bir gerçekliği biliyoruz. Şimdi Mardin’deki yangında da aynı manzarayı gördük. Yasakçılıkta, baskıda, yurttaşı susturmada hızlı bir şekilde tartışmasız olan AKP deprem, sel olunca kaplumbağa hızıyla hareket ettiğini ve insanları çaresiz bir şekilde ortada bıraktığını çok açık ve net bir şekilde görüyoruz” dedi.
“Söz konusu Kürtler olunca…”
Yangına müdahale edilmediğini anımsatan Koçyiğit, “Daha geçen yıl Yunanistan’da yaşanan yangına iki uçak bir helikopter gönderen Türkiye söz konusu Kürtlerin yaşadığı bölge, Kürtler olunca bu ülkedeki milyonlarca yoksul olunca ne uçağı ne helikopteri oluyor. Saraya uçak filosu düzenlerin bir gece görüşlü uçak ve helikopter bulundurmaması ve yangına bir helikopterle müdahalede bulunmamasını nereye konumlandırabiliriz” diye konuştu.
“DEDAŞ aklanmaya çalışıldı”
AKP, valilikler ve havuz medyasının ağız birliği yaptığını ve sorumlu olan DEDAŞ’ı aklamaya çalıştığını ifade eden Koçyiğit, “Herkes yangının anızdan çıktığını örtü yangını olduğunu söyledi. İçişleri Bakanı biraz kendi sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada anız yakılması ve örtü yangısı sonucu yangının çıktığını söyledi. Gerçek tabii ki böyle değil. Bakın bölgede yaşayan insanlarla bizzat cumartesi günü iki eş genel başkanlarımız milletvekili arkadaşlarımız belediye başkanlarımızla taziye ziyaretine gittik. Orada bulunan her bir yurttaşı dinledik. Şunu söylüyorlar biz onlarca dilekçe verdik onlarca defa DEDAŞ’a gittik bir telleri onarın bu iletkenleri gerçekten çürümüş olan 40 yıl öncenin yapısıyla hizmet vermekten vazgeçin, bunlar yangın tehlikesi oluşturuyor diye söyledik ama bize kulak asan olmadı, bunları yapan olmadı diyen açık ve net bir şekilde beyanları vardı” diye kaydetti.
“Bilinçli bir şekilde manipülasyon yapıldı”
Koçyiğit, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ama bütün bunlara rağmen ne oldu? Bilinçli bir şekilde manipülasyon yapıldı ve sanki yangın anızdan çıkarılmış gibi Türkiye’de bir algı oluşturulmaya çalışıldığını görüyoruz. Oysaki sadece görgü tanıklarının ifadesi değil. Bakın bölgedeki meslek odalarının raporları var. Yine meslek odaları ilk andan itibaren gittiler, bölgede araştırma ve inceleme yaptılar ve bir ön rapor yayınladılar. Bu ön raporda da yine yangının DEDAŞ’ın elektrik tellerinden çıktığını açık ve net bir şekilde görünüyor. O anlamıyla şunu söyleyelim. Şimdi bayram boyunca DEDAŞ halkı elektriksiz bıraktı, yine elektrik nedeniyle birçok köy susuz kaldığını biliyoruz. Elektrik yeniden verildiği anda yüksek voltaj nedeniyle yangının çıktığını oradaki köylüler söylediler.”
“Telefona bile çıkamadılar”
DEDAŞ’ı sorumlu tutan ailelerin Amed valisinin korumaları tarafından darp edildiğini paylaşan Koçyiğit ayrıca Mêrdîn valisinin milletvekilleri Saliha Aydeniz’i engellediğini de paylaştı. Koçyiğit, “Bakın ilk geceden beri yaklaşık 48 saat uyumayarak alanda olan büyükşehir belediye eşbaşkanlarımız milletvekillerimiz parti meclisi üyelerimiz iki üç gündür olay olduğundan beri taziye çadırında halkın içerisinde olan onların acısını paylaşan onlarla beraber ağıt yakan onların yaralarını sarmaya çalışan milletvekilimizin girişini engelliyor. Neden hangi gerekçeyle? Bütün gece milletvekillerimiz telefon açtılar. Hem Mardin hem Diyarbakır Valiliği. Helikopter kaldırın, yardım edin, yangın büyüyor insanlar yaşamını yitiriyor dediler. Telefona bile çıkamadılar. Telefona çıkmayan vali kendisi taziyeye gitti diye gidip orada milletvekilinin oraya girişini engelliyor” dedi.
“DEDAŞ’la nasıl bir ilişkiniz var?”
Koçyiğit sözlerine şöyle devam etti:
“Ne oldu halk tepki gösterdi Vali efendi korumalarını vardır. Merak ediyoruz bu soruya merak verin. DEDAŞ’la çıkarlarınız uyuşuyor mu DEDAŞ’la nasıl bir ilişkiniz ve iltisakınız var. DEDAŞ sizin ne ifade ediyor buradan yüksek sesle soruyoruz. Bütün bunlar olurken DEDAŞ elektrik hatlarını onarıyor mu? Hayır. Gerçekten orada yaptığı yanlışın 15 insanın yaşamının kaybından sorumlu olan DEDAŞ aksayan durumları gidermeye çalışıyor mu? Hayır. Bizzat kendi gözleriyle elektrik tellerinin çarpışması sonucu yangın çıktığını gören köylü hakkında gidiş suç duyurusunda bulunuyor. Bu da suçlu olduklarını nasıl büyük bir suçun paydaşı olduklarını gösteriyor. Ekin vakti elektriği kesen ekini tarlada susuz bırakan hizmetsizliğinin karşılığını uçsuz bucaksız meblağlarla bor olarak çıkana DEDAŞ’ın köylüyü ve çiftçiyi zulme eşdeğer olarak gördüğü bir kurum olduğunu biliyoruz.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Diyarbakır Şubesi’nin açıkladığı bir rapor var. Raporun detayları var ama ben bir iki tespiti sizinle paylaşmak istiyorum. Raporda yangının elektrik hatlarındaki ciddi bakım eksiklerinden kaynaklandığı ortaya konulmuş. Özellikle iletim hatlarında eklerin ve liflenmelerin direkteki izalatorlerin kırık olduğu ve bu durumun yangın çıkarabileceği ifade edilmiş. Ayrıca hatların geçtiği güzergahlarda yangına karşı yeterli önlemlerin alınmadığı direk diplerindeki otların biçilmediği teknik bakımların yeterince yapılmadığı tespit edilmiştir.
“Sigorta yerine iletken tel sarmalı kullanıldığı ortaya çıktı”
Benzer şekilde Mardin’in Derik ilçesi Xiral yani Dumanlı kırsal alanında bulunan Xofi mezrasında yangının çıkışı kameralara yansımıştır. Güvenlik kamerasına yansıyan görüntülerde rüzgar nedeniyle elektrik tellerinin birbirine teması ile oluşan kısa devreden çıktığı açık bir şekilde görülüyor. Görüntülerde sürtünme nedeniyle elektrik tellerinde çıkan kıvılcımın bahçeye sıçraması nedeniyle yangının çıktığı görülüyor. Yine TMMOB Koordinasyon Kurulu da bir rapor hazırlamıştı. Şimdi savcılık hazırlanan bu ön raporu yetersiz bulduğu ve yeni oluşturulan bilirkişi heyetinin içerisinde Elektrik Harita Yüksek mühendislerden oluşan 3 kişilik bir heyetti. Bu heyet de ilk raporunu açıkladı. Bu heyete göre de sigortalı yük ayıracı direğine sigorta yerine iletken tel sarmalı kullanıldığı ortaya çıktı. Raporda iletken telin koparak yerlerdeki teli tutuşturmasıyla yangının başladığı ve şiddetli rüzgarın etkisi ile geniş bir alana yayıldığı tespit edilmiş oldu.”
