Korona virüsüyle mücadele kapsamında yeni getirilen kısıtlamalar nedeniyle binlerce garson işsiz kalacak. Bir kafede garsonluk yapan üniversite öğrencisi Recep Dellal ‘Kafeler kapanacak’ haberini ilk duyduğunda verdiği tepkiyi şöyle anlattı: “Hemen elimi cebime attım…”
Korona virüsü pandemisinde en çok etkilenen işyerleri arasında kafeler, barlar, kıraathaneler ve restoranlar yer alıyor. Bu işletmelerde çalışan binlerce işçi pandeminin ilk aylardaki kısıtlamalarından dolayı işsiz kaldı. Vaka sayısının hızla artmasının ardından İçişleri Bakanlığı’nın yayımlandığı yeni genelgeye göre yine binlerce çalışan işsiz kalacak, işletmeler kepenk kapatacak. İşçiler ve işletme sahipleri tedbirleri gerekli görüyor ancak hükümetin kapanacak işyerlerine yardım etmesini istiyor.
6 garson çalışıyor 2 kişi kalacak
Yeni genelgeye göre cuma gününden itibaren kafeler ve restoranlar sadece paket servisi uygulamasına geçecek. Şişli’de konuştuğumuz bir kafe sahibi şu an yanında 6 garson çalışanı olduğunu söylerken cuma günü 4 garsonu işten çıkarmak zorunda kalacağını söyledi: “Bu şekilde kısıtlama olmaz. Bu durum bizi çok kötü etkiler. Sadece evlere servis yaparsak satışlarımız yüzde 70 azalır. Nasıl ayakta duracağız? Mecbur garsonları işten çıkartmak zorunda kalacağım. Şunu da söylemek zorundayım: Virüs sadece kafelerden, restoranlardan mı bulaşıyor? Düğün yapmaya izin verirken, insanlara tatile gidin derken, yurtdışına kapılar açılırken virüs bulaşmıyor muydu?”
“Sağlık çok önemli ama…”
22 yaşındaki üniversite öğrencisi Recep Dellal da bir kafede garson olarak çalışıyor. Dün akşam kısıtlamaları duyduğunda Dellal verdiği tepkiyi şöyle anlatıyor: “Hemen elimi cebime attım. Ceplerimdeki parayla en fazla bir gün yaşayabilirim.” Dellal, artık işsiz kaldığını anlatırken patrondan içeride kalan parasını alıp alamayacağı konusunda da şüphesi olduğunu söylüyor: “Zaten çalışırken bile sıkıntı yaşıyorduk. Çünkü her şey o kadar pahalı ki… Aldığım maaşla asla ayın sonunu getiremiyorduk. Bu yasaklarla birlikte ne yapacağımı düşünüyorum. Evet sağlığımız çok önemli. Peki böyle yapmaları ne kadar doğru? Böyle küçük kısıtlamalarla virüs kaybolacak mı? Ben bir çalışan olarak şunu söylüyorum: Bir, iki ay sokağa çıkma kısıtlaması koysunlar. Bunu yapmadan önce de kısıtlama maddi anlamda kimleri olumsuz etkileyecek tespit edip gerekli yardımları yapsınlar. ‘Kısıtlamayı getirdik herkes başının çaresine baksın’ diyerek bizi uçuruma sürüklüyorlar. Ben şu an içerde kalan paramı alıp almayacağını bile bilmiyorum. Çünkü patron kafeyi kapatacak. Birçok elemanın parası içerde. Hepsine maaşlarını verebilecek gücü var mı? Patronlara da destek versinler ki biz de maaşımızı alabilelim. İşçileri işten çıkartmasın… Üniversite öğrencisiyim. Daha yaşım 22 ve ben yıllardır bunu düşünüyorum. Geleceğimiz karanlık…”
“Dükkanı komple kapatırım”
Görüştüğümüz bir restoran sahibi kendince bazı tedbirler geliştirmiş: “İlk kısıtlamalar tecrübe oldu. Hiçbir şekilde destek alamadık. O dönem çalışan sayısını azalttım. İkinci kısıtlamaların geleceğini bildiğim için eleman almadım. İki, üç kişiyle işi yürütmeye çalıştım. Cuma günü de işçilerin maaşlarını vereceğim. Birkaç ay dükkanın kirasını öderim. Eğer yasaklar devam ederse dükkanı komple kapatırım. Başka bir iş yapmak için mücadele edeceğim.”
Buradan ayrıldıktan sonra başka bir kafeye giriyoruz. Burada da en çok dertli olanlar garsonlar. Cuma gününden sonra işsiz kalacak bir garson, “Biz kimin umrundayız ki” diye hayıflanırken “Bu ülkeyi terk edeceğim. Tam belimi doğrultacağım derken yine işsiz kaldık. Herkes kendisini düşünüyor. Başka ülkelerde kısıtlama olunca hükümetler işsiz kalanlara yardım ediyor. Bizde kısıtlama olduğunda iktidar bizden para istiyor. Bunları duymayacağım, görmeyeceğim bir ülkeye gitmek istiyorum” diyor.
Şişli Halaskargazi caddesinde henüz 3 ay önce kafe açan bir işletmeciyle sohbet ediyoruz: “Alınan kısıtlama kararından hiçbir şey anlamadık. Haberi ilk duyduğumda çalışanlarla bir toplantı yapmayı planladım. Fakat daha ne diyeceğimi, nasıl yapacağımı ben de bilmiyorum.”
Alınan tedbirler
-Hafta sonları tedarik ve üretim zincirleri aksamayacak şekilde 10.00 ile 20.00 saatleri arası dışında sokağa çıkma sınırlaması uygulanacak.
– Halen 65 yaş üstü için uygulanan belirli saatlerde sokağa çıkma uygulaması, çalışanlar hariç olmak üzere 20 yaş altına da teşmil edilecek.
– Alışveriş merkezleri, marketler, berber ve kuaförler gibi işletmelerin çalışma süreleri saat 10.00 ile 20.00 arası olarak sınırlanacak.
– Ara tatilde olan okullardaki eğitim öğretim yıl sonuna kadar online olarak sürdürülecek.
– Sinemalar, sektörün talebine de uygun şekilde yıl sonuna kadar kapalı kalacak.
– Kafelerde sadece paket servis uygulamasına geçilecek.
– Kıraathanelerimizin faaliyetlerini bir süre ara verilecek.
– Tüm spor müsabakaları seyircisiz oynanmaya devam edecek. Halı sahaların faaliyetlerine ara verilecek.
– Ana cadde ve meydanlarındaki sigara içme yasağı sürecek.
– Kamu ve özel sektör iş yerlerindeki esnek mesai düzenine ve mesai saatlerinin yoğunluk oluşturmayacak şekilde belirlenmesi uygulamasına hassasiyet gösterilecek.
