Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından açıklanan ‘kamuda tasarruf paketi’, en fazla harcamanın yapıldığı cumhurbaşkanlığını es geçti. 10’dan fazla uçağı, yüzlerce araçlık konvoyu ve binlerce koruma kapsam dışı tutuldu.
Asıl olarak çalışanların sırtına bindirildi yine ‘tasarruf’. Şimşek, kamuda esnek çalışmanın yaygınlaştırılacağını, servis ve lojmanların artık tümden kaldırılacağını söyledi. Sağlık ve eğitim hizmetleri başta olmak üzere zaten yetersiz olan kamuda personel sayısının artırılmasına kapı kapatıldı. Üç yıl boyunca sadece emekli olan kadar personel alınacağını duyurdu.
Ekonomistlerin, ‘tasarruf’ paketine ilişkin değerlendirmeleri şöyle:
“Saray harcamaları kapsam dışı tutulmuş”
İKTİSATÇI DR. MAHFİ EĞİLMEZ: Kamu kesimi için hazırlanan tasarruf paketini hızlıca gözden geçirdim. Doğru önlemler var. Bununla birlikte tasarruf önlemleri saray harcamalarını, uçaklarını, konvoylarını, korumalarını kapsamadığı sürece fazlaca işe yaramaz. Koyanların uymadığı kurallara kimse uymaz.
“Özetle, iktidar yerine vatandaş tasarruf yapsın deniliyor”
DR. ŞEREF OĞUZ: Dağ fare doğurdu… Maliye Bakanı tasarruf paketini açıkladı, sonuç hüsran. Ekonomik kış geliyor ve kulağımda bir hicaz şarkı; “Kış geldi firak açmadadır sinede yare. Vuslat yine mi kaldı başka bahare…” Özetle tasarrufu; merkezi idare yerine yerel yönetimler, kamu yerin özel sektör, iktidar yerine vatandaş yapsın.
İKTİSATÇI MUSTAFA SÖNMEZ: Açığın ne kadarına yama bu tedbirler, tek rakam yok. Hele ki Yap işlet imtiyazlarından zerre bahis yok. Yılda 5-6 milyar $ sadece yola köprüye veriyorsun. Nerede bunda tasarruf? Yok!
EKONOMİ YAZARI UĞUR GÜRSES: Kamuda tasarruf ve verimlilik önlemleri başlıklar itibariyle (düşünce olarak) olumlu. Açıklamada eksik olan, bu önlemlerin sayısal büyüklüğü. Nominal büyüklük olarak tahmin açıklanabilirdi; daha da ötesi bütçe payı ya da GSYH’ya oranı tahmin olarak verilebilirdi. Kamuoyunun ölçebileceği kriter ‘gözlenebilir’ uygulamalar olacak…
Bilin bakalım ne yok?
AKADEMİSYEN, İKTİSATÇI YALÇIN KARATEPE: Bilin bakalım ne yok? Kamu İhale Kanununu değiştirerek ihaleleri rekabetçi yapacak düzenleme yok, KÖİ kapsamında döviz üzerinden yapılan garanti ödemelerin indirilmesi yok… Eskiden her “tasarruf genelgesi” yayınladığında kamu kurum telefonlarından “şehirlerarası aramayı” sadece yöneticilerin yapabileceği belirtilir, “şehiriçi” görüşmeler de 3 dk ile sınırlandırılırdı. Tasarruf paketindeki “haberleşme giderleri” başlığını görünce aklıma geldi.
FİNANS UZMANI İRİS CİBRE: Aslında, hep olması gerekeni, ‘Tasarruf Paketi’ olarak açıkladılar. Olması gerekeni 3 yıl yani seçime kadar sürdürecekler. Nedir, her zaman olması gereken?; Lüks araç alımı, lüks bina ve eşyalar, yüksek ve çoklu maaşlar, gereksiz lüks temsiller, fazla sayıda personel, gereksiz enerji tüketimi gibi kalemler zaten var olmamalıydı… Kulağımıza fısıldanan 100 Milyar TL fakat açıklanan bir rakam olmadı. Ne kadar tasarruf edilecek? Etkisi ne olacak? Bilmiyoruz Peki ya KÖİ’ler? 5 milyar dolar. Peki ya saray harcamaları? 170 milyon dolar.
İKTİSATÇI FATİH ÖZATAY: Tasarruf tedbirleri açıklandı. Genellikle olumlu. Eksikler: Etkisi ne olacak? Bütçe açığını GSYH’ye oranla ne kadar düşürecek? (Belki ayrıntı sonradan gelecektir). Döviz cinsinden ya da kura endeksli gelir garantilerine ilişkin bir şey yok. Neden? Kamu personeli servisleri kaldırılıyor(sözleşmeler bitince). Lojmanlar azaltılıyor; kiraları artırılıyor. Memura yük.
