Veriler ekonominin her geçen gün kötüye gittiğini gösteriyor. Enflasyon yüksek, büyüme ekside, sanayi üretimi düştü, işsizlik arttı, kredi notu düştü, bütçe açığı rekor kırdı.
Ekonomide zor bir dönemden geçen Türkiye’de açıklanan veriler gidişatın iyi olmadığını hatta her geçen gün kötüye gittiğini gösteriyor. Sadece son 18 günde açıklanan veriler, ekonomiye dair hiç iyi haber vermedi. İşsizlik, enflasyon, sanayi üretimi gibi temel verilerde kötü gidiş sürerken, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s de Türkiye’nin kredi notunu düşürdü. Türkiye ekonomisi 2019’un ilk çeyreğinde de daralmaya devam etti. Bu yıl beklenen 80.6 milyar liralık açığın yüzde 82’sine beş ayda ulaşıldı.
Son dönemde kayıtlara düşülebilecek en olumlu gelişme Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın garantisi ve 12 bankanın katılımıyla KOBİ ve işletmeler için 25 milyar liralık destek paketi. Ancak onun da borç olduğunu unutmamak lazım.
SANAYİ ÜRETİMİ DÜŞTÜ
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4 azaldı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2019 yılı Nisan ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,3 ve imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 4,2 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0,7 arttı.
PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ DÜŞTÜ
Türkiye’de geçen yıla oranla iğneden ipliğe her şey zamlandı. Ancak, gelirler aynı seviyede artmadı. Bu da resmi verilere yansıyor. TÜİK tarafından açıklanan perakende satış hacmi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,9 azaldı. TÜİK, 2019 Nisan ayı perakende satış endeksi verilerine göre; otomotiv yakıtı satışları yüzde 11,6 azaldı.
İŞSİZLİK DÖRT PUAN ARTTI
TÜİK tarafından açıklanan son rakamlar Türkiye’nin en büyük problemlerinden biri olan işsizliğin devam ettiğini gösteriyor. İşsiz sayısı 2019 yılı Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 334 bin kişi artarak 4 milyon 544 bin kişi oldu. İşsizlik oranı dört puanlık artış ile yüzde 14,1 seviyesinde gerçekleşti. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 7,5 puanlık artış ile yüzde 25,2 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 4 puanlık artış ile yüzde 14,3 olarak gerçekleşti.
MOODY’S KREDİ NOTUNU DÜŞÜRDÜ
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s üç gün önce Türkiye’nin kredi notunu Ba3’ten B1’e düşürdü, görünüm ise negatif. Moody’s, Türkiye ekonomisinin kırılgan olduğunu vurgularken, döviz rezerviyle ilgili de uyarılarda bulundu. Raporda, kurumlara olan güvenin zayıfladığının altı çizilirken, yönetimin gerekli önlemleri alamadığı belirtildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı başta olmak üzere siyasiler Moody’s’e tepki göstermişti. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Moody’s’in kararı Türkiye ekonomisinin temel göstergeleri ile bağdaşmamaktadır” denilmişti.
BEKLENEN AÇIĞIN YÜZDE 82’SİNE BEŞ AYDA ULAŞILDI
Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu yılın ocak-mayıs dönemini kapsayan beş aylık bütçe verilerini açıkladı. Mayıs ayında devlet, geçen yılın aynı ayına göre 16 miyar 295 milyon lira daha fazla harcama yaparken, gelirlerindeki artış 1 milyar 534 milyon lirada kaldı.
Bunun sonucunda geçen yıl 2.7 milyar lira fazla veren mayıs bütçesi bu yıl 12 milyar 52 milyon liralık devasa açığa ulaştı. Beş ayda bütçe giderleri geçen yıla göre yüzde 28.4 artmasına karşın gelirlerdeki artış yüzde 15’te kaldı. Geçen yıl 20.4 milyar lira olan 5 aylık bütçe açığı yüzde 225 yani 3.2 kat artarak 66 milyar 529 milyon liraya çıktı. Böylece bu yıl beklenen 80.6 milyar liralık açığın yüzde 82’sine 5 ayda ulaşılmış oldu.
EKONOMİ 2019’UN İLK ÇEYREĞİNDE KÜÇÜLDÜ
2018 yılının son çeyreğinde daralan Türkiye ekonomisi 2019 yılının ilk çeyreğinde de TL’deki sert değer kaybı ve finansal koşullardaki sıkılaşmanın etkisiyle yatırım ve özel tüketimdeki daralma sonucu yüzde 2.6 küçüldü.
YÜKSEK ENFLASYON DEVAM EDİYOR
Enflasyon mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18.71 arttı. Aylık enflasyon yüzde 0.95 artış gösterdi. Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Mayıs ayında endekste yer alan gruplardan, giyim ve ayakkabıda yüzde 4,09, ulaştırmada yüzde 2,18, eğlence ve kültürde yüzde 1,86 ve lokanta ve otellerde yüzde 1,61 artış gerçekleşti.
Kaynak: Artı Gerçek / 18 Haziran 2019
