DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), ‘İşsizlik ve İstihdamın Görünümü’ raporunu açıkladı.
DİSK-AR, İşsizlik ve İstihdamın Görünümü raporunu bugün yayınladı. Rapora göre, geniş tanımlı işsiz sayısı Ocak 2023’te toplam 8 milyon 353 bin olarak tespit edilirken; Ocak 2023’te kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 102 bin, erkeklerde ise geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 252 oldu. Raporda, şu verilere yer verildi:
İşsizlerin yaklaşık yüzde 87’si işsizlik ödeneğinden yararlanamadı
İşsizlik yüksek düzeyde seyrederken dar tanımlı işsizlerin ezici çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. Ocak 2023’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 424 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Ocak 2023 verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 460 binde kaldı. Böylece Ocak 2023’te resmi işsizlerin sadece yüzde 13,5’i işsizlik sigortası alabildi. 3 milyonu aşkın işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yaklaşık yüzde 87’sinin işsizlik ödeneğinden yararlanmadığı anlamına geliyor
Mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik sayısı Ocak 2023’te 8 milyon 353 bin
Ocak 2023 döneminde mevsim etkisinden arındırılmış (MEA) dar tanımlı işsizlik (işsizlik 1) yüzde 9,7, zamana bağlı eksik istihdam ile işsizlerin bütünleşik oranı (işsizlik 2) yüzde 15,3; işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı (işsizlik 3) yüzde 16,7 ve âtıl işgücü oranı (işsizlik 4, geniş tanımlı işsizlik) ise yüzde 21,9 olarak açıklandı. Ocak 2020’de 822 bin olan zamana bağlı eksik istihdam (MEA) sayısı, Ocak 2023’te 1 milyon 971 bin kişiye yükseldi. Ocak 2020’de 2 milyon 356 bin olan potansiyel işgücü sayısı ise Ocak 2023’te 2 milyon 958 bine yükseldi. TÜİK’in âtıl işgücü oranından hareketle yaptığımız hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı Ocak 2023’te 8 milyon 353 bin olarak gerçekleşti.
Geniş tanımlı işsizlik erkeklerde yüzde 17,4, kadınlarda ise yüzde 29,8
Dünya genelinde çalışma çağındaki kadınların yüzde 15’i, erkeklerin yüzde 10,5’i çalışmak istemesine rağmen iş bulamıyor. Bu göstergede fark yoksul ülkelerde kadınlar aleyhine daha da açılıyor. ILO, kadınların ev içi ücretsiz bakım işlerinin, kadınların istihdamına engel olmanın yanında kadınları iş aramaktan alıkoyması veya kadınların kısa sürede çalışabilir hale gelmelerinin önünde bir engel olması hususunda uyarıyor (ILO, 2023).
Türkiye’de de kadın işsizliği erkeklere kıyasla oldukça yüksek seyretmeye devam ediyor. Türkiye’de kadınlarda zamana bağlı eksik istihdam artıyor. Ocak 2022’de 447 bin olan kadınlarda zamana bağlı eksik istihdam, Ocak 2023’te 645 bine yükseldi. Bu artış kadınların haftada 40 saatten daha fazla çalışmak istediğini gösteriyor. TÜİK’e göre de kadın işsizliği tüm işsizlik türlerinde en yüksek kategori olmaya devam ediyor. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,7 iken kadınlarda yüzde 13,7 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 17,4, kadınlarda ise yüzde 29,8 olarak hesaplandı. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 13,3 iken kadınlarda yüzde 19,1’dir. İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 12 iken kadınlarda yüzde 25,2 seviyesindedir.
İşsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori kadın işsizliği
Ocak 2023 itibarıyla kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 625 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 102 bindir. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 799 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 252 bindir. Ocak 2023 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) verilerine göre işsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori yüzde 29,8 ile geniş tanımlı kadın işsizliği oldu. İkinci yüksek işsizlik kategorisi ise genç kadın işsizliğidir. Ocak 2023’te genç kadın işsizliği yüzde 26,6’dır.
Bilindiği gibi salgın döneminde diğer işsizlik kategorilerine göre kadın işsizlik türleri genele göre çok daha yüksek gerçekleşti ve bu eğilim devam ediyor.
