Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, dün Güney Kore Dışişleri Bakanı Park Jin’le video konferans görüşmesi yaptı. Wang Yi, mevkidaşı Park Jin ile yaptığı görüşmede, ABD’nin çip ihracatının kontrolüne yönelik düzenlemesine birlikte karşı çıkma çağrısında bulundu.
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk-yeol’un Bali’de gerçekleştirdiği görüşmenin ikili ilişkinin gelişmesine yön verdiğini anımsatan Wang Yi, Güney Kore’yle beraber iki ülke liderleri arasında varılan önemli fikir birliklerini yerine getirerek, ikili ilişkilerin istikrarlı şekilde ilerlemesini hızlandırmaya hazır olduklarını belirtti.
Washington tarafından hazırlanan Çip ve Bilim Yasası’na değinen Wang Yi, Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) daha önce ABD’nin DTÖ kurallarına aykırı hareket ettiğine dair yargısını hatırlatarak, Washington’ın söz konusu girişimlerinin, aralarında Çin ve Güney Kore’nin bulunduğu birçok ülkenin meşru hak ve çıkarlarına açık bir şekilde zarar verdiğini vurguladı.
Çinli Bakan, “Tüm ülkeler bu modası geçmiş küreselleşme karşıtı zihniyete ve tek taraflı kabadayılığa karşı çıkıp direnç göstermeli ve gerçek çok taraflılığı koruyarak devam ettirmeli” dedi.
Güney Kore: “İlişkileri yüksek seviyeye taşımaya hazırız”
Wang Yi ayrıca, Pekin’in sanayi ve tedarik zincirlerinin güvenliğinin sağlanması ve uluslararası serbest ticaretin sürdürülmesi için Güney Kore ile birlikte çalışmaya hazır olduğunu belirtti.
Park Jin de görüşmede, iki ülkenin liderleri arasında varılan önemli fikir birliklerini yerine getirmeye ve Çin’le ikili ilişkileri daha yüksek seviyeye taşımaya hazır olduklarını kaydetti.
Çip Yasası
ABD, ağustosta onaylanarak yürürlüğe giren Çip ve Bilim Yasası ile yarı iletkenlerin üretimini geliştirmek ve Çin’e bağımlılığı azaltmak için, ülkede üretim tesisi kuracak şirketlere mali destek ve vergi indirimi sağlayacağını duyurmuştu.
Ancak yasanın, teşviklerden yararlanmak isteyen şirketlere, Çin’deki üretim tesislerinin teknolojik kapasitesini geliştirmeme şartı getirmesi tartışmalara yol açmıştı.
Ayrıca, ABD Ticaret Bakanlığı da ekim başında Çinli çip üreticilerinin ihracat kontrol listesine alınmasını, Amerikan şirketlerine Çin’e çip üretimi için gereken malzeme, makine ve donanımın ihracatı için lisans şartı getirilmesini öngören kısıtlamaları duyurmuştu.
ABD, bir yandan Pekin’in bu alandaki etkisini sınırlamak, diğer yandan da yarı iletken ticaretini kendi tekeline almak istiyor. Washington, yerli üretime dayalı yüksek teknolojiyi Çin’le rekabette en önemli silah olarak görüyor. ABD’nin bu vizyonu, yarı iletken teknolojisinin Çin’e ihracatı üzerindeki kısıtlamalarla somut hale geldi.
Öte yandan Washington, Japonya, Güney Kore ve Tayvan ile çip üretiminde Çin’e karşı bir blok oluşturarak, bu sektördeki üstünlüğünü yeniden elde etmeyi amaçlıyor.
Çin ise ABD’nin Çip Yasasını ‘Soğuk Savaş zihniyeti’ olarak nitelendiriyor.
ABD’nin payı yüzde 10
ABD şu anda, otomobillerden cep telefonlarına kadar her şeyin anahtarı olan küresel yarı iletken üretiminde yaklaşık yüzde 10’luk paya sahip. Bu pay 1990’larda yüzde 40 civarında idi.
Küresel üretimin yaklaşık 4’te 3’ü coğrafi olarak Tayvan, Güney Kore ve Çin’de yoğunlaşmış durumda.
Güney Kore kısıtlamalardan en fazla etkilenebilecek ülke
Güney Kore, ABD’nin çip sektöründe Çin’e yönelik kısıtlamalarından en fazla zarar görebilecek ülkelerden biri.
Küresel çip satışlarında yüzde 21, çip imalatında ise yüzde 17’lik payla piyasanın en önemli aktörlerinden biri olan Güney Kore, 2021’de ürettiği hafıza çiplerinin yaklaşık yüzde 60’ını Çin’e ve Hong Kong’a sattı.
Ayrıca Güney Kore’nin en büyük üreticileri Samsung ve SK Hynix, üretimlerinin büyük bölümünü Çin’de yapıyor. Samsung’un Çin’in Xian kentinde hafıza çipleri üreten bir fabrikası, SK Hynix’in ise Wuxi, Chongqing ve Dalian kentlerinde dökümhaneleri bulunuyor.
ABD’de de yatırımları bulunan Güney Koreli şirketler, “Çip ve Bilim Yasası” kapsamındaki teşviklerden faydalanma yolunu seçerse, yasanın öngördüğü kısıtlayıcı şart gereği, Çin’deki üretim tesislerini geliştiremeyecek.
