CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, küresel krizden sonra şirketlerin hızla borçlanarak büyüdüklerini belirterek, “Şirketlerin borcu 3.9 trilyon liraya ulaştı. Milli gelirin yüzde 130’una ulaşmış olan bu şirket borçlarını kapatmaya Türkiye’nin milli geliri yetmiyor” dedi.
ANKA haber ajansında yer alan habere göre, CHP’li Erdoğdu, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’de şirketlerin son yıllarda büyümelerini borca yüklenerek gerçekleştirdiklerini belirtti.
Erdoğdu, “Öyle ki 500 büyük sanayi kuruluşunda 2009’dan 2016’ya öz kaynaklar, toplam kaynakların yüzde 51’inden 38’ine düştü. Aynı dönemde borçlar ise yüzde 49’dan yüzde 62’ye yükseldi. Oysa denge, borç ve öz kaynağın yarı yarıya olması” dedi.
2017’deki kredi genişlemesiyle, Kredi Garanti Fonu’ndan “bol kepçe savrulanlarla”, şirketlerin kredi borçlarının 1.6 trilyon TL’ye ulaştığını kaydeden Erdoğdu, “Şirketlerin yurt dışından bulduğu döviz kredisinin TL karşılığı da 933 milyar lirayı buluyor. Bu iki kaynak 1.5 trilyon lirayı aşan bir büyüklük demek. Ancak, bu kadarla bitmiyor. Piyasadaki nakit sıkıntısı, kredi bulamayan şirketleri çek-senet gibi enstrümanlara yöneltti. Şirketler çek ve senet ile de borçlanıyor” dedi.
Erdoğdu, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin, protesto olan senet tutarı ile ilgili olarak verdiği bilgiye göre, protestolu senet miktarının son iki yılda 12-13 milyar TL arasında olduğunu belirterek, “Karşılıksız çek oranını protestolu senet oranına uygularsak, senetle borçlanma 2016’da 332 milyar lira iken 2017’de 577 milyar liraya çıktığı sonucu ortaya çıkıyor. Böylece, 2016’da çek ve senet ile borçlanma 1 trilyon 73 milyar lira iken 2017’de 1 trilyon 350 milyar lirayı bulmuş demektir” dedi.
“Borcu kapatmaya milli gelir yetmiyor”
Bunun, neredeyse bankaların kullandırdığı kredi tutarına yaklaşan bir meblağ olduğuna işaret eden Erdoğdu, “Çek-senet ile kaynak kullanma, kredi ile kullanımlara eklendiğinde ise şirketlerin 3.9 trilyon liralık bir borç yükü olduğu ortaya çıkıyor. Bu yaklaşık 1 trilyon dolar demek. 3.9 trilyon TL’lik toplam şirket borcuna karşılık, son 4 çeyrek için Türkiye’nin milli geliri yaklaşık olarak 3 trilyon TL. Yani, milli gelirin yüzde 130’una ulaşmış olan reel sektörün borcunu kapatmaya Türkiye’nin milli geliri yetmiyor” dedi.
Ekonomik büyümenin ithalattaki artışa bağlı olduğu bir ortamda, Türk Lirası’nın dolar ve avro karşısında sürekli değer kaybetmesi sonucunda, şirketlerin mal varlığının, şirketin borç ve taahhütlerini karşılayamaz duruma geldiğini belirten Erdoğdu, bu durumda iflasların kaçınılmaz hale geldiğini ifade etti.
