Almanya’nın başkenti Berlin’de ev kiralarının rekor oranda yükselmesine karşı düzenlenen referandumda, halkın yüzde 56’sı büyük şirketlerin elindeki dairelerin kamulaştırılmasına destek verdi.
Almanya’nın başkenti Berlin’de konut kiralarının rekor hızda yükselmesini engellemek için düzenlenen sembolik referandumda, yaklaşık 226 bin dairenin kamulaştırılmasına destek çıktı. Halkın yüzde 56’sı, bağlayıcı olmayan ama belediye meclisi üzerinde baskı oluşturması beklenen bu teklifi kabul etti.
Berlinliler dün, federal parlamento ve belediye meclisinin yanı sıra kentte uzun zamandır tartışma yaratan kira sorununa karşı bir teklif için de oy kullandı. Kentteki kira artışlarından sorumlu tutulan emlak devlerinin elindeki yaklaşık 240 bin konutun kamulaştırılıp daha düşük miktardan kiraya verilebilmesini öngören teklif, referandumda yüzde 56 oranında destek buldu. ‘Hayır’ oyu kullananların oranı ise yüzde 39’da kaldı.
Emlak şirketleri altı sınırı yukarı çekiyor
Berlin, Avrupa’da en uygun kiraların bulunduğu başkent olarak öne çıkıyordu. Ancak nüfusun yüzde 84’ünün kirada yaşadığı, konutların büyük kısmına da Vonovia ve Deutsche Wohnen gibi emlak tekellerinin sahip olduğu kentte kiralar, 2010’dan beri yüzde 86 oranında arttı. Büyük emlak şirketleri fiyatları yukarı çekmekle suçlanırken, tepki zamanla bir halk hareketine dönüştü. Kentin sol eğilimli belediye meclisinin kiralara üst sınır getirme kararının da nisan ayında Anayasa Mahkemesi’nden dönmesinin ardından, gerekli imza toplanarak ‘kamulaştırma’ teklifi referanduma sunulmuştu.
‘Referandum görmezden gelinemez’
Öneri, 3 binden fazla özel konuta sahip olan şirketlerinin mülklerinin, mevcut piyasa değerinden daha az ödenerek kamulaştırılmasını ve yeniden, daha düşük fiyatla kiraya çıkarılmasını öngörüyordu. Teklifi referanduma taşıyan girişim sonuçların açıklanmasının ardından zafer ilan ederek, belediye meclisine bu konutları kamulaştırma amaçlı bir yasa tasarısı hazırlama çağrısında bulundu. Girişimin sözcüsü Kalle Kunkel, “Referandumu görmezden gelmek siyasi bir skandal olur. Evlerin kamulaştırılması hayata geçirilmeden vazgeçmeyeceğiz” dedi.
Hedefteki emlak şirketlerinden Vonovia’nın üst yöneticisi Rolf Buch ise yazılı bir açıklama yaparak, “Kamulaştırma kararları, Berlin konut piyasasındaki çoklu sorunları çözmez” iddiasında bulundu. Buch, ‘daha yapıcı’ çözümler için işbirliği çağrısında bulundu.
Yeni belediye başkanı anayasaya uygunluğu görmek istiyor
Referandumun bağlayıcı bir özelliği bulunmuyor. Ancak sonuçların belediye meclisi üzerinde soruna çözüm bulunması için baskı yaratması, aynı zamanda dünya çapındaki kentsel dönüşüm tartışmalarına yeni bir boyut kazandırması bekleniyor.
Dünkü seçimlerde Berlin’in ilk kadın belediye başkanı seçilen Sosyal Demokrat Partili Franziska Giffey, geçmişte kamulaştırma kararlarına karşı olduğunu ama referandumun sonuçlarına da saygı gösterilmesi gerektiğini söylemişti. Giffey bugün yaptığı açıklamada da bu görüşünün değişmediğini söylese de, Berlin belediyesine taslak bir yasa hazırlama çağrısında da bulundu. SPD’Li siyasetçi, bu taslağın anayasaya uygun olup olmadığının incelenmesi gerektiğini, uygun bulunmaması halinde kamulaştırma kararını hayata geçiremeyeceklerini belirtti.
