Bangladeş’teki öğrenci ve genç aktivistler, ülkenin bağımsızlık savaşında hayatını kaybeden askerlerin torunlarına işlerin %30’unu veren hükümet iş kotası sisteminde reforma karşı protestolarını sürdürüyor.
Yerel medyada yer alan haberlere göre, “kamuda kontenjan” kararı protestolarında katledilenlerin sayısı 39’a yükseldi, yüzlerce kişi ise yaralandı.
Ülkede mobil internet bağlantısının kesildiği belirtilirken sosyal medyaya erişim de kısıtlandı. Bangladeş kaynaklı haber sitelerine ülke dışından da ulaşılamıyor.
Bangladeş’te protestolar sürerken göstericiler, ülke genelinde “hayatı durdurma eylemi” başlatmıştı.
Protestoların başkoordinatörlerinden Asif Mahmud, ülke genelinde “hayatı durdurma eylemi” ilan ettiklerini, bu kapsamda hastaneler ve acil servisler dışındaki tüm kurum ve kuruluşların faaliyet göstermesine izin verilmeyeceğini duyurmuştu.
Liyakate dayalı sistem talebi
Bangladeş’te kamuda işe giriş pozisyonlarının yüzde 56’sı belirli demografik gruplar ve sınıflar için ayrılırken, bunun yüzde 30’u, 1971’deki Bağımsızlık Savaşı’na katılanların ailelerini kapsıyor.
Söz konusu kontenjanlar, ülke çapındaki protestolar üzerine 2018’de kaldırılmıştı. Yüksek Mahkemenin, geçen ay kontenjan sisteminin yeniden uygulanması kararı almasının ardından protestolar başlamıştı.
Bu sistemi ayrımcılıkla suçlayan yurttaşlar, bunun, Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Vecid liderliğindeki Avami Birliği Partisinin destekçilerine fayda sağladığını savunuyor. Yurttaşalar, bu sistemin liyakate dayalı bir sistemle değiştirilmesini talep ediyor.
Eylemlerin ve çatışmaların ardından hükümet, ülkedeki tüm üniversite, kolej ve ortaokulların ikinci bir duyuruya kadar kapatıldığını duyurdu ve öğrencilerden yurtlarını boşaltmalarını istedi.
Dhaka Üniversitesi de dahil olmak üzere birkaç üniversite daha sonra belirsiz bir süre için kapanma bildirimleri yayınladı.
Kota reformu nedir?
Geçtiğimiz ay, yüksek mahkemenin 2018’de hükümetin bu tür kotaları yasaklayan bir genelgeyi iptal etmesinin ardından kota reformu talep eden protestolar başladı. Ülkenin Yüksek Mahkemesi geçen hafta yüksek mahkeme kararını ertelemiş ve hükümetten bir sonraki duruşmadan önce bir çözüm bulmasını istemiş olsa da protestolar sessiz kalmayı reddetti.
Protestocular, hükümetin parlamentoda toplumun dezavantajlı ve dışlanmış kesimleri (kadınlar, engelliler ve etnik azınlıklar gibi) hariç tüm rezervasyonları kaldıracak bir yasa geçirmesi konusunda ısrarcı oldular. Öğrencilerin çoğunluğunun çıkarlarına aykırı olarak ülkenin kurtuluş savaşçılarının torunları için %30 kota çağrısında bulundular. Hükümet konuyu meclise götürmeyi reddetti ve mahkemelerin kararını takip edeceğini savundu.
Bangladeş İşçi Partisi, kota sisteminin ilerici karakterinden ve yoksul ve dışlanmış kesimlere yönelik kota korunmasından ödün verilmeden reform edilmesini talep etti.
