PAKDER Başkanı Aral, 1990’da 20 milyon dekarlık bakliyat ekim alanının 7 milyona gerilediğini açıkladı.
Tarım Ürünleri Hububat, Bakliyat İşleme ve Paketleme Sanayicileri Derneği (PAKDER ) Başkanı İsmet Aral, sektörün geçmişten günümüze geldiği son durumu değerlendirdi.
Talep ve ihtiyaçları sıralayan Aral, ‘Havza Modeli’nin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Bu model, bakliyat üretim artışına ivme kazandırmak açısından önemli bir fırsat. Sektörümüzü ilgilendiren en önemli konu üretimdir, bunun altını çizmek istiyorum. Yapılacak çalışmalar, kendine yeterlilik ve ihtiyacımız olan ihracat artışını getirecektir” diye konuştu.
Kuraklık nohutu vurdu
“Bakliyat -Pirinç iç pazar sektör büyüklüğü 2017 yılı sonunda yaklaşık 5 milyar lira bakliyat ve 3 milyar lirada pirinç olmak üzere toplamda 8 milyar lira büyüklüğe ulaşacak” diyen Aral, “2017 yılı nohut üretim rakamları düşüş göstermiştir. Bunun nedeni iklim ve hava şartlarının kurak geçmesi ve bunun sonucu tanelerde büyüme veriminin az oluşmasına sebep olmuştur. Daha çok iri nohut üretimi azalmıştır. Fasulye de üretimi geçen seneden daha az değildir. Kırmızı mercimekte üretim artmıştır. Yeşil mercimekte ise maalesef üretim artışı sağlanamamaktadır, Kanada’dan ithalat devam etmektedir” ifadelerini kullandı.
“Bakliyat üretimini yıllık 2 milyon tona çıkarmamız gerekiyor”
Bakliyat üretimini yıllık 2 milyon tona çıkarmak gerektiğini vurgulayan Aral, “Yıllar itibarı ile üretimi gerileyen bakliyata önem vermemiz ve üretimi yıllık 2 milyon tonlara çıkmamız gerekiyor. Ülkemiz bakliyat üretimi ve ihracatı 1990’lı yılların başlarında en üst düzeyine ulaşmıştı diyebiliriz. O yıllarda 750 bin ton ihracat gerçekleştirildi. Bugünkü cari fiyatlar ile yaklaşık 750 milyon dolar değerinde. O yıllardaki üretim ve ihracat yapımız devam edebilseydi bugün bakliyat ihracatımızda 750 milyon doları konuşuyor olabilirdik” dedi.
“Bakliyat ekim alanı 1990’dan beri yüzde 65 azaldı”
Bakliyat üretimindeki düşüşe dikkat çeken Aral, şunları söyledi:
“1990’da 20 milyon dekar olan bakliyat ekim alanı yüzde 65 azalarak 24 yıl sonra bugün 7 milyon dekara gerilemiştir, üretimi ise yüzde 41 oranında düşmüştür. Üretim düşüşündeki birinci etken, 1994 yılında Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) bakliyat alım desteğini kesilmesidir. Daha sonra bakliyat üretimi maalesef yıllar itibarı ile azalma eğilimine gitmiştir. İkinci etken ise; Kanada ve ABD bakliyat üretimine 1990’lı yıllardan sonra çok önem verdiler. Alt yapı tohum ve toprak yapılarını hazırlayarak özellikle Kanada devleti yeşil mercimekte dünyanın bir numaralı üreticisi olmayı başardı ve yüksek verim sonucu maliyet fiyatlarının bizlerden daha ucuz olması ile piyasada söz sahibi oldu.”
“Havza bazlı destekleme modeli hayata geçirilmeli”
Havza Bazlı Destekleme Modeli’nin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini dile getiren Aral, “Milli tarım politikamız olarak açıklanan Havza Bazlı Destekleme Modeli’nin hayata geçirilmesini bekliyoruz, vakit kaybetmeden düğmeye basılması gerekiyor. Bunun ile birlikte verimli tohum desteği verilerek çiftçilerimizin yönlendirilmesi gerekmektedir. Bu konu çok önem arz etmektedir. Milli projemizi her yönü ile destekliyoruz” şeklinde açıklamada bulundu.
“Bakanlıktan ürün desteğini artırmasını bekliyoruz”
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın her yıl ürün desteğini açıkladığını ve bu yılda ürün desteğini artırmasını talep ettiklerini söyleyen Aral, “2017 yılı desteği kilogramda 30 kuruş olmuştu. 2018’de bu desteğin arttırılması beklemekteyiz. Diğer taraftan, devletimizin alternatif destek imkanları ile üretimin cazip hale getirilmesi sektör için hayati öneme sahip” ifadesini kullandı.
“En büyük sıkıntı gerekli marjların oluşturulmaması”
Bakliyat sektöründeki en büyük sıkıntının gerekli marjları oluşturamaması olduğuna dikkat çeken Aral, “Pazarlama kanallarında bakliyat maalesef gerekli katma değerini sağlayamamaktadır, karsız iş yapılmaktadır. Sektörün en büyük sıkıntısı gerekli marjları oluşturamamasıdır. Rekabet, pazarlamanın son noktasına kadar çok ağır şekilde devam ediyor” dedi.
Türkiye’nin değişen iklim şartlarına göre toprak yapısını gözeterek üretim planlaması yapması gerektiğini vurgulayan Aral, “Dünya nüfus artış hızı, küresel ısınmaya bağlı iklim değişiklikleri, ekilebilir tarım arazilerin azalması gibi ana faktörler nedeni ile, dünyanın gıda konusunda arz talep dengesizliği yaşama ihtimalin büyük bir risk olabileceği, bugünden görülmektedir. Bu süreçte ülkemiz değişen iklim şartlarına göre, toprak yapısını gözeterek üretim planlaması yapması gerekmektedir. Dünyamız; 2050 yılında 9 buçuk milyar kişi sayısına ulaşacak, bu rakama ulaşırken gıda talebi en az yüzde 50 artmış olacak. Tarım ve gıdanın gelecekteki önemi konusunda daha güzel bir istatistik olduğunu zannetmiyorum” şeklinde değerlendirmede bulundu.
Kaynak: DHA
