Ulus Çerkez Sokağı esnafı: Çarklar borçla dönüyor

Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi’nin verilerine göre, 2020 yılında en az 99 bin 588 esnaf kepenk kapattı.  İstanbul ve İzmir’den sonra 5 bin 586 esnafın kepenk kapatması ile en fazla meslek terkinin gerçekleştiği üçüncü kent Ankara oldu.

İşlekliğiyle bilinen Ulus’un Çerkez Sokağı esnafı da, eski günlerini arar durumda. Çerkez sokaktaki esnaflar pandemi yasakları ardından yaşadıkları sorunları anlattı.

Kiralarını ödeyemediklerini ve kimsenin küçük esnafı düşünmediğini dile getiren Azad Canpolat, mal alamadıklarını, çek, açık hesaplar ve senetlerle iş yapmak zorunda kaldıklarını anlattı. Canpolat, birçok esnafın kepenk kapattığını aktararak, “Gelen müşterilerde de para yok. Eskiden müşteriler beş parça elbise alırken şu anda bir parçayı bile zor alıyor. Eski müşterilerimiz veresiye istemeye başladı” dedi.

Geleceğe bakınca önünü göremediğini, umutsuz olduğunu ifade eden Canpolat, “21 yaşındayım 170 bin TL borcum var. Hiçbir şeyim yok. Ay sonunu getiremiyoruz. Ay sonu gelince ne yapacağız, borçları nasıl ödeyeceğiz kaygısına kapılıyoruz.  Borçlarımızı ödemiyoruz, sürekli öteliyoruz” diye belirtti.

Hafta sonları yasakları ve yardım yapılmaması nedeniyle kiralarını dahi ödeyemediklerini anlatan Bilal Kimya, “Birçok çalışan işsiz kaldığı için müşteri potansiyelimiz de düştü. Daha çok indirim talep edilmeye, pazarlık yapılmaya başlandı. Dükkanımızda 9 kişi çalışıyordu, işlerin kötüleşmesi nedeniyle 3 kişi ile devam ettik. Salgın nedeniyle 30 bin TL kredi çektik. Mülk sahibinden alınması gereken stopaj gibi mantıksız bir vergi veriyoruz. Pandemide en azından stopaj alınmaması gerekirdi” ifadelerinde bulundu.

30 yıldır ayakkabı dükkânı işleten Oğuz Özgel (58), hafta sonu yasaklarından etkilendiklerini söyleyerek, “İşlerin kötüye gitmesi herkesin psikolojisini bozdu. Hayat standartlarımız tepetaklak aşağı gidiyor. Bu seni rahatsız ettiği gibi aileni de etkiliyor. Bir gerginlik oluyor. Her şeyden kısmak zorunda kalıyoruz, doğalgazı geçen yılki derecede açamıyoruz. Uzun zamandır süren ekonomik kriz salgınla birlikte işlerimizi yüzde yüz etkiledi” dedi.

Çerkez sokağın Ulus’un en işlek sokağı olmasına rağmen ekonomik krizden ötürü artık kimsenin uğramadığını dile getiren Gözde Öztürk, “Eskiden aydan aya alışveriş yapanlar olurdu, şimdi yüzde biri geliyor. İnsanlar işsiz, para olmadığı için alışveriş yapamıyor. Eskiden insanlar alışveriş yaparken 5-10 TL fazla fiyat olması halinde çok hesap yapmazdı. Şimdi ise bir şey almadan bakıp çıkıyorlar” ifadelerini kullandı.

Çerkez sokağında 100’e yakın esnafın bulunduğunu ifade eden ayakkabı satıcısı Osman Yüksekkaya,“ Dükkanı açmanın bize günlük maliyeti 500 TL, sokağın hali ortada. Karşıdaki ayakkabıcı ile yan yana oturup muhabbet ediyoruz. Her gün içerdeyiz. Çarklar borçla dönüyor. Toptancıya, eşe dosta borçlanıyoruz. Hafta sonu yasakları kalksın, işler açılsın biraz mutlu olmak için bekliyor, ayakta kalmaya çalışıyoruz” dedi.

Esnafın ya kredi çektiğini ya eşe dosta borçlandığının altını çizen ayakkabı satıcısı  Köksal Yenisoy ise “Kriz zaten vardı, pandemi sadece krizi tetikledi. Herkes pandemiyi konuşuyor ama büyük bir kriz var. Yanımızda çalışanların sigortasını ödeyemiyoruz. Mecbur olmasak kendimizinkini de ödemeyeceğiz. Geçen yıl arabamı satmak zorunda kaldım. Arabamı 70 bin TL’ye sattım şimdi 120- 130 bin TL. İki araba zararımız var.  Ekonomik kriz varken haberlerde 50 dakika pandemi, geriye kalan sürede maymun, şempanze ya da kayıp düşen insanları gösteriyorlar” diye tepki gösterdi.