“TÜİK yöntemiyle istihdam ve iş kaybının gerçek boyutlarını anlamak mümkün değil, TÜİK’in işsizlik hesaplama tekniği Covid-19 gibi bir salgın döneminin etkilerini yansıtmaktan uzaktır.”
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) TÜİK’in Nisan 2020 Hanehalkı İşgücü Araştırması verilerini değerlendirdiği Temmuz 2020 dönemi İşsizlik ve İstihdamın Görümümü raporunu yayımlandı.
- Covid-19 etkisiyle revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı 17,7 milyonu aştı
- Covid-19 11 milyona yakın yeni iş kaybı ve işsiz yarattı
- Revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı oranı yüzde 52 olarak hesaplandı
- Kadın işgücü sayısı yüzde 13,9, kadın istihdamı sayısı yüzde 11,9 azaldı
- İstihdam bir yılda 2 milyon 585 bin kişi düştü
- İşbaşında olanların sayısı 7,1 milyon düştü
- Ümitsiz işsizlerin sayısı 553 binden 1 milyon 310 bine yükseldi TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verilerinin gerçeği yansıtmadığı ifade edilen raporda şu değerlendirmeler yer alıyor: Veriler kovid dönemini kapsıyor
TÜİK, Nisan 2020 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarını 10 Temmuz 2020’de açıkladı. Nisan 2020 HİA sonuçları, Covid-19 dönemini (Mart-Nisan-Mayıs) kapsaması açısından önemli. Bu veriler salgının en yoğun geçtiği döneme ait.
TÜİK’e göre dar tanımlı (resmi) işsizlik oranı 0,2 puanlık azalış ile yüzde 12,8 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde işsiz sayısı 2020 Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 427 bin kişi azalarak 3 milyon 775 bin kişi oldu. TÜİK’in dar tanımlı işsizlik oranı ve sayısı Covid-19’un yarattığı depremi yansıtmayacak kadar düşük açıklandı. TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verileri gerçeği yansıtmıyor.
TÜİK, milyonlarca işçi çalışmadığı halde istihdamda gösteriyor
Covid-19 salgını büyük bir istihdam depremine yol açmış, yüz binlerce işyeri kapanmış, devasa bir iş ve istihdam kaybı yaşanmışken TÜİK’in işsizliğin düştüğünü açıklaması inandırıcı değildir.
TÜİK yöntemiyle istihdam ve iş kaybının gerçek boyutlarını anlamak mümkün değil, TÜİK’in işsizlik hesaplama tekniği Covid-19 gibi bir salgın döneminin etkilerini yansıtmaktan uzaktır. DİSK-AR, ILO’nun kullandığı tam zamanlı eşdeğer iş kaybı yönteminden de yararlanarak Covid-19’un yarattığı gerçek iş ve istihdam kaybını hesapladı.
Covid-19 döneminde yaygın olarak işten çıkarma yerine kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği kullanılması nedeniyle milyonlarca işçi çalışmadığı halde istihdamda gözüküyor. TÜİK’in yöntemine göre, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği alan işçiler iş aramadıkları için işsiz sayılmıyor.
Bu nedenle Covid-19’un yarattığı iş ve istihdam kaybını hesaplamak için DİSK-AR alternatif hesaplama yöntemlerine başvurdu. DİSK-AR tarafından hazırlanan ve Covid-19 etkilerini yansıtan raporun özet bulguları şöyle:
- Covid-19 etkisiyle revize geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı oranı yüzde 52,2. İş kaybı ve işsiz sayısı toplamı 17 milyon 722 bin
DİSK-AR tarafından her ay hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı Nisan 2020’de 2 milyon 793 bin kişi artarak 9 milyon 756 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise Nisan 2020’de yüzde 28,7 olarak hesaplandı.
ILO metodolojisinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre Covid-19 nedeniyle meydana gelen eşdeğer iş kaybı ve işsiz sayısı artışı 10,7 milyon olarak gerçekleşti. Nisan 2019’a göre revize edilmiş geniş tanımlı işsiz sayısı ve tam zamanlı istihdam kaybı 10 milyon 759 artarak 17 milyon 722 bine yükseldi. 33 milyon 971 bin olarak dikkate aldığımız geniş işgücüne göre revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik (istihdam kaybı dahil) oranı ise yüzde 52,2 olarak hesaplandı.
- İstihdam bir yılda 2 milyon 585 bin azaldı
TÜİK verilerine göre işgücü son bir yılda 3 milyon 13 bin azalarak 32 milyon 401 binden 29 milyon 388 bine geriledi. İstihdam Nisan 2019-Nisan 2020 arasında 2 milyon 585 bin azalarak 28 milyon 199 binden 25 milyon 614 bine düştü. Nisan 2019’da 27 milyon olan istihdam içinde olup işbaşında olanların sayısı 7 milyon 109 bin kişi azalarak 20 milyon 456 bin oldu. İşbaşında olmayanların sayısı ise son bir yılda 4 milyon 524 bin kişi arttı.
Nisan 2019’da toplam işgücüne katılma oranı yüzde 52,9 iken Nisan 2020’de bu oran yüzde 47,2’ye düştü. Nisan 2019’da toplam işgücüne katılma oranı yüzde 52,9 iken Nisan 2020’de bu oran yüzde 47,2’ye düştü.
- İşbaşında olanların sayısı 7 milyon 109 bin azaldı
İstihdamda olup işbaşında olanların sayısında salgının etkisiyle Nisan 2020’de ciddi bir düşüş yaşandı. Nisan 2019’da 27 milyon 565 bin kişi işbaşında iken, Nisan 2020’de bu sayı 7 milyon 109 bin azalarak 20 milyon 456 bine geriledi. Covid-19 nedeniyle işlerin durmasıyla ve kısa çalışmaya geçilmesiyle birlikte çalışma saatlerinde de düşüş görüldü. Nisan 2019’da haftalık ortalama 44,6 olan çalışma süresi Nisan 2020’de 39,5’e geriledi. Son bir yılda haftalık ortalama çalışma süresi 5,1 saat azaldı.
- Covid-19’un yarattığı tahribattan kadınlar daha fazla etkileniyor
Nisan 2019 ve Nisan 2020 arasındaki son bir yıllık dönemde toplam işgücü yüzde 9,3 azalmışken erkek işgücü yüzde 7 ve kadın işgücü yüzde 13,9 oranında azaldı. Toplam istihdam son bir yılda yüzde 9,2; erkeklerde yüzde 7,9 ve kadınlarda yüzde 11,9 oranında düştü.
Kadın istihdamı düşerken kadın işsizliği arttı. Covid-19 etkisiyle revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik oranı toplamda yüzde 52,2 olarak hesaplanmışken erkeklerde yüzde 50,1 ve kadınlarda yüzde 56,4 olarak hesaplandı.
İstihdam edilenlerden işbaşında olan kadınların sayısında da bu dönemde ciddi düşüşler meydana geldi. İşbaşında olanların toplam sayısında son bir yıllık dönemde yüzde 25,8’lik bir azalma yaşanmışken erkeklerde yüzde 23,5 ve kadınlarda ise yüzde 30,8’lik bir düşüş söz konusudur. Dolayısıyla kadınların Covid-19’dan daha erkeklerden daha fazla etkilendiği görülmektedir.”
