Türkiye, Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu (FATF-Financial Action Task Force) tarafından “gri liste” alındı.
OECD’ye bağlı Mali Eylem Görev Gücü ((FATF – Financial Action Task Force, kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanını engellemede eksikleri olduğu için Türkiye’yi daha sıkı izlenmesini gerektiren gri listeye aldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Uyum çalışmasına rağmen gri listeye alnma hak edilmeyen bir sonuçtur. Türkiye ilgili tüm kurumlarla işbirliği içinde gerekli adımları atacak” denildi.
Üç ülke gri listeye alındı
Fransa’nın başkenti Paris’te üç günlük toplantıların ardından bir açıklamada bulunan Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü, Türkiye’yi kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele konusunda ‘yeterince çaba göstermeyen’ ülkelerin bulunduğu ‘gri liste’ye aldı.
Euronews’te yer alan habere göre izlemeye alınan ülkelerin sayısının artırıldığını belirten Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü Başkanı Marcus Pleyer, Pandora belgelerinde de kara para aklamaya ilişkin bilgilerin yer aldığı, bununla sıkı mücadele edilmesi gerektiğini söyledi.
Yapılan incelemelerde Botswana ve Mauritis listeden çıkarıldı. Ürdün, Mali ve Türkiye ise gri listeye alındı.
Kara propaganda ve terörizmin finansmanı konusunda Türkiye’nin ilerleme kaydettiğini ifade eden Pleyer, hala ciddi sorunların bulunduğunu söyledi. Pleyer, Türkiye’nin bu konuda taahhütlerde bulunduğunu ancak bunları somut eyleme dönüştürmesi gerektiğini belirtti.
Pleyer devamla Türkiye ile ilgili şöyle konuştu:
“Üç ülke listeye ekleniyor. Bunlar Ürdün, Mali ve Türkiye. Hepsi, FATF’in eylem planında mutabık ve aktif olarak sistemlerinde tespit edilmiş olan stratejik noksanlıkları gidermeye çalışıyorlar. Türkiye konusunda birçok soru aldığımız için, daha fazla detay vereceğim. Türkiye ortak değerlendirmeye sahip. 2019’un sonlarına ait ülke değerlendirmesi. Rapor, Türkiye’nin kara para aklama ve terör finansmanıyla mücadeleye dair çabaları noktasında çok sayıda ciddi meseleyi irdeliyor. O zamandan beri FATF, Türkiye’nin bütün endişe uyandıran alanlarda, belirli ölçüde ilerleme kaydettiğini görüyor fakat, ciddi sorunlar bulunuyor. Bankacılık, altın ve değerli taş ticareti ve emlak gibi yüksek riskli sektörlerin denetimi bunların içinde..FATF, Türkiye’nin insan hakları örgütlerinin, hükümet destekli olmayan organizasyonlara yönelik kaygılarının da farkında. Türkiye IŞİD ve El Kaide gibi BM’nin terör örgütü olarak tanıdığı gruplara öncelik verip, riskleri de hesaba katarak terörizmin finanse edilmesine karşı yaptırım uygulamalıdır.”
Bakanlıktan açıklama
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücü tarafından gri listeye alınmasına ilişkin açıklama yaptı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, ”Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force – FATF) raporunda ülkemizin gri listeye alınması hak edilmeyen bir sonuç ortaya çıkarmıştır. Bundan sonraki süreçte, FATF ve ilgili tüm kurumlarla işbirliği içerisinde gerekli adımlar atılmaya devam edilecek ve ülkemizin hak etmediği bu listeden en kısa sürede çıkması sağlanacaktır” denildi.
Türkiye’nin düşen yükümlülükleri yerine getirdiği savunulan açıklamada atılan adımlar sıralandı: “Türkiye, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi malvarlığı dondurma kararlarını 24 saatten kısa bir sürede uygulamaya koymuş, iç dondurma mekanizması tesis etmiştir. Yükümlü gruplarına risk bazlı denetim uygulamış, yükümlülüklere uyum rehberleri hazırlamıştır. Tüzel kişiler için risk analizi çalışmasını tamamlamıştır. Gerçek faydalanıcılık sicilini kurmuştur. MASAK’ı yeniden yapılandırmıştır. Kara para aklama ve terörizmin finansmanı suçları için ihtisas mahkemeleri kurmuştur. UYAP’taki adli istatistik modülünü daha etkin hale getirmiştir. Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanında etkinliğin artırılmasına ilişkin Ulusal Strateji Belgesi’ni yürürlüğe almıştır.”
Gri liste nedir?
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Mayıs ayında yayınladığı bir rapora göre Mali Eylem Görev Gücü tarafından gri listeye alınan ülkelere sıcak para girişinde milli gelirin yüzde 3’üne denk gelen miktarda azalma meydana gelebiliyor. Gri liste, “kara para aklanmasının ve terör finansmanının engellenmesi konusunda stratejik hedefleri yerine getirmeyen ülkelerin özel olarak izlemeye alınması” anlamına geliyor.
Türkiye’nin gri listeye girmesi sermaye hareketlerinin üzerinde olumsuz etki yaratacağı belirtiliyor. Türk Lirası’nın gri listeye girmesi sonrası daha da değer kaybetmesi bekleniyor.
1989 yılında G-7 ülkeleri tarafından OECD bünyesinde kurulan FATF’in kendi sitesindeki tanıma göre, gri liste aslında kapsadığı ülkelerin artırılmış bir izlemeye tabi olmasını öngörüyor. FATF, gri listeye alınan bir ülkenin stratejik eksikliklerini belirlenen zamanda giderme taahhütünde bulunduğunu belirtiyor.
Gri listede yer alan 22 diğer ülke arasında Arnavutluk, Fas, Suriye, Güney Sudan ve Yemen yer alıyor.
