Hani klasik yaklaşımdır ya, “Size bir iyi, bir kötü haberim var, önce hangisini söyleyeyim” denir. Ben de öyle yapacağım ve genelde tercih edildiği gibi önce kötü haberi vereceğim.
Kötü haber şu:
Uzman doktor muayene ücretine bir ayda yüzde 89,83 oranınşda, yani neredeyse 90 zam geldi. Felaket! Bir ayda yüzde 90 zam mı olur demeyin, oldu bile, TÜİK’in resmi hesaplaması böyle.
İyi haber ise şu:
Bir aydaki yüzde 90’lık zamma bakıp karalar bağlamayın! Bu zamdan sonra uzman doktor muayene ücreti 65 lira 43 kuruş oldu. Hatta siz 100 lira verip üstü kalsın bile diyebilirsiniz!
İşin tadı kaçtı!
Uzman doktor muayene ücretine ilişkin komediyi geçen yıl birkaç kez yazdım. TÜİK bunun üzerine beşli kodu 06212 olan kalemin kapsamında yalnızca uzman doktor muayene ücretinin bulunmadığını belirterek tanımı “ayakta tedavi hizmetleri” olarak değiştirdi. Kapsamda da “muayene ücreti, muayene katkı payı vb.” yer alıyor denildi.
TÜİK’in bu değişikliğine rağmen peki ben niye ısrarla uzman doktor muayene ücreti tanımını kullanıyorum?
TÜİK 06212 kodunun tanımını “ayakta tedavi hizmetleri” olarak değiştirdi ve bu kodun açılımını o şekilde veriyor. İyi güzel de bu beşli kodun açılımında, yani devamında, yani yedili kod tanımında tek bir kalem var, o da “uzman doktor muayene ücreti” ve kodu da 0621201.
TÜİK’e göre 06212’nin tanımı “ayakta tedavi hizmetleri”, bu koddan oluşan tek detay olan 0621201’in tanımı “ayakta tedavi hizmetleri” değil de “uzman doktor muayene ücreti”.
Yani 06212’nin devamında 0621201’den başka örneğin 0621202 yok ki, hepsi hepsi uzman doktor muayene ücreti.
TÜİK 2025 yılı madde sepetinin yer aldığı listede 0621201’in karşısına yine “uzman doktor muayene ücreti” yazmış, bunu değiştirmeye gerek bile duymamış.
Dileyen “Tüketici Fiyat Endeksi Madde Sepeti Listesi’nin” 268’inci sırasında yer alan 0621201 kodlu kaleme bakabilir. Orada ayakta tedavi hizmeti mi yazıyor, uzman doktor muayene ücreti mi?
Herhalde umursamıyorlar!
TÜİK bu kalemin aslında hem bir dizi sağlık hizmetine dönük harcamanın ortalaması olduğunu belirtiyor, hem de madde sepeti listesinde hâlâ uzman doktor tanımını kullanıyor.
Sahi niye böyle yapıyorlar acaba?
Bilemem ama herhalde kamuoyundaki tepki umursanmıyor, daha da önemlisi kendilerine dönük güvensizlikten de rahatsızlık duyulmuyor.
65 lira!
Geçen yıl ilk olarak haziran ayı verilerini yazdığımda uzman doktor muayene ücreti 34 lira düzeyinde dikkate alınıyordu.
Lütfen dikkat; ben uzman doktor muayene ücreti 34 lira demedim, şimdi de 65 lira demiyorum. TÜİK’in bu fiyat üstünden hesaplama yaptığını ve ilgili kalemin endeksini buna göre oluşturduğunu ya da tersinden ifade edersek, ilgili kalemin endeksinden yola çıkıldığında bu tutarın bulunduğunu söylüyorum.
Bu tutarın hiçbir şekilde hayatın gerçekleriyle örtüşmediği ortada. TÜİK’in bu hesaplamayı nasıl yaptığını da basit bir örnekle daha önce de verdim.
Varsayalım 100 hasta var ve bunların 99’u hiç ücret ödemeden devlet hastanelerinden yararlandı, 1’i ise 6.500 lira ödeyerek özel bir muayenehanede muayene oldu. 100 hastanın cebinden çıkan para 6.500 lira, her bir hastanın ödemiş olduğu varsayılan tutar da ortalama 65 lira. Mantık üç aşağı beş yukarı bu.
O kalem detaylandırılmalıydı
Adı ister uzman doktor muayene ücreti olsun, ister ayakta tedavi hizmetleri. Ama tutar 65 lira ve anlamsız, komik, yapılan işin ciddiye alınmadığının tipik bir göstergesi. Bu durumun önüne geçmek hiç de zor değildi. TÜİK’in yapması gereken basit bir çalışma vardı.
06212 koduna alt kalemler eklenmeliydi.
0621201 mevcut haliyle korunabilir ve “uzman doktor muayene ücreti” olarak kalırdı.
Ama 06212’ye eklenmek kaydıyla örneğin 02, yani 0621202 özel hastane muayene katkı payı, 03 devlet hastanesinde muayene katkı payı olurdu ve istenildiği kadar ek yapılabilirdi.
5 bin, 6 bin liraları bulmuş özel doktor muayene ücreti de endekste yer alır, ağırlığı da ona göre belirlenirdi. Sonuçta 65 lira saçmalığının önüne geçilmiş olurdu.
