Türkiye’de polis başına 211, jandarma başına 92, doktor başına ise 498 kişi düşüyor. OECD ülkeleri arasında sağlıkta son sırada yer alan Türkiye, askeri alanda ise başı çekiyor.
Koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla birlikte Türkiye’de sağlık alanında yaşanan eksiklikler gün yüzüne çıktı. Türkiye, Dünya Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülkeleri arasında kişi başına düşen doktor ve hemşire oranında son sırada, asker ve polis oranında Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında başı çekiyor.
Resmi kaynaklardan yapılan açıklamalardan elde edilen verilere göre 2019 yılı sonu itibariyle Türkiye’de polis başına 211, jandarma başına 92 kişi düşüyor. Askeri alanda 36 OECD ülkesi arasında başı çeken Türkiye, doktor başına 498.2 ve hemşire başına ise 413,2 kişi ile son sırada yer alıyor. Türkiye, geçmişteki tüm bütçe paylaşımında olduğu gibi 2020 yılı bütçesinde de askeri harcamalar, sağlık harcamalarını ikiye katladı.
Sağlık ikiye katlandı
2020 yılı bütçesinden Sağlık Bakanlığı’nın 58 milyar 755 milyon 417 bin TL aktarılırken, Milli Savunma Bakanlığı’na 53 milyar 859 milyon 342 bin, Jandarma Genel Komutanlığı’na 22 milyar 968 milyon 117 bin, Emniyet Genel Müdürlüğü’ne 38 milyar 973 milyon 189 bin ödenek ayırdı. Askeri harcamaların sağlık harcamalarını ikiye katladığı gözlenirken Diyanet İşleri Bakanlığı ise 11 milyar 519 milyon 609 bin TL ödenekle birçok kurumu geride bıraktı.
36 ülke arasında son sırada
Türkiye, 2019 verilerine göre, 1000 kişi başına düşen doktor ve hemşire sayısında Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülkeleri arasında son sırada. OECD üyesi 36 ülke arasında milli gelire oranla en az sağlık harcaması yüzde 4.2’lik oranla Türkiye’de yapılıyor. ABD, milli gelirinin yüzde 16.9’una ulaşan sağlık harcamasıyla bu alanda ilk sırada yer alıyor.
OECD’nin sağlık raporuna göre, satın alma paritesiyle hesaplanan kişi başına 1227 dolarlık sağlık harcamasıyla Türkiye, bu alanda da son sırada bulunuyor. ABD ise 10 bin 586 dolarlık kişi başına harcamayla ilk sırada. 1000 kişi başına düşen doktor ve hemşire sayısında da Türkiye, sırasıyla 1.9 doktor ve 2.1 hemşire ile son sırada yer alıyor. 1000 kişi başına en çok doktor 6.1 ile Yunanistan’da, hemşire sayısında ise 17.7 ile Norveç ilk sırada.
Polis ve jandarmaya çalışıyor
CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır’ın, 2020 Yılı Bütçe Teklifi görüşmeleri sırasında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya Türkiye’de ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde yurttaş başına düşen polis sayısını sormasıyla tablonun boyutu ortaya çıktı..
Sındır’a yazılı olarak yanıt veren Soylu, yurttaş başına düşen polis oranının Türkiye’de AB ülkelerinden daha yüksek olduğunu kaydetti. Soylu’nun, “Ülkelerde bir polise düşen vatandaş sayısına dair uluslararası bir kriter bulunmamakla birlikte 2018 yılı itibariyle AB ülkeleri ortalaması 314’tür. 2018 yılı için ülkemizde bir polise düşen vatandaş sayısı 247 iken 2019 yılı günümüz itibariyle bu değer 211’e kadar düşmüştür” ifadeleri, karşılaştırmalı veriler neticesinde gerçekliği gözler önüne seriyor.
Yine Sındır’ın aktardığı verilere göre, 2018 yılında 121 olan jandarma başına kişi sayısı 2019’da 92’ye düştü.
Diyanet personel sayısı doktor sayısına yaklaştı
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de 164 bin doktor görev yaparken Diyanet İşleri Başkanlığı’nın personel sayısı ise, toplamında 130 bine yaklaştı. 2020 yılında 11,5 milyar ödenekle birçok bakanlığı geride bırakan Diyanet’in personel sayısı, 2006 yılından 2019 yılı sonuna kadar yüzde 59 arttı. Diyanet’in yıllara göre artan personel sayısı şöyle: “2006: 79 bin 870 – 2015: 117 bin 378 – 2016: 112 bin -2019: 127 bin
Doktor başına 498 kişi
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıkladığı verilere göre, 1 Ocak 2020 itibarıyla toplam 164 bin 594 doktor bulunuyor. Doktorların yüzde 61,4’ü Sağlık Bakanlığı’nda, yüzde 20,4’ü üniversitelerde, yüzde 18,2’si ise özel sektörde çalışıyor. Verilere göre, 101 bin 116 doktor, bakanlığa bağlı hastanelerde görev yapıyor. Türkiye’de bir doktor başına 498,2 kişi düşüyor. Bu sayının OECD ülkelerinde ortalama 341,3 oranında.
Hemşire başına düşen kişi sayısı 413
Yine Bakan Koca’nın aktardığı verilere göre, toplam hemşire sayısı 198 bin 465. Koca, hemşirelerin 132 bin 856’sının Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık kuruluşlarında, 31 bin 165’inin üniversite hastanelerinde, 34 bin 444’ünün ise özel sağlık kuruluşlarında mesleklerini icra ettiği kaydedildi.
Koca’nın aktardığına göre Türkiye’de 1 hemşire başına düşen kişi sayısının 413,2 iken, OECD ortalaması ise 102 olarak gerçekleşti. Türkiye, bu oranlarla OECD ülkeleri arasında son sırada yer alıyor.
Kaynak: MA
