Türkiye’nin önde gelen havayolu firmalarından Pegasus’ta çalışan 40 işçi sendikaya üye oldukları için pandemi döneminde yürürlükte olan işten çıkarma yasağının 1 Temmuz’da son bulmasının ardından işten çıkarılmıştı. İşten çıkarılan işçilere noter aracılığıyla gönderilen yazılarda, gerekçe olarak “performans düşüklüğü” gösterilmişti
2018 yılında sendikaya üye olduğu için askerlik dönüşünde işe kabul edilmeyen Hayrettin Özdemir ile Pegasus işçilerinin süren mücadelesini konuştuk.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
Merhaba, kısaca kendimden bahsedeyim. Ben Hayrettin Özdemir. Pegasus Hava Yolları’nda yer hizmetlerinin kuruluş tarihi olan 1 Haziran 2013 tarihinde Misafir Hizmetleri Memuru; halk dilinde bilinen adıyla Yolcu Hizmetleri Memuru olarak göreve başladım ve 5 yıla yakın görev yaptım. Vatani görevim olan zorunlu askerlik hizmetimi yerine getirmek için 2018 yılında işten ayrıldım. Çalıştığım dönemde anayasal hakkımı kullanarak sendikaya üye olduğum ve bu durum da işverence bir şekilde öğrenildiği için askerlik dönüşümde işe kabul edilmedim. 5 yıl boyunca herhangi bir düşük performans notu da aldığım olmadı, bilakis misafirlerden yazılı aldığım teşekkürler de var.
Pandemiyle birlikte Pegasus işçilerinin çalışma koşullarında nasıl değişiklikler oldu? Bunlar sendikal örgütlenmeyi nasıl etkiledi?
Pandemi sürecinden önce de işçilerin çalışma koşullarının çok iyi olduğunu
söyleyemeyeceğim. Pegasus’un insan onuruna yaraşır bir ücret politikası yoktu. Türlü bahanelerle zam almadan çalıştığımız 1 sene oldu. Neymiş şirket zarar etmiş, zarar ediyorsan kapat dükkanı git. Ama öyle bir durum söz konusu değil. Pandemi süreciyle birlikte de bildiğiniz üzere seyahat yasaklarıyla da beraber uçuşlarda azalma oldu. Şirket personellerini Kısa Çalışma Ödenekli izinlere ve ücretsiz izinlere çıkarıyordu bildiğim kadarıyla. İşten çıkarma yasağı biter bitmez de aralarından CEO’dan özel ıslak imzalı Teşekkür Belgesi alan 3 arkadaşım ve herhangi bir performans düşüklüğü de olmayan toplam 40 Pegasus işçisi arkadaşım haksız şekilde işten çıkartıldılar. İşten çıkarılanlar arasında özellikle 3 arkadaşım Serhat Han, Barış Turan, Yusuf İşcan pilotaj hatası sonrası pistten çıkan ve ölümle sonuçlanan uçak kazasında vardiyada görevdeydiler ve cansiperane bir şekilde uçaktaki yaralı yolculara yardım ederek tahliye olmalarını sağlamışlardı. Tahmin ediyorsunuzdur onların da işten çıkarılma sebepleri anayasal haklarını kullanarak Nakliyat-İş sendikasına üye olmaları.
Pegasus’ta sendikal örgütlenme nasıl başladı? Bize kısaca başlama sürecini anlatabilir misiniz?
Pegasus’taki sendikal örgütlenme daha önce de işçinin arkasında durmayan sarı bir sendika tarafından yapılmaya çalışılmıştı. Ama patron baskıları sonucu kendileri de patron yandaşı oldukları için işçilerin arkasında fazla durmadılar ve o sendikaya üye olan ortada kalan arkadaşlarımız da oldu. Esas örgütlenme taşımacılık iş kolunda ilgili bakanlık tarafından da yetkilendirilen DİSK’e bağlı Nakliyat-İş sendikasıyla başladı.
Pegasus’ta sendikal örgütlenme hangi birimleri ve kaç işçiyi kapsıyor?
Sendikal Örgütlenme bildiğim kadarıyla 6100 çalışanın tamamını ve tüm birimleri kapsıyor. Özellikle de uçuş, kabin ve yer hizmetlerinde çalışan işçi arkadaşlarımızı kapsıyor. Statükocu arkadaşlar da var mücadeleye destek vermeyen ama içleri rahat olsun onları da kapsıyor.
Sendikal örgütlenmeler başladıktan sonra çalışma koşullarında ne gibi değişiklikler oldu?
Sendikal örgütlenme başladıktan sonra özellikle zorba yöneticilerin baskıları ve mobbingleri arttı. İşçi arkadaşlarımın üzerinde sendikaya üye olmayın nankörlük etmeyin şeklinde mobbingler ve baskılar oldu. Bildiğim kadarıyla insan onuruna yakışmayan 03:00-14:00 saat aralığında çalışma şeklinde bir gece vardiyası koyuldu. Sendikal örgütlenme süreci başladıktan ve ciddi bir sayıya ulaştıktan sonra, çalışanlara genel müdür tarafından algı yaratma, şirin görünme amaçlı birkaç mail atıldığını; insan onuruna yaraşmayan ücretlerinde kısa zamanda 2 defa maaş artımına gittiği duyumunu aldım ki bu arttırımaya rağmen hala insan onuruna yakışmayan ücretlerle işçi arkadaşlarım çalışmaya devam etmekte. Tam bir emekçi, işçi düşmanı faşist, zorba zihniyete sahip yöneticiler yüzünden işçi arkadaşlarımızın sorunları üst yönetime özellikle sn. Ali Sabancı Bey’e iletilmediğini düşünüyorum. Bu da kurumun imajını zedeleyerek yönetici baskısıyla istifa ettirilip işten ayrılan işçilerin Pegasus gibi bir havayolunun çalışmak isteyen adaylara tavsiye etmemelerine, kötülemelerine sebep oluyor. Dediğim gibi bu durumun yaşanmasındaki baş sorumlular özellikle yer işletme departmanındaki üst yöneticiler.
Diğer havayolu şirketlerinde çalışan işçilerle bir temasınız var mı? Onların sizin direnişinize bakışı nasıl?
Diğer havayolu şirketlerinde çalışan işçi arkadaşlarımız, emekçi kardeşlerimiz ile birebir bir temasımız olmadı ama onlarında statükocular dışında büyük çoğunluğu bu onurlu direniş
mücadelemizi gönülden destekliyor.
İşten atılan işçiler ve devam eden sendikal örgütlenmeye dair nasıl bir mücadele hattınız var?
Daha önce de sarı sendikalar tarafından örgütlenme çalışması olmuştu fakat yaşanan sorunlarda ve işten çıkarmalarda ismini vermek istemediğim sarı sendika yetkilileri işçi
arkadaşlarımızın sorunlarıyla ilgilenmedi, arkasında durmadı ve ortada bıraktılar. Şimdi ise
DİSK’e bağlı Nakliyat İş Sendikasıyla gayet kararlı ve güçlü bir mücadele hattı oluşmuş durumda. Özellikle Genel Başkanımız Ali Rıza KÜÇÜKOSMANOĞLU ve Genel Sekreterimiz Erdal KOPAL Bey ve diğer tüm sendika yöneticileri sendikalı olsun olmasın işten çıkartılan bütün işçilerin sorunlarıyla ilgilenmekte gerekli tüm desteği vermekte ve yasal süreçlerle ilgili olarak sendika avukatları aracılığıyla mağduriyet yaşamamaları adına cansiperane mücadele etmekte ve gerekli tüm desteği işçi arkadaşlarımıza vermektedirler.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Buradan çalışan tüm işçi emekçi kardeşlerimi anayasal haklarını kullanarak Nakliyat İş sendikası çatısı altında birleşmeye örgütlenmeye çağırıyorum. Emin olsunlar insan onuruna yaraşır ücretlerle ve çalışma saatleriyle çalışmalarına devam edecekler ve bakmakla yükümlü oldukları yakınlarına daha insan onuruna yakışır bir gelecek sunma imkanına sahip olacaklardır. Ayrıca tecrübelerinden faydalandığımız ve bizden bilgi birikimini, tavsiyelerini esirgemeyen Hava İş sendikası eski şube başkanı işçi emekçi dostu sn. Sezgin Uzgun Başkanıma selamlarımı ve teşekkürlerimi; davaya inanan dayanışma içerisinde olan tüm arkadaşlarım adına iletiyor ve kendisini en kalbi duygularımla selamlıyorum.
