Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Fransa’nın AFP haber ajansına verdiği röportajda, Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerine de değindi. Paşinyan, devam eden barış görüşmesi ve müzakerelere işaret ederek, iki ülkenin barış anlaşması konusunda mutabakata varamaması halinde yeni bir savaşın ‘çok muhtemel’ olduğunu belirtti.
Reuters’ın aktardığına göre, Ermenistan Başbakanı Paşinyan, “Barış anlaşması imzalanmadığı ve böyle bir anlaşma iki ülkenin meclisleri tarafından onaylanmadığı sürece elbette (Azerbaycan’la yeni) bir savaş çok muhtemel” diye konuştu.
İki lider, brüksel’de bir araya gelmişti
Son olarak, Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’la Belçika’nın başkenti Brüksel’de 16 Temmuz’da üçlü bir toplantı yapmış, görüşmenin ardından açıklamalarda bulunmuştu. Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki müzakerelerin en kapsamlı ve etkin aşamalarından birinden geçiyoruz” diyen Michel, liderleri barış sürecine olan güçlü bağlılıklarından dolayı takdir ettiğini ve normalleşme yolunda kararlı ve geri dönülmez ilerleme sağlamak için daha fazla cesur adımlar atmaya teşvik ettiğini söylemişti.
Michel, toplantıda, Dağlık Karabağ’daki Ermeni nüfusu ve Laçin Koridoru çevresindeki durumu ele aldıklarını dile getirerek, “Mevcut durum açıkça sürdürülebilir değil ve kimsenin çıkarına değil. Durumu normale döndürmeye yardımcı olacak olası somut adımları da tartıştık. Laçin Koridoru’nun açılması gerektiğini vurguladım” demişti.
Moskova’da üçlü görüşme
Daha önce Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, Rusya’nın başkenti Moskova’daki üçlü görüşmede barış anlaşmasını ele almıştı.
Toplantının basına açık kısmında konuşan Lavrov, Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan liderlerinin yaptığı anlaşmaların uygulanmasının önemine işaret ederek “Bu anlaşmalara alternatif anlaşmaların bulunmadığı kanaatindeyiz” demişti.
“Anlaşma metni konunusunda mutabık kalmak gerekiyor”
Güney Kafkasya bölgesinde istikrar ve barışın sağlanmasından yana olduklarını dile getiren Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, “Bu, Rus çıkarları ile doğrudan bağlantılıdır. Durumun istikrara kavuşturulmasına ilişkin kararların uygulanması için her türlü çabayı göstereceğiz. Söz konusu bölgede bulunmakla ilgili olan diğer tüm ülkelerin bu kararlara saygı göstereceğini umuyorum” açıklamasında bulunmuştu.
Lavrov, “Karabağ’da ve sınırda durumun istikrara kavuşturulması, insani sorunların çözülmesi, ekonomi ve ulaşım üzerindeki engellerin kaldırılması ve üzerinde çalıştığınız barış anlaşmasının metni konusunda mutabık kalınması gerekiyor” demişti.
“Tüm bu yollar birbirini tamamlıyor”
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Bayramov da konuya ilişkin olarak, “Azerbaycan ve Ermenistan arasında savaş sonrası durumun iyileştirilmesi ile ilgili süreçten yanayız. Bu süreç çeşitli yollardan oluşuyor. Biz de bu yollardaki tüm çalışmaların aynı anda yürütülmesinden yanayız. Tüm bu yollar birbirini tamamlıyor” ifadelerini kullanmıştı.
Müzakere sürecinde duraklamanın gözlemlendiğini de belirten Bayramov, bugünkü görüşmelerin verimli olacağını umduğunu belirterek “Ermenistan heyetiyle barış anlaşmasına ilişkin konuların alınması için güzel bir imkan var” demişti.
“Anlaşmanın bazı maddeleri üzerinde ilerleme kaydedildi”
Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan ise Azerbaycan ile ilişkilerin iyileştirilmesi sürecine ilişkin olarak yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının bazı maddeleri üzerinde ilerleme kaydedildi. Ayrıca diğer konularda, özellikle de ulaşım koridorlarının açılması, Almatı Anlaşması doğrultusunda sınırların belirlenmesi süreci ile ilgili de anlayışın sağlandığı yönünde işaretler var” bilgisini paylaşmıştı.
İleride gerilimin artmasına izin verilmemesi gerektiğini belirten Mirzoyan, Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan liderlerinin yaptığı üçlü anlaşmalara bağlı kaldıklarını belirtmişti.
Üçlü görüşme öncesi, Lavrov, Azerbaycan ve Ermenistan bakanlarıyla ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdi. Üçlü görüşmenin ardından da Azerbaycan ile Ermenistan bakanları ikili görüşme yapacak.
Azerbaycan Laçin Koridoru’nu kapatmıştı
Azerbaycan’ın Kızılhaç’a ait araçlarla kaçak eşya taşındığı gerekçesiyle Laçin Koridoru’nu geçici olarak kapatma kararı nedeniyle 17 Temmuz’da Dağlık Karabağ’da protesto gösterisi düzenlenmişti.
Azerbaycan’ın yardım kuruluşu Kızılhaç’a ait araçlarla Ermenistan’dan Dağlık Karabağ’a kaçak eşya taşındığı gerekçesiyle, Ermenistan’ı Dağlık Karabağ’a bağlayan Laçin Koridoru’nu geçici olarak kapatma kararı Ermeniler tarafından protesto edildi. Fransız Haber Ajansı (AFP) muhabirinin aktardığına göre, Dağlık Karabağ’ın en büyük kenti Hankendi’de (Stepanakert) toplanan 6 bin kişi, hayati öneme sahip koridorun kapatılmasının insani bir krize yol açacağı uyarısında bulunarak açılmasını talep etmişti.
Dağlık Karabağ’daki ayrılıkçı yönetim de perşembe günü yaptığı açıklamada, bölgeyi Ermenistan’a bağlayan koridorun açılmasını istedi. Açıklamada, aksi takdirde ‘birkaç gün içinde geri dönüşü mümkün olmayan sonuçlarla karşılaşılabileceği’ uyarısında bulunulmuştu.
Azerbaycan’dan Kızılhaç’a tepki
Azerbaycan Devlet Sınır Hizmeti’nden salı günü yapılan açıklamada, Kızılhaç örgütüne ait araçlarla Ermenistan’dan Dağlık Karabağ’a cep telefonu gibi kaçak eşya taşındığı, bu nedenle sınırın geçici olarak kapatıldığı duyurulmuştu. Açıklamada, Kızılhaç’ın kaçak eşya taşınmasını engellemek için ‘gerekli adımları atmadığı’ da öne sürülmüştü. Uluslararası Kızılhaç örgütü ise söz konusu iddiaları reddetmişti.
Azerbaycan, Ermenistan’la Dağlık Karabağ arasındaki tek karayolu bağlantısı olan Laçin Koridoru başlangıcındaki sınır kontrollerine nisan ayında başlamıştı. Uluslararası Kızılhaç Komitesi haziran ayında yaptığı açıklamada, Dağlık Karabağ’da Ermenilerin yaşadığı bölgelere yardım taşıyan konvoyların geçişinin Azerbaycan tarafından engellendiğini duyurmuştu. Bölgede yaşayan Ermeniler özellikle gıda ve ilaç konusunda sıkıntı yaşadığını belirtmişti.
Azerbaycan ile Ermenistan arasında 2020 yılında Dağlık Karabağ bölgesi nedeniyle yaşanan savaşta 6 bin 500’ten fazla insan hayatını kaybetti. Azerbaycan, Ermenistan’ı yenilgiye uğratarak Dağlık Karabağ’ın geniş kesimlerinde kontrolü yeniden ele geçirmişti. Savaşın ardından iki ülke taraf Rusya’nın arabuluculuğunda ateşkes anlaşması imzalamıştı. Anlaşma, Azerbaycan’ın koridordan güvenli geçişleri güvence altına almasını da içeriyor.
