Deri Tekstil Kundura İşçileri Derneğinin “Pandemide mülteci işçi olmak” raporuna göre pandemi döneminde mülteciler aileleriyle birlikte yok sayıldı
Deri Tekstil Kundura İşçileri Derneği, “Pandemide mülteci işçi olmak” raporunu yayımladı. Koronavirüs salgınının en çok toplumun yoksul kesimlerini etkilediğini ve bu kesimlerin başında mültecilerin ve göçmenlerin geldiğini ifade eden Deri Tekstil Kundura İşçileri “Mülteci işçiler ya vatandaş olamadıkları için ya da kayıt dışı çalıştırıldıkları için pandeminin etkilerini azaltmak için verilen desteklerden yararlanamadı. Pandemi döneminde mülteci işçiler aileleri ile birlikte yok sayıldı” dedi.
“Pandemi döneminde mülteciler aileleriyle birlikte yok sayıldı”
Deri Tekstil Kundura işçileri Derneği AB Sivil Düşün Programı’nın desteği ile hazırladığı “pandemide mülteci işçi olmak” raporunu yayımladı.
Mülteci işçilerin salgından nasıl etkilendiğini ayrıntılı raporlaştırabilmek için İzmir’de farklı işkollarında çalışan mülteci işçilerle ile anket çalışması yaptıkları belirtilen açıklamada mülteci işçilere, pandemi sürecinde çalışma durumlarına, gelirlerine, desteklere erişip erişemediğine ilişkin sorular sordukları ifade edildi. Çalışma için ise Konak, Karabağlar, Bornova ve Buca ilçelerinde yaşayan 100 mülteci işçi ile hem yüz yüze hem de telefonla görüşmeler yapılırken rapora 6 işçi ile yapılan görüşmelerden de alıntılar yer aldı.
“100 işçiden 95’i kayıt dışı çalıştırılıyor”
Salgının ekonomiye etkisinden dolayı Türkiye genelinde binlerce işyerinin üretime ara vermek zorunda kaldığı, bunların başında da mülteci ve göçmen işçilerin yoğun olarak çalıştığı tekstil, kundura, sanayi atölyeleri ve inşaat gibi sektörlerin de yer aldığı belirtilen açıklamada bu süreçte yüz binlerce mültecinin çalışamadığı, ailesinin ve evinin ihtiyaçlarını karşılayamadığı ifade edildi.
Raporda çözüm önerilerine sunan Deri Tekstil Kundura İşçileri Derneği rapordan kesitleri açıklamasında şu şekilde kaydetti:
Anket için görüştüğümüz işçilerin, 37’si tektil ve kundura atölyelerinde, 13’ü sanayi atölyelerinde, 15’i fabrikalarda, 8’i hizmet sektöründe, 6’si geri dönüştürebilir atık toplamada ve 21’i inşaatlarda çalışıyordu. İşçilerin büyük bir kısmı Suriyeli uyruklu mülteci olmakla beraber, Afganistanlı, İranlı ve Afrikalı işçilerle de görüşme yapıldı. Görüştüğümüz 100 işçiden sadece 5 işçi kayıtlı çalıştırılırken geriye kalan 95 işçi kayıt dışı çalıştırılıyordu. Kayıtlı işçilerin tamamı fabrikalarda çalışıyordu. Kayıtlı işçilerin tamamı erkek işçi idi.
Anket için görüştüğümüz mülteci işçilerin 83’ü salgının Türkiye’de etkisini gösterdiği Mart ayında işsiz kaldığını ya da ücretsiz izne gönderildiğini, 8’i çalışmaya devam ettiğini, 9’u ise kısmi zamanlı çalışmaya devam ettiğini dile getirdi. Pandemi sürecinde işsiz kalan 83 mülteci işçinin 71’i mart ayından itibaren 6 aydır çalışmadığını, 8’i 5 ay boyunca çalışamadığını 4’ü ise 4 ay boyunca çalışamadığını dile getirdi.
100 mülteci işçinin sadece 4’ü pandemi sürecinde gelirinin azalmadığını cevabını, 13 işçi ise azaldığını belirtti. 83 mülteci işçi ise gelirinin tamamen kesildiğini dile getirdi. Pandemi döneminde çalışmaya devam eden 8 işçinin 4’ünün de gelirinde azalma oldu. Tam zamanlı ya da kısmi zamanlı çalışan işçilerin de gelirleri azaldı.
100 işçiden sadece 23’ü pandemi döneminde yerel yönetimlerden ya da insani yardım dağıtan derneklerden gelen gıda ve hijyen paketlerinden yararlandıkları cevabını verdi. Mülteci işçilerin 83’ü pandemi sürecinde kira ödemelerinde sorun yaşadığını 91’i gıda ihtiyaçların gidermekte sorun yaşadığını, 77 ise fatura ödemelerinin etkilendiğinin cevabını verdi.
“6 aylık çalışma ödeneklerinden kayıtsız mülteci işçiler faydalanmalı”
Raporda Deri Tekstil Kundura İşçileri Derneği’nin sunduğu çözüm önerileri ise şöyle:
- Mülteci ve göçmen işçilerin sosyal güvenlik kaydı işlemleri kolaylaştırılmalı ve işveren tarafından başvuru yapılmadığı durumda mülteci ve göçmen işçinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurusu yeterli olmalıdır.
- Pandeminin etkilerinin azaltmak için hükümetin hayata geçirdiği sosyal destek uygulamaları mültecileri de kapsamalıdır.
- Pandemi döneminde mülteci işçilerin yaşadığı kayıpların giderilmesi için hükümetin 6 aylık çalışma ödeneklerinden kayıtsız mülteci işçiler de geriye dönük faydalanmalıdır.
- Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Pandemi Sosyal Destek Programı kapsamında dağıttığı biner liralık sosyal yardımdan mülteci aileler de faydalanabilmeli.
- Temel gıda, dezenfektan ve maske ihtiyaçları karşılanmalıdır
- Yerel yönetimler, Belediyeler Kanunu’nun 13. maddesinde yer alan hemşehrilik hukuku uyarınca yapacakları sosyal yardımları mültecileri de dahil etmelidir.
