Türkiye, Bulgaristan ve Romanya Karadeniz’de mayın temizlemek için “Üçlü Girişim” mutabakatına imza attı. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, “şartlar oluştuğunda” kıyıdaş olmayan ülkelerin de katkıda bulunabileceğini açıkladı. NATO’nun düşünce kuruluşu Atlantic Council’in Karadeniz raporunda ise Ukrayna’da çatışmaların donmaması ve ABD koalisyonu önerileri bulunuyor.
Türkiye, Romanya ve Bulgaristan “Üçlü Girişim” kapsamında Karadeniz Mayın Karşı Tedbirleri (MCM Black Sea) Görev Grubu Mutabakatı imzalandı. İstanbul’daki imza töreni Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Romanya Savunma Bakanı Angel Tilvar ve Bulgaristan Savunma Bakan Yardımcısı Atanas Zapryanov’un katılımıyla gerçekleştirildi.
Yılda en az iki defa toplantı yapılacak
Üç kıyıdaş NATO müttefiki ülkenin yaptığı anlaşmada Karadeniz’in tekrar güvenli bir bölge haline getirilmesinin hedeflendiği belirtildi. Tarafların deniz kuvvetleri komutanlarının katılımıyla bir komite oluşturulması ve yılda en az iki defa toplantı yapmasının planlandığı anlaşmaya göre inisiyatif komutasının altı aylık periyotlarla dönüşümlü yürütülmesi planlanıyor. İmzalanan muhtıra her üç ülkenin iç hukuk prosedüründen geçtikten sonra aktif hale gelecek.
“Şartlar oluştuğunda başka ülkeler katılabilecek”
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni dikkatle sorumlu ve tarafsız bir biçimde uyguladıklarını ifade ederek, bundan sonra da tüm devletlerden aynı hassasiyeti beklediklerini söyledi. İmzaladıkları bu mutabakata göre organizasyon yapısı içerisinde üç ülkenin Deniz Kuvvetleri Komutanlarından oluşan bir komitenin bulunacağını belirten Güler, “Kıyıdaş olmayan müttefiklerimizin bu inisiyatife muhtemel katkı beklentilerini değerli bulmaktayız. Ancak bu inisiyatif sadece üç kıyıdaş müttefik ülke gemilerine açık olacaktır; diğerlerinin mutabık kalınan ve belli alanlardaki katkıları zaman içinde şartlar oluştuğunda mümkün olacaktır” diye konuştu.
Karadeniz’e ABD koalisyonu planı
Ancak üç NATO müttefikinin Karadeniz’de mayın temizleme anlaşması, ABD ve İngiltere’nin bölgeye müdahale tartışmalarını da beraberinde getirdi. Türkiye’nin İngiltere’nin Ukrayna’ya hibe ettiği savunma gemisinin de Karadeniz’e sokabileceği iddiaları gündeme gelmişti.
Öte yandan CGTN Türk Haber Koordinatörü Erkin Öncan, NATO ilişkili düşünce kuruluşu Atlantic Council’in Scowcroft Strateji ve Güvenlik Merkezi tarafından yayımlanan bir raporuna dikkat çekti. “Karadeniz için güvenlik stratejisi” başlıklı raporda, Rusya-Ukrayna savaşı bağlamında ABD’nin Karadeniz’deki çıkarlarına dikkat çekiliyor. Raporda, “Ukrayna’daki çatışmanın donmuş bir çatışmaya dönüşmesine izin verilmesi ticaretin aksamasını ve daha fazla Rus askeri saldırganlığı tehdidini teşvik edeceği” ifade ediliyor. Ayrıca Erdoğan’ın iktidarda kaldığı sürece Rusya ile Batı arasında denge kurmaya çalışacağı uyarısında bulunan raporda, Karadeniz kıyıdaşı ülkelerin Rusya’dan enerji alanında bağımsızlaşması ve bugüne kadar uygulanan ittifak modellerinin işe yaramaması durumunda ABD liderliğinde bir koalisyon önerisinde de bulunuyor.
