Parmak okutarak işe giriş yapıyorlar, bir dakika da olsa geç kalındığında maaştan kesiliyor, bir an bile nefes almaya izin yok, bazen haftada yedi gün mesai, üstelik bayram ve resmi tatil izni de yok… İngiltere’de McDonald’s işçileri ülke genelinde greve çıkarken, Türkiye’de bir McDonald’s işçilerinin çalışma koşulları çok ağır.
İşçiler saat başı ücretin 10 sterline çıkarılması, sendika üyeliği hakkı tanınması ve “sıfır saat sözleşmesi” adı verilen sözleşme türünün yürürlükten kaldırılması olmak üzere üç temel taleple eyleme çıkarken, biz de Türkiye’deki bir McDonald’s emekçisiyle çalışma koşullarını konuştuk
PARMAK SİSTEMİYLE KESİNTİ…
“Çalışma koşullarına dayanamadım aslında” diyerek sözlerine başlayan E., İstanbul’da çalıştığı bir şubede yedi ay çalıştığını, sonrasında işten ayrıldığını belirtiyor.
Günde sekiz saat çalıştıklarını belirten E., parmak sistemiyle işe giriş-çıkış yaptıklarını belirtirken, işe geç gelinen her bir dakikanın ay sonu toplanıp maaştan kesildiğini ifade ediyor.
“Aldığımız maaş öyle çok yüksekmiş gibi bir de kesinti yapılıyor. Asgari ücretten maaş alıyoruz, onu da buldukları her fırsatta kesiyorlar” diyen E., “Sizden robot gibi sürekli kesintisiz ve mümkünse nefes almadan çalışmanız bekleniyor. Uzun süre çalışanlar şef olarak görev yapıyor ve bu isimler de bir an bile olsun işçileri düşünmüyor. Düşündükleri tek şey daha fazla hız ve daha fazla para kazanmak” diye konuştu.
Temizlik ve hijyen konusunda kendi çalıştığı şubede sorun olmadığını aktaran E., “Ancak bazı şubelerde iki günde bir yağ değişimi yapılırken, bazı yerlerde çok daha uzun süre yağ değişimi yapılmıyor. Bu da sağlık açısından tehlikeler doğurabiliyor” dedi.
Çalışma koşullarının ağırlığı, emeğinin karşılığını alamama ve kötü muamele dolayısıyla işten ayrıldığını belirten E., kendisi gibi birçok işçinin benzer şekilden işten bir süre çalıştıktan sonra çıkmak zorunda kaldığını belirtiyor
Hâlâ McDonald’s’ta çalışan birçok arkadaşı bulunduğunu, kimisinin öğrencilik, kimisinin başka iş bulamam endişesiyle ayrılamadığını belirten E., “McDonald’s hiç de dışarıdan göründüğü gibi bir yer değil. İçeride nasıl bir sömürünün, zor çalışma koşullarının olduğunu orada çalışan işçi arkadaşlar en iyi şekilde biliyor” dedi.
Son bayramla birlikte fazlasıyla gündem olan 10 günlük tatil, McDonald’s çalışanları için bir hayal… Resmi tatil ve bayram günlerinde de çalışmaya devam ettiklerini belirten E., tek dertleri daha çok para kazanmak, işçilerin sağlığını, dinlemesini düşünmüyorlar haliyle. Mesela haftada bir gün iznimiz var ama bazen yoğunluğu gerekçe gösterip o gün bile bizi işe çağırabiliyorlar” ifadelerini kullandı.
İngiltere’deki McDonald’s işçilerinin grevinin çok değerli olduğunu belirten E., “Türkiye’de de daha iyi koşullar için tek yapılması gereken şey aslında bu. Biz haklarımızı istemez, yorulduğumuzda çıkarsak bu çalışma biçimi değişmeyecek. Yeni gelen birilerini, sömürecek birilerini mutlaka buluyorlar. O yüzden birlikte hareket etmeli ve biz de mücadele etmeliyiz” diyor.
