TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeleri süren, maden ve enerji şirketlerine denetimsizlik getirmesi amaçlanan torba yasanın 6. maddesi geri çekildi. Yaşam savunucuları ise torba yasanın tümden geri çekilmesi için mücadeleye devam ediyor.
TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen “Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” maden ve enerji şirketlerine sınırsız imtiyaz ve denetimsizlik getireceği için eleştiri ve eylemlere konu olurken, teklifin öne çıkan maddelerinden 6. madde geri çekildi.
Genel Kurul görüşmeleri esnasında Twitter hesabından canlı yayın yapan HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu maddenin geri çekileceği haberini duyurdu.
Teklif metninden çıkarılan 6. maddede şu değişiklikler yer alıyordu:
“Ruhsat ve ham madde üretim izni sahası içinde; jeolojik, hidrojeolojik, topoğrafik yapının uygun olmaması veya özel mülkiyet izinlerinin alınamaması ve benzeri nedenlerden dolayı ruhsat sahasının dışında madencilik faaliyetleri ile ilgili geçici tesislerin kurulması talep edilebilecek. Geçici tesislerin kurulacağı beyan edilen alternatif alanda yürürlükte bulunan maden ruhsatının faaliyetlerine engel olunmaması esas olacak.
Talebin uygun bulunması halinde geçici tesis kurma izni verilecek. Ruhsat veya ham madde üretim izni sahası dışında geçici tesis kurulması uygun bulunan alanın izne tabi alan olması halinde, ilgili olduğu kanun hükümlerine göre gerekli izinlerin alınması zorunlu olacak. Tesis kurulacak alanda yürürlükte ruhsat sahası bulunması ve bu alanda maden rezervinin olmadığının tespit edilmesi halinde bu alan yürürlükteki ruhsattan taksir edilerek tesis sahibinin ruhsat veya ham madde üretim izni alanı ile alan sınırlaması aranmaksızın birleştirilecek.”
“Rant sistemi pervasızca işletiliyor”
Teklifin görüşmeleri esnasında konuşan HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, torba yasayı hazırlayanların şirketlere söz verdiğini belirterek, “Doğaya ve insana dair bir saldırı var. Zaten maden sahaları bulundukları alanı tümüyle yaşanmaz hale getiriyor. Siz, bu yetmezmiş gibi 6. maddede ruhsat sahası dışında tesis kurma hakkı getiriyorsunuz. Siz bir ev yapmışsınız fakat otoparka yer bulamamışsınız, otoparkı da bir başkasının evinin altına yapacaksınız. Bu, tam olarak bu anlama geliyor. Buna izin verme şansınız var mı? Hayır, yok. Peki, bu şirketlere hangi taahhütleri verdiniz, hangi sözleri verdiniz de böyle bir yetkiyi bu şirketlere veriyorsunuz? Bu şirketlerle nasıl bir anlaşma yaptınız? Bu şirketler nasıl bir sistem içerisinde kendilerini konumlandırmışlar da bu rant sistemi böylesine pervasızca işletilebiliyor?” ifadelerini kullandı.
“Türkiye’yi delik deşik etmek isteyen bir hükümet memleketi yönetiyor”
CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç ise Türkiye’nin her tarafına maden ruhsatı verildiğini vurguladı ve “Türkiye’yi delik deşik etmek isteyen bir hükümet memleketi yönetiyor. Bu kanun teklifinde siyanür var. 6. madde, altın madeni işi yapanların siyanür havuzlarını daha rahat kurabilmesi için teklif ediliyor. Siyanür sever bir hükümet, siyanür sever bir AKP var. Bu 6. maddeyi geri çekin, yanlış yapıyorsunuz” dedi.
Kabul edilen maddelere göre, maden arama ve işletme ruhsatlarının verilmesi, birleştirilmesi, sürelerinin uzatılması, devir ve intikalleri ile çevreyle uyum bedeli iadelerine ilişkin müracaatlar dışında, vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluğu kaldırılacak.
Maden Kanunu’na göre ruhsat bedelinin tamamının ocak ayının sonuna kadar yatırılmaması halinde, her ay için ayrı ayrı yüzde 4 gecikme zammı uygulanacak ve bu rakamın haziran sonuna kadar ruhsat bedeli olarak yatırılması zorunlu olacak. Aksi halde ruhsat iptal edilecek.
Ruhsatların süre uzatım taleplerinde ruhsat süresinin bitiş tarihinden en geç 12 ay öncesinde talepte bulunma şartı getiriliyor. Bu yükümlülüğe uymayan ruhsat sahiplerine 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve ruhsat süresinin bitiş tarihinden en geç 6 ay öncesine kadar da belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen ruhsat sahiplerinin talepleri reddedilerek ruhsatları süre sonunda iptal edilecek ve ilgili saha ihale yolu ile ruhsatlandırılacak.
Rödövans sözleşmesiyle çalışılan ruhsat sahalarında, devralanın kurulu işletme kapasitesi veya şerh edilen sözleşmedeki kapasiteyi aşmayacağı yönünde vereceği taahhüde istinaden, ilgili alan için tanınan tüm muafiyetler ve madencilik faaliyetleri kapsamında alınan bütün izinler devredilen ruhsatlarda da aynen korunacak.
Maden Kanunu kapsamında işletme izni veya Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü izni verilmiş rödovans sözleşmesi olmaksızın işletme izni alanı dışındaki mücavir sahalara yirmi metreye kadar taşmalar hariç olmak üzere, maden ocağı açılması, maden üretilmesi veya faaliyetleri durdurulmuş maden sahalarında üretim faaliyetlerinin durdurulmasına sebep olan durumların düzeltilmesi veya işletme güvenliğine yönelik faaliyetlerin dışında üretim faaliyetinde bulunulması fiillerini işleyenlere üç yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilecek.
Birleşim yarın (19 Aralık Perşembe) saat 14.00’de toplanmak üzere kapatıldı.
