Doğu Afrika ülkesi Kenya’da, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılan anlaşma uyarınca getirilmek istenen ek vergilere karşı protestolar sürüyor. Bütçe açığını ve devlet borçlarını azaltılmayı amaçlayan ancak bunun, halktan alınacak 2.7 milyar dolarlık ek vergi ile yapılmasını öngören yasa tasarısına karşı dün ülke çapında on binlerce kişi sokağa döküldü.
Ekmekten yağa kadar birçok kalemde vergi
İlk açıklandığında ekmekten yağa kadar birçok kalemde vergi öngören tasarının dün parlamentoda görüşüldüğü sırasında, ülkenin 47 bölgesinin 19’unda protestolar düzenlendi. Uluslararası Af Örgütü ile Kenya Tıp Birliği’nin açıklamasına göre, ülke çapında en az 200 protestocu yaralandı, 100’den fazla kişi gözaltına alındı. Yaralılardan bazılarının durumunun ağır olduğu belirtildi.
Protestocuların hedefinde, iki yıl önce yoksulların yaşam koşullarını düzeltme vaadiyle seçilen ancak dış borçlanmaya bağımlılığın azaltılması gerekçesiyle vergi artışlarına onay veren Devlet Başkanı William Ruto vardı. Nairobi’nin yanı sıra Nyeri, Nakuru, Eldoret, Isiolo, Mombasa ve Kisumu’da düzenlenen eylemlerde, milletvekillerinden yasadan vazgeçmeleri istenirken “Ekonomik diktatörlüğe hayır diyoruz” yazılı pankartlar taşınıp “Ruto gitmeli” sloganları atıldı.
Gerçek mermi kullanımı: En az bir kişi hayatını kaybetti
Birçok kentteki eylem barışçıl şekilde sonlandı. Ancak başkent Nairobi’de polis, büyük çoğunluğu gençlerden oluşan protestocuları Ruto’nun ofisinin yakınında göz yaşartıcı gaz ve mor renkli tazyikli su ile dağıtmaya çalıştı. Beş insan hakları örgütünün açıklamasında, eylemcilere karşı gerçek mermilerin de kullanılmış olabileceği, protesto noktalarında boş kovanlar bulunduğu belirtildi. Daily Nation gazetesi, başkentte en az bir eylemcinin bu şekilde öldürüldüğünü ileri sürdü.
Kenya hükümeti, bir süredir devam eden protestolar nedeniyle vergi paketinin bazı maddelerinden geçen hafta geri adım atmıştı. Geri çekilen maddeler arasında, ekmek için önerilen yüzde 16’lık katma değer vergisi (KDV), döviz işlemleri ve mali hizmetlere yönelik vergiler ve yüzde 2,5’lik motorlu taşıtlar vergisi gibi öneriler vardı.
Ancak protestocular, zaten ay sonunu getirmekte zorlanan halkın yaşam maliyetini ciddi oranda artıracağı için vergi tasarısından tamamen vazgeçilmesini istiyor. IMF ise ülkenin bütçe açığını ve borçlanma oranını azaltması için gelirlerini artırması gerektiği yönünde baskıda bulunuyor.
Kenyalı milletvekilleri kitlesel eylemlere rağmen dünkü parlamento oturumunda, yasanın tartışmalı maddeleri dışında kalan kısmını kabul etti. Bir sonraki oturum ise salı günü yapılacak.
