Kamuda 6.5 milyon emekçi ve emekliyi ilgilendiren 6. dönem toplu sözleşme görüşmeleri bugün başlıyor. Son 2 yılda büyük ekonomik kayıp yaşayan emekçiler insanca yaşayacak bir gelir istiyor
Türkiye’de asgari ücret görüşmelerinin ardından gelen ve devlet ile konfederasyonlar arasında yapılan en büyük toplu pazarlık süreci bugün başlıyor. Sözleşme, 3.5 milyon kamu emekçisinin sosyal ve mali haklarını, 2 milyon emekli memurun 2 yıllık zam oranlarını ve 1 milyonun üzerinde kamu işçisinin 2 yıllık mali haklarını doğrudan etkileyecek. Bu süreçte, kamu emekçileri, toplu iş sözleşmesi pazarlığının ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilen olan grev hakkına sahip olamayacak.
Bugün ilk toplantıyla başlayacak zam pazarlığı süreci, yasal olarak ağustosun üçüncü haftasında sona erecek.
6.5 milyon emekçi ile emekliyi ilgilendiren kamuda toplu sözleşme maratonu işçilerle başlayacak. Bir önceki toplu sözleşmede, kamu işçilerine 2019’un ilk 6 ayı için yüzde 8, ikinci 6 ayı için yüzde 4, 2020’nin ilk ve ikinci 6 ayı için ise yüzde 3’er ve enflasyon farkı oranında zam yapılması kararlaştırılmıştı.
Her ay 136 dolar buhar oldu
Söz konusu 2 yılda kamu emekçilerinin maaşı eridi. 2019 yılında 706.7 dolar olan ortalama kamu emekçisi maaşı 2020 sonunda 570.4 dolara düştü; memur maaşı bir senede aylık 136.3 dolar eridi.
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay’ın imza töreninde mikrofonu kapattığını düşünerek “Uzasa işi karıştıracağız, en azından kapattım böyle” demesi, yoğun tepkilere neden olmuştu.
Hak-İş ve Türk-İş birlikte hareket edeceğini açıkladı
Hak-İş’le birlikte ortak hareket etme kararı alan Türk-İş, hazirana kadar taleplerini içeren toplu sözleşme taslağını hükümete sunacak. Görüşmeler sonunda kamu işçilerinin iki yıllık maaş zammı ve sosyal hakları düzenlenecek. Diğer dönemlerden farklı olarak bu yıl toplu sözleşmeden taşerondan kadroya alınan kamu işçileri de yararlanacak.
Memur-Sen ne istedi?
Memur-Sen, 6. dönem toplu sözleşme görüşmeleri kapsamında kamu emekçileri için 600 TL seyyanen zam, 2022 için yüzde 21, 2023 için ise yüzde 17 zam talep etti.
İşçilerin başlıca talepleri
Kamuda toplu iş sözleşmesinin en önemli başlığı doğal olarak ücret zamları. Kamuda 3 bin 500 lira maaş alan çok sayıda işçi olduğunu belirten konfederasyonlar, geçim ücretinden çok uzak olan taban ücretin iyileştirilmesini istiyor. Bunun üzerine ise enflasyonun üstünde yüzdelik zam ve refah payı talep ediliyor. TÜİK’in açıkladığı son verilere göre enflasyon yüzde 17.50 iken bağımsız araştırmalar resmi enflasyonun yüzde 40’a dayandığını ortaya koyuyor.
Hükümet ve konfederasyonlar bugün masaya oturuyor
Memurların ve memur emeklilerinin 2 yıllık mali ve sosyal haklarını belirleyecek toplu sözleşme görüşmeleri bugün başlayıp 30 Ağustos’ta sona erecek. Görüşmeler sonunda memur ve memur emeklilerinin 2022 ve 2023 yıllarında alacakları 6’şar aylık dilimler halindeki 4 ayrı zam oranları açıklanmış olacak. Memur zamları ocak ve temmuz aylarında yapılıyor.
Enflasyon emekçinin maaşını yedi
2019 yılında 706.7 dolar olan ortalama kamu emekçisi maaşı 2020 sonunda 570.4 dolara düştü; memur maaşı bir senede aylık 136.3 dolar eridi. 2002 yılında ortalama kamu emekçisi maaşıyla 22.1 çeyrek altın alınabilirken bu rakam bugün 6’ya geriledi. Sadece 2020-2021 haziran ayları itibarı ile 4 kişilik ailenin zorunlu harcamaları tam 1262 lira artarken ortalama memur maaşındaki artış enflasyon farkı ve temmuz ayı zammı da dahil aylık ortalama 734.37 lirada kaldı. Harcamalar 1262 lira, gelir ise 734 lira arttı; aile bütçesi son bir yılda 527 lira ile 709 lira arasında değişen rakamlarda açık verdi.
Hükümet işçiye ‘enflasyon altı ’ zammı reva görmüştü
Bakanlıklar, üniversiteler, hastaneler, il özel idareleri, demiryolları, şeker fabrikaları ve elektrik üretim santrallerinin de aralarında olduğu kamu kurum ve kuruluşlarındaki 700 binden fazla işçiyi ilgilendiren 2021 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolüyle ilgili 31 Mayıs’ta başlayan süreçte sona yaklaşıldı.
Türk-İş ve Hak-İş’in en düşük brüt ücretin 4 bin 800 liraya yükseltilmesi, 2021-2022 döneminde ilk 6 ay yüzde 20, diğer 6 aylar için enflasyon artı yüzde 3 refah payı talebine hükümet, brüt ücreti 3 bin 577-3 bin 750 lira arası olanlara 100 lira, brüt ücreti 3 bin 750-4 bin lira arası olanlara 60 lira seyyanen zam ile yılın ilk 6 ayı için yüzde 9, ikinci 6 ay için yüzde 5 artı enflasyon farkı teklifiyle karşılık verdi.
İşçi konfederasyonlarının hükümetin teklifini düşük bulup yeni teklif beklentisi üzerine, taraflar arasında geçen hafta tekrar temas kuruldu. Bu doğrultuda, ilerleyen günlerde görüşmelerin yoğunlaşması ve sözleşmenin bu hafta sonuçlanması bekleniyor.
