‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ araştırmasına göre TÜPRAŞ, üretimden satışlarda 79 milyar lirayla Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu oldu. Zarar eden firma sayısı artarken, ihracatta ilk üç sıra yine otomotiv sektörünün oldu. Firmaların yüzde 89’u ise elde ettikler kârları finansman giderlerine ayırdı. Borç/özkaynak dağılımında borçların payı yüzde 67’ye yükselerek, en olumsuz kaynak yapısına ulaştı.
İstanbul Sanayi Odası’nın hazırladığı ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2018 Araştırması’nın sonuçları açıklandı. 500 büyük sanayi kuruluşunun üretimden net satışları 2018’de yüzde 34.5 artışla 878 milyar TL oldu. Ancak net satışlardaki artışta, fiyat artışlarının yanı sıra döviz kurlarındaki yükselmenin ihracat gelirlerini artırması belirleyici oldu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan “Finansmanın mali tablolarda yarattığı tahribat esas faaliyetlerde ne kadar başarılı olunursa olunsun bunun sürdürülebilir olmadığını gösteriyor” dedi.
TÜPRAŞ, üretimden satışlarda 79 milyar lira 42 milyon lirayla listede ilk sırayı alırken, Ford 31 milyar 63 milyon lirayla ikinci, Toyota ise 23 milyar 608 milyon lirayla üçüncü sıradaki yerini korudu. Listede Toyota’yı sırasıyla Oyak-Renault, Tofaş, Arçelik, İskenderun Demir ve Çelik, Ereğli Demir ve Çelik, İçdaş Çelik ve Hyundai Assan takip etti.
Listede savunma sanayi şirketleri de dikkat çekti. ASELSAN, 2018’de 2017’ye göre 5 sıra yükselirken, bir başka savunma sanayi şirketi TUSAŞ da 6 sıra zıplayarak 22. sırada yer aldı.
690 bin istihdam
Açıklanan verilere göre İSO 500 şirketlerinin 2018 yılında yarattığı istihdam bir önceki yıla göre yüzde 2,4 yükselerek 690 bin 704’e oldu. Ödenen maaş ve ücretlerdeki artış ise yüzde 20.2 oldu.
Zarar eden şirket sayısı arttı
Söz konusu firmalar 2018’de toplam 63.5 milyar lira dönem kârı elde etti. 2018’de İSO 500 listesinde yer alan firmalar arasında, kâr eden kuruluş sayısı 422’den 381’e düştü. Zarar eden kuruluş sayısı ise 78’den 119’a yükseldi.
71 milyar lira ihracat
En büyük 500 şirketin ihracatı ise 71.8 milyar olarak gerçekleşti. İhracat sıralamasında ilk üç sırada yine otomobil şirketleri yer aldı. Ford Otomotiv 5 milyar 682 milyon dolarla geçen yıl en çok ihracat yapan sanayi kuruluşu olurken, bu firmayı 4 milyar 325 milyon dolarla Toyota ve 3 milyar 363 milyon dolarlık ihracatla Oyak-Renault takip etti. Geçen yıl ihracat sıralamasında üçüncü sırada yer alan Tofaş, bu yıl 3 milyar 69 milyon dolarlık ihracatla dördüncü sıraya geriledi.
Borçların payı rekor seviyede
Araştırmaya göre finansmana erişim sorunu da kronik bir hal aldı ve düzelme yolunda ilerleme kaydetmedi. İSO 500’ün finansman giderlerinin, faaliyet kârı içindeki payı yüzde 49,8’den yüzde 88,9’a yükseldi. Böylece sanayi firmaları elde ettikleri kârın tamamına yakınını finansman giderlerine ayırmış oldu.
Faizlerdeki artış, TL’deki değer kaybı ve enflasyon da sanayi şirketlerini olumsuz yönde etkiledi. Borç/özkaynak dağılımında borçların payı yüzde 67’ye yükseldi, bu oran tarihsel olarak en olumsuz kaynak yapısına işaret ediyor.
Devreden KDV ise 2018’de yüzde 35,6 artışla 9,7 milyar TL’ye çıktı.
Bahçıvan: Sürdürülebilir değil
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, ‘Türkiye sanayisinin en zor şartlarda dahi kendi ana faaliyetinde sahip olduğu birikim ve dayanıklılık gücüyle üretimini başarıyla sürdürdüğünü’ söyledi ve ekledi: “Finansmanın mali tablolarda yarattığı tahribat esas faaliyetlerde ne kadar başarılı olunursa olunsun bunun sürdürülebilir olmadığını gösteriyor.”
