8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde kadınların sesi ülkenin dört bir yanını sardı. Pek çok kent merkezinde gerçekleşen eylemlerde kadınlar ve LGBTİ+’lar hayatları ve hakları için sokağa çıktı. Derleyebildiğimiz kadarıyla 8 Mart eylemleri:
Antakya
Kadınlar, Hatay Kadınlar Birlikte Güçlü’nün çağrısıyla “Ekonomik krize, savaşa, yoksulluğa ve şiddete karşı mücadele sürüyor, isyanımız büyüyor ” diyerek Köprübaşı’nda buluştu. Kadınlar isyanlarıyla sokakları özgürleştirerek Antakya Parkı’na yürüdü. Antakya Parkı’nda yapılan basın açıklamasının ardından halaylarla zılgıtlarla etkinlik sonlandırıldı.
Tarsus: “Yoksulluğa, şiddete, savaşa karşı susmuyoruz”
Tarsus’da 8 Mart etkinklikleri Ritim Mor’un Yarenlik Alanı’nda yaptığı dinleti ile başladı. Dinletinin ardından Ritim Mor davullarla, erbanelerle, Yarenlik Alanı’na yürüdü. Tarsus Kadın Platformu’nun çağrısıyla Halk Eğitim Merkezi önünde toplanan kadınlar yürüyüşlerle Yarenlik Alanı’na geldi. Burada yapılan basın açıklamasının ardından etkinlik sona erdi.
İskenderun: “Kadın dayanışmasını büyütecek, taleplerimizi haykıracağız”
Amed: “Zaman, kadın özgürlük zamanıdır”
Dicle Amed Kadın Platformu (DAKAP) öncülüğünde Diyarbakır’ın İstasyon Meydanı’nda “Dem dema azadiya jinan e” (Kadın özgürlük zamanı) şiarıyla 8 Mart mitingi düzenlendi. Konuşmaların ardından sırasıyla sanatçılar Ayfer Düzdaş ve İlkay Akkaya sahne aldı. Tertip Komitesi Başkanı Berfin Polat Atuğ açılış konuşması yaptı. Ardından Adalet Nöbeti’ndeki ailelerden İnci Güler, HDP Kadın Meclis sözcüsü Ayşe Açar Başaran, KESK Kadın Sekreteri Döne Gevher konuşma yaptı. Konuşmacıların ardından miting sanatçı İlkay Akkaya, Ayfer Düzdaş, Koma Sor Jîyan’ın şarkılarıyla sona erdi.
Dersim: “Krize, şiddete, eşitsizliğe ve savaşa karşı örgütlü mücadele”
Dersim’de 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü, Dersim Kadın Platformu’nun organize ettiği mitingle kutlandı. Miting öncesi Sanat Sokağı’nda toplanan kadınlar Seyit Rıza Meydanı’na yürüdü. Kadınlar haklarına ve hayatlarına yönelik saldırılara, savaşa ve yoksulluğa karşı mücadele çağrısı yaptı.
Miting, Dersim Kadın Platformu’ndan Fatma Argın Taşkale’nin açılış konuşması ile başladı. Erkek egemenliğine, eşitsizliğe, şiddete, savaşa, emek sömürüsüne ve yoksulluğa karşı kadınlar olarak bir kez daha alanlarda olduklarını dile getiren Taşkale, 8 Mart’ın kadın mücadelesinin sembolü olduğunu belirtti.
Van: “Kürt kadının mücadelesi büyük puntolarla yazılıp okunacaktır”
Van’da, Tevgara Jinên Azad (TJA) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kadın Meclisi tarafından “Dem, dema Azadiya Jinan e” sloganıyla Musa Anter Parkı’nda düzenlenen 8 Mart Dünya Kadınlar Günü mitingi coşkuyla başladı.“Jin Jiyan Azadî” sloganıyla alana gelen kadınlar, çalınan müzik eşliğinde halaya durdu. Kadınlar, “Deniz Poyraz isyanımızdır”, “Ez jinim, ez Kûrdim”, “Êdî bes e”, “Bijî berxwedana zindana”, “Gariba Gezer nemir e” ve “Êdî bes se, dem dema Jinan e” dövizlerini taşıdı. Mitingde konuşan HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, kadın ittifakını meydanlarda kurduklarını belirterek, kadınlara “Newroz halaylarında da böyle buluşalım” diye seslendi.
Siirt: “Mücadelemiz her geçen gün büyüyor”
Malatya: “Eşit ve özgür bir yaşam için baharı da barışı da kadınlar getirecek”
Malatya Demokratik Kadın Platformu, 8 Mart için Soykan Parkı’nda “Eşit ve özgür bir yaşam için baharı da barışı da kadınlar getirecek” şiarıyla basın açıklaması düzenledi. Platform adına açıklamayı okuyan Latife Ulutaş, “Dünyada kadınların yüzyıllardır süren dayanışmanın direnişinin isyanın adıdır” dedi.
Ulutaş, “Bu yıl 8 Mart’ı emek sömürüsünün her geçen gün arttığı, enerjiye ve temel tüketim maddelerine gelen zamlarla birlikte alım gücünün kalmadığı koşullarda karşılıyoruz. İşsizliğin rekor seviyelere ulaştığı ekonomik kriz koşullarında kadınlar olarak barınma, beslenme gibi temel ihtiyaçları karşılayamaz olduk. Var olan mesaimize yeni bir mesai daha eklendi: En ucuz ürünü nerede buluyoruz, hangi saatlerde pazara gidersek daha ekonomik alışveriş yaparız, çamaşır ve bulaşık makinesini saat kaçta çalıştırırsak enerjiden tasarruf ederiz” dedi.
Son olarak Ulutaş, “Vardık, varız, var olacağız! Yaşasın kadınların örgütlü mücadelesi! Jin, jiyan, azadi” diyerek basın açıklamasını sonlandırdı.
Elazığ: “İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz”
Elazığ Emek ve Demokrasi Kadın Platformu, Öğretmen Evi Meydanı’nda basın açıklaması yaparak 8 Mart’ı kutladı. Platform adına açıklama yapan Elif Demirtaş, “Bugün, canlarıyla bedel ödeyen kız kardeşlerimizi anma günüdür” diyerek 8 Mart’ın tarihçesini anlattı.
İstanbul Sözleşmesi’nin kadınların can simidi olduğunu vurgulayan Demirtaş, “İstanbul Sözleşmesi’ni fesih eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen hafta Türkiye’de kadın cinayeti oranının Avrupa ülkelerinin gerisinde olduğunu söyledi. Şu gerçeği hatırlatmak isteriz; 2021 yılında 217’si şüpheli olmak üzere 497 kız kardeşimiz katledildi. 497 bir sayı değildir. Evlattır, kardeştir, annedir, hayattan koparılan canlardır. Bir tek kız kardeşimizin şiddet görmesine, hayattan koparılmasına tahammül edemezken 497 kadının ölümü ile teselli olunmasına isyan ediyoruz” diye belirtti.
Demirtaş, kadınların eşit, adil, güvende ve özgürce yaşadığı bir düzenin kurulması talebini yineleyerek, “Kadınlar ve erkekler dayanışma içerisinde mücadele ettikçe, hayat eşitliğe doğru akacaktır. Eşit, şiddetsiz, özgür ve barış içinde bir yaşamı kazanacağız. Kadınlar kazanacak” dedi.
Açıklamanın ardından, Aslıhan Alkılıç’ın annesi Şule Alkılıç “Yukardakine sesleniyorum. Çocuklarımızın katilleri ‘pandemi şu bu’ denilerek neredeyse senelik izin yapar gibi dışarı çıkıyor. Bizim çocuklarımızı katletmelerinin cezası bu mudur! Resmen tatil yapar gibi hapis yatıyorlar. Artık kadın cinayetleri son bulsun!” diye seslendi.
Kocaeli: “Dünyayı değiştirmekte gözümüz var”
Kocaeli Kadın Platformu ve İstanbul Sözleşmesi İnisiyatifi’nin çağrısıyla Belediye İş hanı önünde buluşan kadınlar yağmur ve soğuk havaya rağmen tüm coşkusuyla Kent Meydanı’na yürüdü.
Kadınların sırayla okuduğu açıklamada “Sendikalı olmamız önünde engel olmaya çalışan sermayeye karşı örgütlenme hakkımızı savunduk, hangi sendikada örgütleneceğimize biz karar veririz dedik. Ucuz işgücü görülmeyi kabul etmedik, eşdeğer işe eşit ücret istemekte ısrar ettik. İşyerlerimizde karşılaştığımız taciz, şiddet ve mobbinge susmadık, her mecradan sesimizi duyurduk. Gelirimiz erkeğin gelirine ek gelir değil geçimlik dedik ve grev halaylarında başı çektik. Kriz karşısında grev yapan, direnen emekçiler olarak dün Migros Depo’ da kazandık, şimdi sıra Farplas’ta, orada da kazanacağız” ifadeleri yer aldı.
Açıklamayı okuyan kadınlar, “Kadın cinayetlerinde failleri koruyan erkek devlet ve yargıya karşı mahkeme önlerinde ‘Erkek adalet değil gerçek adalet’ demekten vazgeçmedik. Adalet nöbeti tutan Emine Şenyaşar ile dayanışmadan geri durmadık. ‘Tek bir kadının bile kaybedilmesine, katledilmesine tahammülümüz yok’ dedik, ‘Gülistan Doku nerede?’ diye sormaktan vazgeçmedik. İddiamız sadece bugünü kutlamak için değil, sadece kadınlara yönelik her türlü ayrımcılığı kaldırmak için değil, sadece eşitlik için değil. Dünyayı değiştirmekte gözümüz var. Eşit özgür bir dünya kurana kadar bu sokaklardan isyan ve mücadele eksilmeyecek. Salgının, ekonomik krizin tüm yükünü bize yükleyenlere, bizi yoksullaştıranlara karşı evlerde, fabrika önlerinde, ofislerde, şantiyelerde, meydanlarda direnmeye devam ediyoruz” dedi.
Gebze: “İsyandan direnişe, direnişten özgürlüğe”
Gebze Kadın Platformu, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Gününde alanlardaydı. Trafo Meydanından Kent Meydanına yürümek isteyen kadınlar polis tarafından engellendi. Yürümekte ısrar eden kadınlar alkışlarla durumu protesto etti.
“Kadınlara değil katillere barikat”, “Kadınlar savaş istemiyor” ve “Farplas işçisi kazanacak” sloganları atan kadınlar, “İsyandan direnişe, direnişten özgürlüğe” pankartını taşıdı.
Gebze Kent Meydanında basın açıklamasını okuyan Eğitim Sen Gebze Şube Kadın Sekreteri Meryem Meriç, “Kadınlar olarak erkek egemen sistemin bizlere dayattığı düzeni kabul etmiyor, 8 Mart günü bulunduğumuz her yerde taleplerimizi bir kez daha haykırıyoruz” diyerek taleplerini sıraladı:
- 8 Mart’ta tüm çalışan kadınların ücretli izinli sayılması için yasal düzenleme yapılması için,
- ILO’nun 190 sayılı şiddet ve tacizin önlenmesi sözleşmesi imzalanması, kadınlara ve LGBTİ + lara uygulanan ayrımcılık, şiddet, taciz, mobbingin son bulması, cinsiyet eşitliğinin sağlandığı bir çalışma yaşamı ve ortamı sağlanması için,
- Grevli, gerçek bir toplu sözleşme yasasının yapılması, TİS görüşmelerinde kadın taleplerinin ayrı bir başlıkta ve gündemle kadın temsilcilerle ele alınması, mutabakat metninde ayrı başlık altında toplanması için,
- İş ve aile yaşamını uyumlaştırma politikaları kapmasında, ev ve bakım yükümlülüklerini kadına yükleyen bir anlayışla kadınlar için kurgulanan esnek, yarı zamanlı çalışma biçimleri terk edilmesi için,
- Eşdeğer işe eşdeğer ücret politikası esas alınması, parçalı istihdam politikalarından vazgeçilmesi, güvenceli çalışmanın esas alınması için,
- Kadınlar için daha fazla yoksulluk, şiddet, göç ve ayrımcılık anlamına gelen savaş politikalarının son bulması. Eşit, özgür ve barış içinde bir arada yaşamın koşullarının sağlanması için,
- HPV (rahim ağzı kanseri) aşısının ulaşılabilir ve ücretsiz olması talebiyle,
- Kadın hijyen ürünlerinin ücretsiz olması, istekleri halinde iki gün regl izni düzenlenmesi için alanlardayız.
Bursa: “Erkek-devlet şiddetine, krize, yoksulluğa karşı dayanışmaya”
Bursa Kadın Platformu’nun çağrısıyla yüzlerce kadın Fomara Meydanı’ndan Kent Meydanı’na yürüdü. Kadınlar yürüyüş boyunca sık sık, “Savaşa hayır barış hemen şimdi, Görünmeyen emek sesini yükselt, yaşasın kadın dayanışması, Kadınlar artık susmayacaklar, Asla yalnız yürümeyeceksin, Kadın cinayetleri politiktir” sloganları attı.
“Türkiye’de kadınlar ağır çalışma koşullarına, baskıya, mobbinge, işsizlikle tehdit edilmeye, tacize, şiddete boyun eğmeye mecbur bırakılıyor, her geçen gün daha da yoksullaşıyoruz” diyen Nejla Türemen, ekonomik krizin kadınların omuzlarındaki yükü 2 kat arttırdığını ifade etti.
Binlerce yıldır erkek egemenliğin sömürüsüne karşı mücadele ettiklerini söyleyen Türemen, “Mücadelemiz, bu düzenin baskı şiddet ve yıldırma politikaları ile engellenmeye çalışılıyor. Bu politikalarla tutsak ediliyor, katlediliyor, özgürlüğümüz ve yaşam hakkımız elimizden alınıyor. Adli Tıp Kurumu tarafından cezaevinde kalabilir raporuyla hasta tutuklular hala hapishanelerde kalıyor ve sağlıkları daha da kötüye gidiyor. Birçok hastalığı bulunan Aysel Tuğluk nezdinde tüm hasta tutsaklar için özgürlük istiyoruz ve alacağız.” dedi.
Düzce: “Patriyarkal kapitalizme kafa tutuyoruz”
Düzce Kadın Platformu 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla saat 18.00’de belediye önünde toplanıp Anıtpark’a yürüyüş gerçekleştirdi. Anıtpark’ta bir araya gelen kadınlar, kadın cinayetlerinde yitirilen kadınları saygı duruşuyla andı. Açıklamanın ardından ellerindeki balonları uçuran kadınlar, halaylarla etkinliklerini sonlandırdı.
Edremit: “Erkek ve devlet iktidarınız karşısında susmuyoruz”
Edremit Kadın Platformu çağrısıyla, Vergi Dairesi önünde toplanan ve Şehit Hamdi Bey Meydanı’na yürüyen kadınlar miting alanında sloganlarla, şarkılarla, halaylarla seslerini duyurdu. Edremit Kadın Platformunun 12 kurum bileşeni tarafından ortak okunan basın metninde şu ifadeler yer aldı:
“Erkek şiddetine karşı tahrik indirimi gibi kadınları ehlileştirmeye dönük haksız uygulamaları reddediyoruz. Kadınları sosyal güvenlikten yoksun bırakan, sadaka ağına teslim eden sosyal yardım politikalarını reddediyoruz. Kadınlara ailenin dışında bir yaşamı reva görmeyen yasaları reddediyoruz.
İktidarın temsil ettiği erkek egemen sistem, var olan haklarımızı da gasp etti. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması, nafaka hakkımızın gasp edilmesi, kadına ve çocuklara yönelik şiddetin korkunç boyutlara varması, kadın istihdamının gerilemesi vb. gündemimizin yakıcı konuları olmaya devam ediyor. 8 Mart’ı var eden tüm kadınların coşkusuyla, tarihsel bir başkaldırının mirasçıları olarak yürüyoruz. Dünyayı değiştirmek için, bütün renklerimizle yaşamı ilmek ilmek örüyoruz! Erkek ve devlet iktidarınız karşısında susmuyoruz. Zulmünüzden korkmuyoruz. Bu kokuşmuş, çürümüş, sefil, eril düzeninize itaat etmiyoruz!”
Bodrum: “Nafaka hakkının gasbedilmesine izin vermeyeceğiz”
Muğla’nın Bodrum ilçesinde Kadın Platformu basın açıklaması gerçekleştirdi. Platform adına açıklamayı okuyan Zuhal Macit, emperyalistlerin sürdürdüğü savaşa tepki göstererek mülteci olmak zorunda kalan kadınlara yönelik cinsiyetçi söylemlere ve her türlü ayrımcılığa karşı mücadele çağrısı yapıldı.
Geçen yıl en az 350 kadının erkekler tarafından katledildiğini hatırlatan Macit, “Erkek yargı ve devlet politikaları bu kırımın adeta azmettiricisi konumuna gelmiştir. Cezasızlık politikaları, şiddete dayalı eril söylemlerin teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılması, din baskısının arttırılması elbette bu sürece eşlik etmektedir” dedi. Cezasızlık politikaları nedeniyle pek çok kadının hayatını kaybettiğine dikkat çeken Macit, Pınar Gültekin ve Sibel Yavuz davalarında faillerin en ağır cezaya çarptırılmasını istedi.
Nafaka hakkının gasbedilmek istenmesine izin vermeyeceklerini söyleyen Macit, “Haklarımızdan ve hayatlarımızdan vazgeçmiyoruz. Krizin faturası bizler ödemeyeceğiz” dedi.
Edirne: “mücadeleyi ve dayanışmayı büyütürsek kazanacağımızı biliyoruz”
Edirne’de kadınlar ve LGBTİ+’lar Saraçlar Caddesi PTT önünde toplandı. Burada yapılan basın açıklamasını Edirne Kadın Platformu adına Kezban Demir okudu.
Demir’in açıklamasından satır başları şu şekilde:
8 Mart’ı emek sömürüsünün her geçen gün arttığı, enerjiye ve temel tüketim maddelerine gelen zamlarla birlikte alım gücünün kalmadığı koşullarda karşılıyoruz. Hali hazırda yoksullukla baş etmeye çalışırken, açlıkla mücadele etmek durumunda kaldık. Var olan mesaimize yeni bir mesai daha eklendi; En ucuz ürünü nerede buluruz, hangi saatlerde pazara gidersek daha ekonomik alışveriş yaparız, çamaşır ve bulaşık makinesini saat kaçta çalıştırırsak enerjiden tasarruf ederiz…
Kadınların haklarına ve kazanımlarına dönük tüm bu kadın düşmanı politikalarda gerici vakıf, tarikat ve cemaatler devreye sokuluyor. Müfredatta yapılan değişikliklerle hazırlanan kitaplarda kadın ve erkek arasındaki eşitsizlikler fıtrata bağlanıyor, kadınların ikincil konumda olduğu öğretilmeye çalışılıyor. Hayatın her alanının gericileştirildiği, kadınların medeni kanunla korunan hakları gasp ediliyor, yerine şer’i hukuka uygun düzenlemeler yapılıyor.
Hakkımız olanı ancak sesimizi yükselterek; evde, işte, okulda ve yaşadığımız her yerde mücadeleyi ve dayanışmayı büyütürsek kazanacağımızı biliyoruz.
Hopa: ”biz direnen kadınlar boyun eğmeyeceğiz”
Hopalı kadınlar 8 Mart’ta savaşa, şiddete yoksulluğa karşı şarkıları ,sloganları, horonlarıyla, feminist isyanıyla Hopa sokaklarını doldurdu. Hopa Parkı’nda bir araya gelen kadınlar “tayyip kaç kaç kadınlar geliyor”, ”biz direnen kadınlar boyun eğmeyeceğiz”, ”bu zamlarla yaşanmaz, zamlar geri alınsın” sloganları ile yürüyüşe başladı. Yürüyün ardından Hopa Parkı’na gelen kadınlar burada basın açıklaması yaptı. Açıklamanın ardından eşit ve özgür bir yaşamı kurana dek hep birlikte mücadeleyi büyütme sözünü veren kadınlar eylemi sonlandırdı.
Aydın: “Birlikte kazanalım”
Aydın Kadın Dayanışma Platformu’nun çağrısıyla bu yıl ilk kez düzenlenen 8 Mart Aydın Gece Yürüyüşü için kadınlar ve LGBTİ+’lar Sevgi Yolu’nda bir araya geldi. Yürüyüşün ardından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
Ülkenin dört bir yanında ‘eşit işe eşit ücret’ diyen, ‘insanca yaşamak istiyoruz’ diyerek harekete geçen, sendikal hakları için en önde direnen ek zam talepleri ile iş bırakan, grev alanlarının direnci olan emekçi kadınlar. Şiddete karşı mücadele eden, yaşamına sahip çıkan, kadınların ve çocukların ve LGBTİ+ geleceğinin çalınmasına izin vermeyen kadınlar. Haklarımızdan, hayatlarımızdan vazgeçmiyoruz diyerek karanlığın üst üste el ele tutuşup yürüyen tek adam rejiminin karşısında on binler olup sokakları dolduran genç kadınlar. Savaş ve işgal politikalarına dur diyen, emeğinden, bedeninden, kimliğinden vazgeçmeyen kadınlar. Eşit, şiddetsiz ve özgür bir yaşamı ancak birlikte mücadele ederek kurabiliriz. İşyerinde, mahallede, okulda, yurtta; eşit, şiddetsiz, özgür ve insanca bir yaşam için birlikte olalım. Birlikte kazanalım.
