Kent dokusunda etkili ağaçları anıt ağaç kapsamından çıkaran hükümet, Gezi Parkı, Kuğulu, Seğmenler Parkı gibi yerlerdeki ağaçlar ile ülkedeki pek çok anıt ağacın kesilmesinin önünü açtı.
Hükümet, kent içindeki ağaçların kolaylıkla kesilmesine olanak sağlayacak bir düzenlemeye imza attı. İstanbul Gezi Parkı’nda ağaçları kesmek isteyen ancak ülke çapındaki direnişle geri adım atmak zorunda kalan hükümet, yönetmelik değişikliği ile kentlerin içindeki tarihi ağaçların “anıt ağaç” sayılmasına yönelik hükmü kaldırdı. Değişiklik, kent merkezlerinde bulunan ve binlerce yıl yaşayabilen ağaçların toplu olarak kesilmesine yol açacak.
Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile 19 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren ve anıt ağaçların kapsamını belirleyen “Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik”in kapsamını daralttı.
Yönetmelikten, “Kent dokusunu tamamlayan, kent imajına etkisi olan grup, dizi veya tek ağaçlar” ibaresi kaldırıldı. “Görsel açıdan estetik görünüme sahip olan veya doğal görünümden esaslı şekilde sapma gösteren çatal, şamdan, kıvrık, yatay gibi dikkat çekici biçimde fiziksel özelliklere sahip ağaçlar” ve “Aynı gövde ve kök üzerinde iki veya daha fazla türün bir arada yaşaması gibi garip kaynaşma ve birlikte yaşama örnekleri sergileyen, doğal yaşam tarzı bakımından benzerlerinden farklı gelişme niteliklerine sahip ağaçlar” ibaresi de yürürlükten kaldırıldı ve bu ağaçların kesilmelerini engelleyen “anıt ağaç” özelliği kalmadı.
DÖRT ŞART ARANACAK
Yapılan değişiklikle bir ağacın “anıt ağaç” olarak sayılabilmesi için yalnızca “Yaş, çap, boy ve form itibariyle kendi türünün alışılmış ölçüleri üzerinde boyutlara sahip olan kuşaklar arasında bağ kurabilecek uzunlukta doğal ömre sahip ağaçlar” “Yöre kültüründe olumlu veya olumsuz, gerçek veya hayal ürünü, mistik veya folklorik bir öyküye sahip olan ağaçlar” “Yöresel veya ulusal tarihte kimi olaylar ile özdeş hale gelen ve onlara tanıklık eden ağaçlar” ve “Tabiat tarihi ve biyolojik özellikleri itibariyle türün yayılışı bakımından en kuzey ve en güney veya ekstrem muhitlerde yaşayan fertleri” şartlarını taşıması gerekecek ve bu kapsam dışındaki ağaçlar koruma altına alınmayarak kesilebilecek.
Değişikliğin ardından İstanbul’da Gezi Parkı, Dolmabahçe Sarayı, Topkapı Sarayı, Yıldız Parkı içerisinde ve çevresindeki ağaçlar ile Ankara’da Kurtuluş Parkı, Kuğulu Park, tarihi Saraçoğlu Mahallesi, Seğmenler Parkı ve Gençlik Parkı gibi alanlardaki ağaçların büyük bölümü anıt ağaç statüsünde değerlendirilmeyecek.
“DÖRT BİN YILLIK AĞAÇLAR TEHLİKEDE”
İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük kentler başta olmak üzere birçok kentte bulunan ve 4 bin yıllık ağaçların kesilmesinin artık mümkün olduğunu belirten Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği (KIRÇEV) Başkanı Ahmet Demirtaş, tarihi ağaçların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerinin vereceği emirle artık kesilebileceğini dile getirerek şunları kaydetti:
“Türkiye tarihi için kültürel öneme sahip, nesiller arasında köprü görevi gören, pek çok savaşa, ülkeye hatta yönetim biçimine şahitlik eden ağaçlar toplu olarak kesilebilir. Tehlike çok ciddi boyutlarda. Hükümet, bu değişiklikle 81 kent merkezinde kaç yıllık olursa olsun istediği ağacı ‘anıt ağaç’ statüsünden çıkartabilir ve kesebilir.”
BirGün
