Orta Afrika ülkesi Gabon’da bir grup kıdemli asker yönetime el koyduklarını açıkladı. Devlet Televizyonu’ndan halka hitap eden 12 asker, Cumartesi günü Ali Bongo’nun zaferiyle sonuçlanan başkanlık seçiminin iptal edildiğini ve ülke sınırlarının kapatıldığını duyurdu. Devlet Başkanı Ali Bongo ev hapsine alındı.
General Nguema’nın başkent Libreville’de omuzlarda taşındığını gösteren görüntüler paylaşılmıştı.
Ev hapsine alınan Ali Bongo, taraftarlarına “ses çıkarma” çağrısı yapan bir açıklama paylaştı.
Kıdemli askerlerin günün ilerleyen saatlerinde TV’den yaptığı açıklamaya göre Bongo’nun oğullarından biri vatana ihanet suçlamasıyla tutuklandı.
Askerler onun yerine Bongo’nun koruma biriminin başındaki General Brice Oligui Nguema’nın göreve getirileceğini ve “yetkin” kişilerin yapacağı soruşturmanın ardından belirli bürokratların “yaptıklarının hesabını vereceklerini” açıkladı.
Sabah erken saatlerde yaptıkları yayında Geçiş ve Kurumların Restorasyonu Komitesi’nden olduklarını söyleyen askerler ayrıca tüm devlet kurumlarını feshettiklerini açıklamıştı
Açıklamada darbenin nedeninin, “sorumsuz, öngörülemeyen yönetim” olduğu, bunun sosyal uyumu bozarak ülkeyi kaosa sürükleme riski taşıdığı vurgulanmıştı.
Askerlerden biri, “Mevcut rejime son vererek barışı savunmaya karar verdik” demişti.
Reuters ve AFP haber ajansları, başkent Libreville’de silah sesleri duyulduğunu bildirdi.
BBC Dünya Servisi Afrika Editörü Will Ross, Gabon’da darbecilere direnilebileceği yorumunda bulundu.
BBC Afrika servisine göre yönetime el konulmasını kutlamak isteyen kalabalıklar farklı kentlerde ana sokaklara döküldü ancak askerler eve dönmelerini ve stratejik bölgelerden uzak durmalarını istedi.
Gabon hükümeti tarafından herhangi bir açıklama yapılmadı.
Fransa Başbakanı Elisabeth Borne ülkesinin durumu yakından takip ettiğini söyledi.
Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise askeri müdahalenin Afrika’daki istikrarsızlığı artıracağını belirterek, “Bu Avrupa için büyük bir sorun” dedi.
Gabon’da faaliyet gösteren Fransız madencilik grubu Eramet ise güvenlik gerekçesiyle ülkedeki tüm faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. Eramet ülkede yaklaşık 8 bin kişiyi istihdam ediyor.
Darbeye giden süreçte neler yaşandı?
Gabon’da daha önce yapılan genel seçimlerde olduğu gibi Cumartesi günkü seçimle ilgili de ciddi endişeler vardı.
Ana muhalefetin adayı Albert Ondo Ossa, birçok sandıkta adını taşıyan oy pusulalarının bulunmadığından şikayetçi olmuştu.
Muhalefet, başkanlık yarışından çekilen bazı isimlerin hala oy pusulasında yer aldığını iddia etmişti.
Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü de seçimleri takip etmek isteyen yabancı medyanın ülkeye girişinin yasaklandığını açıklamıştı.
Sandıklar kapanırken hükümet güvenlik nedeniyle sokağa çıkma yasağı uygulandığını, internete de bir süre erişim engeli getirildiğini açıklamıştı.
Ali Bongo’nun oyların yaklaşık üçte ikisini alarak yeniden başkan seçildiği açıklanmış, muhalefet seçimlerde hile yapıldığı iddiasında ısrarcı olmuştu.
Gabon, Afrika’nın önemli petrol üreticilerinden biri.
Bogon ailesi Gabon’da 53 yıldır iktidardaydı.
Ali Bongo, babasının 2009 yılında ölmesinin ardından iktidara gelmişti.
Bongo daha önce iki kez seçimleri kazanmış, muhalefet ise seçimlerde hile yapıldığını savunmuştu.
Bongo 2018’de felç geçirmiş, yaklaşık bir yıl görevinden uzak kalmıştı.
Gabon liderine görevi bırakması çağrıları yapılmış, ülkede 2019’daki darbe girişimi başarısızlıkla sonuçlanmış ve darbeciler hapse atılmıştı.
