Fransa, emeklilik yaşını 62’den 64’e çıkaran “emeklilik reformuna” karşı genel grevdeydi.
Sendikaların çağrısıyla çok sayıda kentte enerji, ulaşım, eğitim ve sağlık başta olmak üzere birçok sektörde iş bırakıldı. Ayrıca tüm Fransa’da yürüyüş ve eylemler yapıldı. Eylemlere lise ve üniversite öğrenci örgütleri de katılıyor.
300’den fazla noktada emeklilik reformunun protesto edildiği Fransa’da İçişleri bakanlığına göre 1,27 milyondan fazla insan sokağa çıktı. Sendikalar, Salı günü ülke çapında katılımın 2,5 milyon civarında olduğunu belirtirken, CGT ise katılımın 2,8 milyonu olduğunu söyledi.
Demiryolu şebekesinde üç hızlı trenden yalnızca biri işlerken, bu oran yerel ve bölgesel trenlerde çok daha düşük kaldı. Paris metrosu ise neredeyse tamamen durdu.
Ülkenin batısında, Atlantik kıyısında yer alan Saint-Nazaire’de de otobüs şoförleri greve giderek eylem yaptı. CGT’nin ulusal liman ve rıhtım federasyonu, grevlerin neredeyse tüm Fransız limanlarında gerçekleştiğini ve birçoğunun tamamen durma noktasına geldiğini söyledi. TotalEnergies çalışanları perşembe akşamı grevlerine ara verirken, diğer enerji grevleri cuma günü de devam etti.
Sendikalar, anaokulu ve ilkokul öğretmenlerinin yarısının greve gittiğini söyledi. TotalEnergies ise sabah vardiyasındaki işçilerin yüzde 55’inin iş bıraktığını ve bu oranın 19 Ocak’taki greve göre daha düşük olduğunu ileri sürdü. Ülkenin en büyük sendikalarından CGT ise Total’ın söylediği rakamların doğru olmadığını açıkladı. CGT’ye göre TotalEnergies’de iş bırakan işçi oranı yüzde 75.
Bazı bölgelerde, CGT’liler hız kameralarını ve akıllı elektrik metrelerini devre dışı bıraktı.
Paris Belediyesi de greve destek için bugün kapalı olduklarını duyurdu.
Paris Belediye başkanı Hidalgo, bugün Fransa’da emeklilik reformuna karşı gidilen greve destek olmak için Paris belediyesinin hizmet vermeyeceğini duyurdu. https://t.co/fOb39osKt9
— Ayşen Uysal (@AysenUysal73) January 31, 2023
Çok sayıda sendikayı bünyesinde barındıran Genel Emek Koordinasyonu (Confédération Générale du Travail), ülkenin ana enerji sağlayıcısı konumundaki EDF santrallerinde elektrik üretiminin 3 bin vatlık bir düşüş kaydedilmeye başladığını açıkladı. TotalEnergies’ye bağlı rafineri ve depolarda çalışanların tamamına yakını grev kararı aldı.
Paris merkezli Avrupa’nın önde gelen sosyal bilimler üniversitelerinden Science Po çalışanları ve öğrencileri de grev ve protestolara destek verdi.
Enerji işçilerinden “Robin Hood” eylemi
Öte yandan greve katılan enerji işçilerinin okullara, hastanelere ve düşük gelirli evlere ücretsiz elektrik verdiği öğrenildi. Geçtiğimiz perşembe günü,“Robin Hood” eylemleriyle ülke genelinde okullara, üniversitelere ve düşük gelirli hanelere ücretsiz gaz ve elektrik sağladı. Ücretsiz enerji sağlanan tesisler arasında kamuya açık spor tesisleri, kreşler, halk kütüphaneleri, bazı küçük işletmeler ve elektriği kesilen evler de vardı.
Adını İngiliz halk kahramanı Robin Hood’dan alan “Robin des Bois” operasyonları, hükümeti Fransa’da emeklilik yaşını yükseltme planlarından vazgeçmeye zorlamak için yürütülen daha geniş çaplı bir çabanın parçası.
Bu arada perşembe günü enerji santralleri, rafineriler, limanlar ve rıhtımlarda iş bırakan enerji işçilerinin grevleri, Fransa’nın üç nükleer reaktördeki enerji kullanılabilirliğini yüzde 4,5 oranında (2-3 gigawatt) azalttı.
Sendikalar açıklama yaptı
CFDT sendikasının kamu emekçileri bölümünün genel sekreteri Mylene Jacquot, “Bu denli devasa bir muhalefet varken, hükümetin bunu dinlememesi tehlikeli olur,” dedi.
Kamu emekçileri sendikası UNSA’nın genel sekreteri Luc Farre, reformun ‘adaletsiz ve gaddarca’ olduğunu savunurken, emeklilik yaşının 64’e yükseltilmesinin toplumsal olarak geriye gitmek demek olduğunu söyledi.
Marsilya’daki eylemde konuşan Boyun Eğmeyen Fransa’nın (La France Insoumise) lideri Jean-Luc Mélenchon, önümüzdeki Pazartesi parlamentoya gelecek reform için referandum talep edeceklerini söyledi.
