Beyoğlu Emniyeti’nde gözaltında vurularak öldürülen Festus Okey davası 11 yıl sonra yeniden başlıyor. İnsan Hakları Derneği Mülteci Komisyonu, Göçmen Dayanışma Ağı ve Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar Derneği’nin de aralarında bulunduğu çeşitli dernek ve platformlar, 12 Aralık saat 10.00’da Festus’un sesi olmak için Çağlayan Adliyesi’nde olacaklarını açıkladı.
20 Ağustos 2007 tarihinde gözaltına alınan Festus Okey’in Beyoğlu Emniyeti’nde bir polis tarafından silahla vurularak öldürülmesinin üzerinden 11 yılı aşkın süre geçti. Üst mahkeme geçtiğimiz haftalarda Festus Okey’in ağabeyinin davaya katılmasını reddeden mahkeme kararının bozularak, kimlik bilgisi ve DNA raporları alındıktan sonra karar verilmesi gerektiğine hükmetti. Bu karara uyarak İstanbul 21. Ağır Ceza Mahkemesi, 12 Aralık 2018’e yeni bir duruşma günü verdi.
Festus Okey’in öldürülmesi ile gözaltında işkence ve ölümler bir kez daha gündeme gelmiş, Emniyet Müdürlüğü olayı karartmak için açıklamalar yapmıştı. Emniyet Müdürlüğü Okey’in polisin silahını almaya çalıştığı, çıkan arbedede silah ateş aldığını iddia etmesi ve “güvenlik kameraları kayıtta değildi” açıklaması yapması şüpheleri artırmıştı. Adli Tıp Kurumu Morg İhtisas Daire Başkanlığının 10 Eylül 2007 tarihli raporu da Emniyetin iddialarını boşa çıkarır nitelikteydi. Rapora göre, Festus Okey’in kanında alkol ve uyuşturucu bulunmadığı, ateşli silah yaralanmasının bitişik atış mesafesi dışında yapıldığı ortaya çıkmıştı.
Ne olmuştu?
Festus Okey için Adalet/Justice for Festus Okey platformu duruşmaya çağrı yaparken yaptığı açıklamada bugüne kadar yaşananları özetledi:
Festus Okey, başarılı bir futbolcu olma hayaliyle İstanbul’da yaşayan Nijeryalı bir sığınmacıydı. 20 Ağustos, 2007 tarihinde polis tarafından gözaltına alındı ve Beyoğlu polis karakolunda gözaltındayken bir polis memuru tarafından vuruldu. Ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Festus Okey’in ateş edilme mesafesini kanıtlayacak delil niteliğindeki kanlı gömleği hastanede kaybedildi.
Okey’i vuran polis memuru hakkında dava açıldı fakat dava yıllarca süren bir hukuk garabetine dönüştü. Sanık polis memuru mahkeme tarafından 2011 yılında taksirle adam öldürmekten 4 yıl 2 ay hapis cezasına mahkum edilmesine rağmen hapse girmedi. Üye hakimlerden biri, sanık polisin olası kastla adam öldürmekten 20 yıl ceza alması gerektiğini savundu. Karar temyiz edildi.
Bu süreç içinde, mahkemenin önceliği delillerin karartılması değil de Festus’un kimliğinin saptanması olduğu için duruşmalar sayısız kere ertelendi. Festus Okey’in davası, insan hakları için çalışan aktivistler, Göçmen Dayanışma Ağı (GDA) gibi organizasyonlarca senelerce takip edildi. Hatta kimileri davaya müdahil olmak istedi ama bu talep göz ardı edilirken müdahil olmak isteyen kişiler hakkında ‘mahkemeye hakaret’ ve ‘adil yargılamayı etkileme’ gerekçesiyle soruşturma başlatıldı.
Festus Okey’in avukatları yıllar süren çabalar sonucu Okey’in Nijerya’daki ağabeyi Tochukwu Gameliah Ogu’ya ulaşmayı başardı. Ogu’nun davaya müdahillik talebi reddedildi. Gerekçe ise mahkemenin Ogu’nun Festus Okey ile akrabalık bağını gösteren DNA raporunu yetersiz bulması oldu.
“Beyoğlu’nda İşkence Var”
2007 Yılın Haziran ayında polise geniş yetkiler tanıyan Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanunu’nda yapılan değişikliklerden sonra işkence başvurularındaki artışa vurgu yapan İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi 2007 yılı Temmuz ayında hazırladığı “Beyoğlu’nda işkence var” başlıklı raporda Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü’ndeki uygulamalara dikkat çekmişti. Rapora göre 25 kişi Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü ekiplerinden kötü muamele gördü.
“Hiç Kimsenin Şarkısı”
Müzik grubu Bandista, Festus Okey’in ölümünün 5. yıl dönümünde, 2012’de Okey’in anısına üç şarkılık bir albüm yayınlamıştı. Söz ve müzikleri Bandista-Enzo İkah tarafından yazılan şarkılardan biri “Hiç Kimsenin Şarkısı” sözleri ile yaşananlara tepki hafızalara kazındı.
….Seki nye seki nye seki nyenye [o bizimle birlikteydi]
le sang d’un innocent crie plus que la vengance [masumların kanı öfkeden de fazla bağırırdı]
the blood of innocent cries more than vengeance [masumların kanı öfkeden de fazla bağırırdı]
je me melerais surtout pas de ceux qui me concerne pas [meselem olmayan bir şeyden özellikle bahsetmeyeceğim]
a cesar a ce qui est a cesar [sezarın hakkı sezara]
a dieu a ceux qui est a dieu [tanrının hakkı tanrıya]
je chante que un adieu [yalnızca bir elveda şarkısı söylüyorum]
je refuse prendre la place de dieu [tanrının yerini almayı reddediyorum]
obara onye oma , ne ehe ugwoya festus okey [masumların kanı öfkeden de fazla bağırırdı festus okey]
festus okey, rest in peace, okey okey okey, udo diriya [festus okey, huzur içinde yat]
anam eto (chinheke) onye ikpeya zuru oke [adaleti sadece doğa sağlayacak]
siyah deri bende sende, beyaz maske herkeste
umutlarım üzerimde gittiğinde, kara kara
düşünceler kaldı orda, arkamda bırakmıştım
gökkuşağı etrafımda, rengimi unutmuştum
adaletin bu mu oldu, aman pek güvenceli
yaşamadım ülkenizde, bedenimse zaten dertti
yaptığım hamaliyeydi, yarama bastığında yasa
yerde kaldı varlığım, sunduğun armağan buysa
gücüne mi gitti yoksa, yokluğum şimdi bela
masumların kanı bağırırdı öfkeden de fazla
kim getirir devamını, kim verecek cevabımı
katillerim aranızda, söyleyiniz selamımı
bakmak görmek
bakana her yer avrupa görene ise her yer, her yer ama afrika
sanki bana düşense alabildiğine koşmaktı
barış inadı devam, huzurla yat kardeşim
tarlabaşından selam, her yerdeyiz kardeşim
hep yerliyiz hep göçmen, buradayız kardeşim
artık yeter, ya basta, êdî bese kardeşim
Festus İçin Adalet!
Sürecin takipçisi olan ve 12 Aralık’ta, saat 10.00’da “Festus’un sesi olmak ve yeniden haykırmak için” Çağlayan Adliyesi’nde olacaklarını açıklayan kurumlar:
Ardıç Dayanışma Derneği
Göçmen Dayanışma Ağı / Ankara
Göçmen Dayanışma Ağı / İstanbul
Göçmen Dayanışma Mutfağı
Halkların Köprüsü (Halklararası Dayanışma Köprüsü Derneği)
Hepimiz Göçmeniz Irkçılığa Hayır (DurDe Platformu)
İnsan Hakları Derneği – Mülteci Komisyonu
Sınır Tanımayan Kadınlar – Göçmen Kadınlarla Dayanışma Grubu
Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği
Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar Derneği (TODAP)
