Anayasa Mahkemesinin daha önce iptal ettiği, eğitim emekçileri sendikalarının öğretmenlik mesleğini değersizleştirdiği, öğretmenlerin iş güvencesini tehdit ettiği, kurulacak Eğitim Akademileri üzerinden AKP kadrolarını yetiştirmeyi hedeflediği, eşit işe eşit ücret ilkesini ortadan kaldırdığı. özlük haklarını zayıflattığı, ayrımcılığı ve eşitsizliği derinleştirdiği, eğitim emekçilerinin kazanılmış haklarını ortadan kaldırdığı, özel okul ve kurslarda öğretmenlik yapanların başta taban ücret düzenlemesi olmak üzere temel ekonomik ve sosyal haklarına, ücret ve çalışma koşullarına ilişkin bir düzenleme içermediği gerekçesiyle karşı çıktığı Öğretmenlik Mesleği Kanunu Teklifi’nin birinci bölümünü içeren 22 maddesi kabul edildi.
TBMM Genel Kurulu, ‘Öğretmenlik Mesleği Kanunu Teklifi’ni görüşmek üzere Meclis Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder başkanlığında toplandı. Bugün yapılan görüşmelerde, kanun teklifi’nin 22 maddesi kabul edildi.
Teklifin 14. maddesinde AKP tarafından verilen önergeyle değişiklik yapıldı. Buna göre öğretmen adaylarına hazırlık eğitim sürecinde her ay 23 bin 310 TL ödeme yapılacak.
Sözleşmeli öğretmenlerin istihdamını kapsayan teklifin 15. maddesi de değiştirildi. Yerleştirildikleri eğitim kurumlarında mazaretsiz olarak göreve başlamayanlar ile göreve başladığı halde mazeretsiz olarak görevlerinden ayrılanlar hazırlık eğitimi sonunda aldıkları atamaya esas başarı puanıyla sözleşmeli öğretmenlik için yeniden başvuruda bulunamayacak ve yerleştirdikleri tarih itibarıyla 1 yıl süreyle hazırlık eğitimine alınmayacak.
Genel Kurul’da kabul edilen maddeler, eğitim öğretim hizmetlerini yürüten öğretmenlerin seçilmeleri, yetiştirilmeleri, atanmaları, hakları, ödev ve sorumlulukları, ödül ve cezaları, kariyer basamaklarında ilerlemeleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin diğer hususlar ile Milli Eğitim Akademisinin kurulması, görevleri, teşkilat yapısı ve personeline ilişkin konuları düzenliyor. Bunun yanı sıra öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi hazırlık eğitimine alınacakların belirleniyor.
Kabul edilen maddeler şöyle:
- Öğretmen adaylarının mesleğe hazırlanması, gelişimi ve kariyer basamaklarında ilerlemeleri için Milli Eğitim Bakanlığı bünyesine bağlı olarak “Milli Eğitim Akademisi” kurulacak. Milli Eğitim Akademisi’nde aday öğretmenler için 3 veya 4 dönemden oluşan ‘hazırlık eğitimi’ verilecek. Hazırlık eğitimi, teorik ve uygulamalı derslerden oluşacak. Her bir dönem en az 10 en fazla 14 haftadan oluşacak.
- Hazırlık eğitimine alınacaklarda Türk vatandaşı olmak; kamu haklarından mahrum bulunmamak; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, hayâsızca hareketler, müstehcenlik ve fuhuş suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan mahkum olmamak; devlet memurluğundan çıkarılmamış veya bu kanunun 25 inci maddesine göre öğretmenliği sona ermemiş olmak; askerlikle ilgisi bulunmamak, muvazzaf askerlik hizmetini yapmış veya muvazzaf askerlik hizmeti ertelenmiş ya da yedek sınıfa geçirilmiş olmak; öğretmenliğe atanacağı alan için Bakanlıkça belirlenen yükseköğretim programlarından mezun olmak; Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılan sınavlardan alanlara göre Bakanlıkça belirlenecek sınav puanına sahip olmak, sağlık durumu yönünden öğretmenlik görevini yapmasına engel bir durumu olmamak koşulları aranacak.
- Hazırlık eğitimine mazeretsiz olarak toplam iki gün katılmamak. Ders, seminer, sınav, uygulama ve diğer eğitim öğretim ortamlarında yürütülen çalışmaların düzenini bozmak; bu çalışmalara geç gelmeyi veya erken ayrılmayı alışkanlık haline getirmek, Akademide yürütülen eğitim faaliyetlerine ilişkin ses veya görüntüleri ilgili mevzuatında belirlenmiş usuller dışında paylaşmak, hazırlık eğitimine mazeretsiz olarak toplam dört gün katılmamak, yüz kızartıcı ve utanç verici fiil ve davranışlarda bulunmak disiplin suçu sayılacak.
- Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan öğretmen ve uzman öğretmenler, öğretmenlikte ve/veya uzman öğretmenlikte 20 yıllık çalışma süresini tamamlamaları, kademe ilerleme cezası almamaları ve Akademi’de eğitim almaları koşuluyla (en az 10 yıl hizmeti olma şartı hariç) başöğretmen unvanı için başvuruda bulunabilecek.
ÖMK neler getiriyor?
İlk 6 maddesi kabul edilen adında öğretmen olan ama öğretmenlerin dinlenmediği kanun teklifi neler getiriyor? İşte bazı başlıklar:
Milli eğitim akademisi kurulacak: Öğretmen adaylarının mesleğe hazırlanması, gelişimi ve kariyer basamaklarında ilerlemeleri için MEB bünyesine bağlı olarak “Milli Eğitim Akademisi” kurulacak. Milli Eğitim Akademisinde aday öğretmenler için 3 veya 4 dönemden oluşan ‘hazırlık eğitimi’ verilecek. Hazırlık eğitimi, teorik ve uygulamalı derslerden oluşacak. Her bir dönem en az 10 en fazla 14 haftadan oluşacak. Hazırlık eğitimine alınacak adayların birçok şartı yerine getirmesi de gerekiyor.
Sözleşmeli olarak atanacaklar: Öğretmen adayları hazırlık eğitiminde teorik dersler için en az iki yazılı sınavdan geçecek, “yazılı sınavların ortalaması 60 ve üzeri olanlar” başarılı sayılacak. Uygulama derslerinde ise birinci değerlendirmenin yüzde 20’si, ikincinin yüzde 30’u ve üçüncü değerlendirmenin ise yüzde 50’si alınarak geçme notunda 70 ve üzerinde puan alanlar başarılı sayılacak. Hazırlık eğitiminin sonunda, teorik derslerinden ortalama yüzde 40 uygulamalı derslerin ortalamasından yüzde 60’ının toplamı alınarak atanabilecek. Hazırlık eğitimini tamamlayarak yapılacak sınavda başarılı olan aday öğretmenler, sözleşmeli öğretmen olarak atanacak.
Yeterliliği müfettiş ölçecek: Bakanlık müfettişi veya eğitim müfettişi tarafından haklarında yapılan denetim ve inceleme sonucunda öğretmenlik mesleği yeterlikleri çerçevesinde görevini yerine getirmede yetersizliği tespit edilen kadrolu öğretmenler, Akademi tarafından eğitime alınacak. Yetersizliği tespit edilenler, genel idare hizmetleri sınıfında durumlarına uygun kadrolara atanacak. Yönetici adayları da eğitim kurumu müdürü veya müdür yardımcısı olarak ilk defa görevlendirildiklerinde akademi tarafından yönetici yetiştirme programına alınacak.
Öğretmene ceza düzenlemesi: Öğretmen ve yöneticiler hakkında 657 sayılı Kanun’un disiplin hükümleri uygulanacak. Öğretmenlik mesleğiyle bağdaşmayacak şekilde söz, davranış, hal ve hareketlerde bulunanlara aylıktan kesme cezası verilecek. Son zamanlarda artan eğitimde şiddete ilişkin ise öğretmenlere karşı işlenen suçlarda cezaların ‘yarı oranında’ artırılması ve hapis cezasının ertelenmemesi hükümleri yer aldı.
Başöğretmenlik ünvanı: A kararı gereğince yeni kanunda uzman öğretmen ve başöğretmenlikte sınav kalktı. Öğretmenlikte en az on yıl hizmeti olan, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan ve Akademi tarafından uzman öğretmenlik için düzenlenen eğitimi tamamlayanlara uzman öğretmen ünvanı verilecek.
AYM, daha önce iptal etmişti
Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) daha önce de gündeme getirdiği ÖMK’nin 6 maddesi 2023’te Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından iptal edilmişti. AYM, öğretmenlik mesleğinin kariyer basamaklarına ayrılması, aday öğretmenlik ve aday öğretmenliğe atama usullerine ilişkin düzenlemelerin iptaline karar vermişti. Kanun teklifi Mecliste yasalaşırsa yeniden iptali için AYM’ye taşınacak.
